غربالگری و پیشگیری دو عامل مهم در کاهش ابتلا به سرطان
يک فوق تخصص خون و سرطان در يزد گفت: افزايش تحرک بدني، کاهش چربي دور شکم و مصرف ويتامين ها بخصوص ويتامين D شانس ابتلا به سرطان را کاهش مي دهد.
دکتر محمد فرات يزدي اظهارداشت: سرطان ، دومين يا سومين علت مرگ و مير در دنيا است و جان بيش از 7 ميليون انسان را در سال مي گيرد.
عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي يزدافزود: هم غربالگري ( screening ) و هم پيشگيري ( prevention ) ميتواند باعث کاهش مرگ و مير ناشي از سرطان شود. تخمين زده مي شود بيش از 50% سرطان ها با اقدامات موثر ، قابل پيشگيري هستند.
دکتر فرات تصريح کرد: Screening يا غربالگيري يعني کشف بيماري قبل از بروز علامت و prevention يا پيشگيري يعني جلوگيري از ايجاد سرطان.با اقدامات مناسب در همان مراحل اوليه سرطان ، مي توان به طور 100% بيماري را درمان کرد.
وي عنوان داشت: هرچند علت اصلي سرطان مشخص نيست و شايد عوامل ژنتيک نقش داشته باشند ولي بعضي از عوامل محيطي مي توانند در بروز زودرس سرطان موثر باشند و با کنترل آنها مي توان از شيوع سرطان کاست.
اين انکولوژيست گفت: استعمال دخانيات به عنوان مهمترين عامل در سرطان هاي ريه ، لوزالمعده ، سيستم گوارشي ، مثانه و سرطان خون شناخته شده است.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي يزد در ادامه يادآورشد: مواد شيميايي بخصوص تماس مستقيم با آنها ، بخارات سمي ، تماس زياد با آفتاب ، عوامل عفوني-ويروسي خاص بخصوص منتقل شونده ها از طريق رفتار هاي پرخطر جنسي ، رژيم هاي غذايي با فيبر کم و چربي زياد ، بي تحرکي و عدم ورزش مناسب ، افزايش وزن و چربي دور شکم ، مصرف کم ويتامين ها بخصوص ويتامين D و تماس با مواد راديواکتيو همه و همه مي توانند در ايجاد سرطان نقش داشته باشند و با پرهيز از عوامل فوق ، مي توان از ايجاد آن جلوگيري کرد.
دکتر فرات يزدي همچنين متذکرشد: با پرهيز از دخانيات و تماس طولاني و مستمر با آفتاب ، تناسب اندام ، رعايت يک رژيم غذايي استاندارد حاوي چربي کم و ويتامين و فيبر بالا و ورزش بيش از 3.5 ساعت در هفته ، احتمال ايجاد سرطان در فرد به يک سوم مي رسد.
اين هماتولوژيست در ادامه عنوان داشت: شايع ترين سرطان ها مثل پروستات ، ريه ، پستان،دهانه رحم و گوارش را مي توان با اقدامات مناسب بيماريابي ( screening ) شناسايي وبا درمان سريع بهبودي آنها را تضمين کرد.
تمام افراد بالاي 40 سال با سابقه ي فاميلي و بطور کلي تمام افراد بالاي 50 سال ميبايست ساليانه تحت تست هاي غربالگري قرار گيرند.
اين انکولوژيست خاطرنشان ساخت: ماموگرافي يا همان عکسبرداري پستان با معاينه سينه ها توسط پزشک ساليانه ومعاينه ي سينه توسط خود بيمار بصورت ماهيانه ، بهترين و موثرترين غربالگري براي کشف زودرس سرطان سينه در خانم ها شناخته شده است و نبايد بخاطر ترس از کشف سرطان از اين اقدام وحشت داشت ؛ زيرا در صورت وجود ، اگر در درمان تاخير حاصل شود باعث عدم درمان موثر خواهد شد.
وي تصريح کرد: معاينه ساليانه فرد توسط پزشک ، انجام تست خون مخفي در مدفوع ساليانه از 50 سالگي ، پاپ اسمير ساليانه از زمان شروع فعاليت جنسي در خانم ها تا سن 60 سالگي ، معاينه ي ساليانه مقعد از 50 سالگي توسط پزشک ، ديدن روده با دستگاه هرچند سال يکبار توسط پزشک و آزمايشات مخصوص مثل PSA از ساير اقدامات غربالگري مهم مي باشند.
دکتر فرات با بيان اين مطلب که علاوه بر پيشگيري و غربالگري ، تشخيص زودرس سرطان به محض بروز علامت در درمان کامل سرطان موثر است افزود: خوشبختانه خيلي از علائم اوليه سرطان ها با بيماري هاي خوش خيم مشترک بوده و نبايد با ديدن اين علائم وحشت زده شد ولي چون مي تواند نشانه ي سرطان بوده و آن سرطان با اقدام سريع در همان مراحل اوليه ، به طور کامل درمان شود ، حائز اهميت است.
وي بيان داشت: علائمي چون کاهش وزن قابل توجه اخير ، ايجاد خال جديد و يا تغيير شکل خال هاي قديمي ، زخم مزمن و عود کننده ي پوستي ، سرفه ي طولاني با خلط خوني ، تعريق بيش از حد ، تغيير صدا ، تب طولاني مدت بدون علت خاص ، وجود هرگونه غده يا برجستگي در بدن ، ديدن خون در ادرار يا مدفوع ، درد مزمن بدون علت در هرجاي بدن بخصوص شکم ، تغيير در اجابت مزاج و اشکال در دفع ادرار و مدفوع ، بزرگ شدن بيش از حد اخير شکم ، تورفتگي يا وجود خون در نوک سينه ها يا التهاب و قرمزي بدون علت در سينه ها ، خونريزي غيرطبيعي و مکرر از بيني و وجود لکه هاي خون مردگي بر روي پوست ، سردرد با تهوع و استفراغ ، همگي مي توانند از علائم اوليه شروع سرطان باشند.
اين فوق تخصص خون و سرطان در پايان تاکيد کرد: ين علائم نشانه قطعي سرطان نيست و در خيلي از موارد خوش خيم ديده مي شود ولي توصيه مي گردد در صورت وجود آن ، سريعا به پزشک مراجعه شود.