توسعه پايدار چگونه توسعه‌اي است؟
توسعه پايدار، توسعه‌اي است به سمت بهره برداري همه جانبه و كلي از منابع‌طبيعي[1] به نحوي كه اين منابع و امكانات اوليه براي حيات نسل‌هاي آينده هم قابل‌بهره برداري باشد [2] به عبارت ديگر توسعه پايدار، توسعه‌اي است كه نيازهاي‌نسل حاضر را براورده سازد بدون اين كه توانايي نسل آينده را در براورده كردن‌نيازهايشان دچار مشكل كند.
به اين ترتيب توسعه پايدار دو هدف اساسي را مد نظر قرار مي‌دهد.
1- تامين نيازهاي اساسي مردم
2- پايداري و حفاظت از منابع طبيعي
در اين راستا وزارت جهاد کشاورزی حفظ، احياء، توسعه و بهره برداري از منابع‌طبيعي تجديد شونده را رمز توسعه پايدار كشور خصوصاً در مناطق روستايي مي‌داند و به عنوان يكي از متوليان اصلي، اين امر را در صدر اهداف و برنامه ريزي‌هاي‌خود قرار داده است و در صورت انجام يك برنامه ريزي جامع و هماهنگ با اهداف‌توسعه يا در حول محور حفظ، احياء توسعه و بهره برداري از منابع آب، خاك،پوشش گياهي و ساير منابع تجديد شونده خواهد توانست روند فزاينده تخريب‌منابع طبيعي را كند و يا متوقف نمايد. بديهي است حفظ منابع طبيعي تجديد شونده‌پیس از آنکه در مقايسه با بخش هاي صنعت و خدمات، نياز به سرمايه گذاري‌هاي‌كلان و اجراي پروژه‌هاي عظيم داشته باشد. محتاج نگرش‌ها و برنامه ريزي‌هاي‌جامع و هماهنگ فرابخشي و فرا سازماني است و همكاري و هماهنگي همه‌ارگان هاي ذيربط دولتي و بهره برداران خصوصي را در چهارچوب يك عزم ملي‌نياز دارد. خوشبختانه در برنامه ريزي‌هاي كلان كشور بخش محيط زيست وتوسعه پايدار نيز اهميت خود را پيدا كرده است به طوري كه در زمينه‌هاي مختلف، بخش جداگانه‌اي تحت عنوان محيط زيست و توسعه پايدار در جامعه بايد به يك‌فرهنگ تبديل شود.
فرهنگ توسعه پايدار را نمي‌توان از بالا به پايين به جامعه تزريق‌كرد، بلكه بايد باورهاي جامعه بر اين فرهنگ استوار شود. در اين خصوص گنجينه‌ارزشمند فرهنگ ملي و باورها و ارزش‌هاي اصيل همراه با آموزش و ترويج درسطوح مختلف كشور به ويژه در مدارس، دانشگاه‌ها، مزارع، كارخانه‌ها و درسطوح مختلف جامعه با استفاده از تجارب موفق جهاني از ساز و كارهاي مطمئن‌در دستيابي به توسعه پايدار است. آموزش بايد در اولويت قرار گيرد و در همين‌زمينه دانشمندان و استادان با ارائه كتابها، مقالات، سخنراني‌ها و صدا و سيما بانمايش فيلم‌ها و تبليغات و مروجين با رفتن به روستاها و تشكيل كلاسهاياموزشي و... نقش اساسي دارند مشاركت مردمي در تصميم گيري ها و نقش فعال‌آنها نبايد در اين مجموعه فراموش شود.
شركت فعال بانكها در سهيم شدن ومشاركت مالي به ويژه با نرخ آهنگ مناسب و وام‌هاي كم بهره براي شركت فعال دربخش هاي منابع طبيعي و كشاورزي و دامپروري كه در آغاز بازده اقتصادي‌كمتري نسبت به ديگر بخش‌هاي اقتصادي دارند، از كارهاي اساسي ديگر است. به‌طور كلي اگر فرايند توسعه به نحوي جهت‌گيري شود كه حداقل ضرر و زيان را براي منابع طبيعي داشته باشد اين يك جريان مداوم و پايدار خواهد بود. يعني اگربتوانيم يك بهره وري كافي و در عين حال قابل اعتماد براي نسل‌هاي آينده داشته‌باشيم و اين پايداري را به نحوي تداوم بدهيم كه تعادل منابع طبيعي را بر هم نزند مي‌توانيم نسبت به دستاوردهاي آن خوشبين باشيم.
پانویس:
[1] - امروزه جنگل ها، مراتع و فضای سبز از عوامل رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ها محسوب می شود، به همین دلیل توجه به منابع طبیعی بیش از پیش مورد توجه جهانیان قرار گرفته است به طوری که برخورداری از شاخص مناسب فضای سبز و سرانه جنگل از نشانه های مهم پیشرفت و توسعه پایدار قلمداد می شود.
2-ابتكار ـ معصومه، 1376. تحقيقات و توسعه پايدار ( مصاحبه) فصلنامه رهيافت.