[Zohreh Gholami]

5 دليل اصلي دندان‌درد و راه‌حل‌هاي آن

مي‌گويند دندان درد يکي از بدترين دردهاي دنياست. حتما براي شما هم پيش آمده است که دندانتان درد بگيرد. دندان‌درد در وهله اول ناشي از بروز يک مشکل دنداني پوسيدگي، ترک‌خوردن يا بيماري‌هاي لثه‌اي است...

[/b]

با وجود اين، گاهي اختلالات مفصل فک هم مي‌تواند عامل دندان‌درد شود. شدت درد دندان مي‌تواند کم يا زياد باشد و ممکن است با جويدن، سرما يا گرما شدت بيشتري يابد. دندان‌پزشك با معاينه و عکس راديولوژي به راحتي علت دندان‌درد را تشخيص مي‌دهد. در ادامه 5 دليل اصلي دندان‌درد و راه‌حل‌هاي آن را برايتان آورده‌ايم.


پوسيدگي‌ دندان
يکي از شايع‌ترين علل دردهاي دندان، پوسيدگي است. پوسيدگي دندان يعني ايجاد حفره‌هايي در لايه‌هاي خارجي دندان (مينا و عاج). اين دو لايه از لايه داخلي دندان آن يعني عصب محافظت مي‌کنند. عروق و اعصاب منتشر به هر دندان در عمق آن جاي گرفته‌اند. اسيد توليد شده به‌وسيله باکتري‌هاي دهاني عاج و مينا را در خود حل مي‌کند و باعث ايجاد پوسيدگي‌هاي دنداني مي‌شود. پوسيدگي‌هاي سطحي و کوچک معمولا دردي ندارند بنابراين ممکن است از ايجاد آنها باخبر نشويم اما هرچه پوسيدگي بزرگ‌تر و عميق‌تر شود، درد بيشتر مي‌شود. با پوسيدن لايه‌هاي خارجي، ريشه دندان بي‌محافظ مي‌شود و سم باکتريايي و خوراکي‌هاي سرد، گرم، ترش يا شيرين آن را تحريک مي‌کند و به اين ترتيب دندان‌، درد مي‌گيرد. عصب دندان بافتي زنده دارد و اگر آسيب ديدگي آن شديد باشد، مي‌ميرد و آبسه پديد مي‌آيد و گاهي لثه در آن ناحيه تاول کوچکي مي‌زند.

پوسيدگي‌هاي کوچک و کم‌عمق دنداني بايد پر شوند اما براي پوسيدگي‌هاي بزرگ‌تر که به عصب دندان رسيده‌اند يا دندان‌هاي عفوني شده دندان‌پزشک روش عصب‌کشي (روت کانال يا درمان ريشه) يا کشيدن دندان را انتخاب مي‌کند. در روش عصب‌کشي، عمق مرده دندان با مواد پرکننده دندان جايگزين مي‌شود.


امراض لثه‌
دومين علت شايع دردهاي دنداني، بيماري‌هاي لثه‌ هستند که طي آن بافت نرم لثه ملتهب و استخوان اطراف دندان از بين مي‌رود. متخصصان مي‌گويند بيماري‌هاي لثه به مرور در اثر سمي که باکتري‌هاي دهان توليد مي‌کنند، ايجاد مي‌شود. اولين نشانه اين بيماري‌ها، خونريزي بدون درد لثه است. ولي اگر علاوه بر خونريزي، درد هم وجود داشته باشد، يعني بيماري‌ پيشرفته شده و احتمالا استخوان‌هاي اطراف دندان از بين رفته و باکتري‌ها باعث ايجاد کيسه‌هاي چرکي عمقي در لثه شده‌اند. به اين ترتيب عفونت، تورم، درد و تحليل بيشتر استخوان رخ مي‌دهد. بيماري‌هاي پيشرفته لثه مي‌توانند باعث شوند فرد دندان خود را از دست بدهد حتي اگر سالم باشد. بهداشت ضعيف دهان و دندان، سابقه خانوادگي بيماري‌هاي لثه، مصرف سيگار و ابتلا به ديابت مي‌توانند باعث مبتلا شدن به بيماري‌هاي لثه شوند.

درمان بيماري‌هاي لثه عبارتنداز رعايت بهداشت دهان ‌و دندان، جرم‌گيري و تراشيدن سطوح ريشه و کورتاژ زير لثه. تمام اين اقدام‌هاي درماني با بي‌حسي موضعي انجام مي‌شوند. پس از آن داروهاي آنتي‌بيوتيک براي بيمار تجويز مي‌شود تا عفونت يا آبسه کاملا از بين برود. گاهي لازم است، چند بار جراحي لثه براي بيمار انجام مي‌شود. در موارد پيشرفته استخوان به‌طور مشخص تحليل رفته يا دندان لق شده باشد، ممکن است پزشک با روش «اسپلينت» دندان را محکم کند يعني آنها را با سيم به هم ببندد تا محکم شوند. اگر دندان‌ها به اين درمان هم جواب ندهند، بايد از دهان خارج شوند.


حساسيت سطح ريشه دندان
دو سوم انتهايي دندان، ريشه است که در حالت طبيعي داخل استخوان قرار دارد. سموم باکتريايي، باعث تحليل استخوان‌ و لثه اطراف دندان مي‌شوند و سطح ريشه را عريان مي‌کنند. ريشه چنين دندان‌هايي نسبت به مواد غذايي گرم، سرد، ترش بسيار حساس مي‌شود زيرا ديگر لثه سالمي‌ از آن محافظت نمي‌کند.

اگر عريان‌شدن ريشه در مراحل ابتدايي تشخيص داده‌شود، مي‌توان آن را با ژل‌هاي موضعي فلورايد يا برخي خميردندان‌هاي طبي که حاوي فلورايد و ديگر مواد معدني هستند، درمان کرد. سطح ريشه دندان اين مواد معدني را جذب مي‌کند، تقويت مي‌شود و حساسيتش کاهش مي‌يابد. حتي ممکن است دندان‌پزشک ريشه عريان شده را با چسب‌هاي دنداني بپوشاند. اگر در اثر عريان‌شدن سطح ريشه، عصب دندان آسيب ببيند يا بميرد، شايد لازم باشد دندان عصب‌کشي يا کشيده شود.


ترک‌خوردگي دندان
گاز‌زدن با دنداني که ترک‌خورده، ممکن است باعث درد شديد در آن ناحيه شود. اين ترک‌ها در اثر جويدن، گاز‌زدن يا شکستن جسمي سخت مثل بيسکويت سفت، آبنبات، يا جويدن سر مداد با دندان ايجاد ‌شوند. دندان‌پزشک با‌ زدن نوعي رنگ يا تاباندن نوري خاص به دندان، ترک‌خوردگي را تشخيص مي‌دهد.

براي درمان ترک دندان بايد مراقبت بيشتري از دندان به عمل آورد. به اين منظور مي‌توان از روکش دائمي طلا يا چيني استفاده کرد. اگر اين روش جواب نداد، دندان‌پزشک مجبور مي‌شود دندان را عصب‌کشي کند.


اختلال مفصل گيجگاهي فکي
اختلال مفصل گيجگاهي- فکي مي‌تواند باعث درد ناحيه گوش و آرواره پايين شود. اين مفصل مانند لولايي فک پايين را به جمجمه وصل مي‌کند و توانايي جويدن و صحبت به فرد مي‌دهد. اختلالات مفصل گيجگاهي فکي ممکن است در اثر ضربه، ورم مفاصل يا خستگي عضلات فکي ناشي از دندان قروچه نيز به وجود بيايند. درد مفصل گيجگاهي – فکي همچنين ممکن است پس از جراحي‌هاي دندان‌پزشکي مثل جراحي دندان عقل يا فشرده‌شدن دندان عقل نهفته به ناحيه اين مفصل ايجاد شود.


براي درمان اين اختلال موارد زير توصيه مي‌شود:
1. مصرف داروهاي خوراکي ضدالتهاب مثل «ايبوپروفن» و «ناپروکسن»
2. کمپرس گرم
3. کاهش استرس
4. خوردن غذاهاي مايع و نرم
5. استفاده از محافظ براي پيشگيري از دندان‌قروچه.

جعبه متن

منبع: WebMD