سندرم زجر تنفسی نوزادان (یا IRDS) و درمان آن
سندرم زجر تنفسی نوزادان (یا IRDS) یک اختلال ریوی تهدید کننده زندگی است که ناشی از کمبود سورفاکتانت است. این اختلال عمدتا با نارس بودن نوزاد در ارتباط است و در راس علل مرگ و میر شیرخواران نارس قرار دارد چون ریه نوزاد نارس از نظر میزان و همچنین ترکیب سورفاکتانت نقص دارد.
در نوزاد طبیعی در اغاز تنفس با آزاد شدن شدید سورفاکتانت ذخیره شده همراه است که کشش سطحی سلول‌های آلوئولی را کاهش می‌دهد ولی در این سندرم آلوئول‌ها به دلیل نقص ترکیب یا ناکافی بودن سورفاکتانت بر روی هم خوابیده و برونشیول‌های تنفسی گشاد و مجرای الوئولی گشاد و محتوی مایع خیز هستند.
IRDS را می‌توان با ورود سرفاکتانت سنتز شده و یا سرفاکتانت با منشاء حیوانی به درون ریه از طریق لوله درمان نمود.
همچنین با تزریق بتامتازون در هفته‌های ۳۵ و ۳۶ بارداری می‌توان میزان RDS را کاهش داد.
سورفاکتانت اثر ضدالتهابی و باکتری کشی نیز دارد.
درمان نارسایی تنفسی نوزادان با liquid ventilation
در این مطالعه مروری، با استفاده از کلید واژه liquid ventilation، مقالات اندکس شده در Pubmed بازیابی شدند. در مجموع 95 مقاله از سال 1965 الی 2007 یافت شد. عوامل مورد بررسی در مقالات شامل مطالعات مداخله ای و مقایسه ای ونتیلاسیون مرطوب نسبی با دیگر اشکال ونتیلاسیون مقایسه شدند. از نظر سن نیز مقالات به کودکان 28 روز اول تولد محدود شدند. مرگ و میر، طول مدت تهویه مکانیکی، حمایت تنفسی، اکسیژن درمانی، بستری در واحد مراقبتی ویژه، اقامت در بیمارستان، عفونت، یا اختلال شناختی طولانی مدت بوده است.
ونتیلاسیون مایع یا liquid ventilation می تواند برای آن دسته از نوزادانی که به دلیل نارسی یا بیماری و پیامدهای آن، درمان رایج برایشان مناسب نمی باشد، استفاده شود. ایده ونتیلاسیون مایع یک مفهوم جدید نیست از سال 1960 زمزمه های چنین درمانی آغاز شده بود. استفاده از لاواژ ریه با سالین در سال 1920 به شروع تحقیقاتی در این زمینه کمک کرد.
تهویه مرطوب نسبت به سایر تکنولوژی ها مانند جایگزینی با سورفکتانت، برتری اساسی دارد و آنکه ریه پر شده با مایع حتی با وجود کمبود سورفکتانت افزایش پذیرش نشان می دهد. ریه ای که به طور یکنواخت از مایع پرشده باشد موجب کاهش تنشن سطحی می شود و در نتیجه نیاز به فشار برای باز شدن و آسیب ناشی از فشار در نوزادان نارس و بیمار کاهش می یابد.
صدمه ریوی حاد و سندرم دیسترس تنفسی حاد از سندرمهای نارسایی تنفسی شدید هستند. صدمه ریوی حاد یا سندرم زجر تنفسی حاد در کودکان با عوارض و مرگ و میر بالایی همراه است. تهویه مرطوب نسبی به عنوان رویکردی برای حمایت تنفسی کودکان و آسیب کمتر و ایمنی بیشتر پیشنهاد شده است. احتمالا جذاب ترین جنبه تهویه مرطوب ایمنی نسبی آن در نوزادان و حتی نوزادان نارس بدحال است ضمن اینکه عوارضی مانند هموراژی درون بطنی یا عفونت نوزادی نیز گزارش نشده است.
مطالعات کنترل نشده در بزرگسالان موید آن است که تبادل گازی و پذیرش ریوی با تهویه مرطوب بهبود می یابد. مطالعات کنترل نشده در کودکان مبتلا به سندرم تنفسی حاد نیز بهبود در تبادل گازی در طی سه ساعت ونتیلاسیون مرطوب نسبی را نشان داد. مطالعات بالینی که تاکنون انجام شده است موید مفید بودن تهویه مرطوب در نوزادان و حتی کودکان و در بزرگسالان است. هر چقدر که این درمان در بیمارستان ها در دسترس تر می شوند اهمیت آشنایی کادر مراقبتی با این تکنیک، داشتن آگاهی و مهارت های لازم برای مراقبت از چنین بیمارانی افزایش می یابد.