[Zohreh Gholami]

مواد مغذی مفید در دوران بارداری

چهل هفته از آخرين روز دوره قاعدگي زماني است كه زنان به عنوان دوران حاملگي بايستي سپري نمايند. در اين دوران تغييرات مختلفي در سيستم هاي هورموني ايجاد مي شود. تهوع در سه ماهه اول حاملگي، مشكلات دستگاه گوارش و يبوست در سه ماهه سوم حاملگي و كمردرد و تورم اندام هاي تحتاني درنتيجه رشد جنيني، تغييروزن و تغيير پوزيشن عادي علايمي هستند كه به علت اين تغييرات هورموني ايجاد مي شوند.

در افراد مستعد ممكن است وريدهاي واريسي درپا ايجادشود كه در اثر اختلال در ديواره عروق خوني است. خون در محلي كه ديواره آسيب ديده، جمع شده و تشكيل كيسه هاي كوچكي از خون مي دهند كه همان واريس است. كاهش ميزان استروژن و پروژسترون بعد از زايمان باعث ايجاد افسردگي در مادران مي گردد. رژيم غذايي صحيح قبل از حاملگي و درطول مدت بارداري شامل مصرف موادغذايي موردنياز و پرهيز از غذاهاي مضر نقش بسيارمهمي را در سلامت مادر در دوران حاملگي و همچنين سلامت نوزاد بعد از زايمان دارد.

به عنوان مثال مصرف 0‎/4 ميلي گرم اسيد فوليك يك ماه قبل از شروع حاملگي و اقدام به آن، در پيشگيري از عوارض عصبي در نوزادان درطول 28 روز اول دوره حاملگي بسيارمؤثر است. ويتامين ها نيز بايستي در سه ماهه اول حاملگي مصرف شوند. در سه ماهه آخر بارداري مصرف مقادير كافي از چربي هاي امگا3 لازم است كه بهترين منبع براي اين نوع چربي ها ماهي و تخم مرغ آب پز غني شده است. ميزان نياز به كلسيم در حاملگي به حدود دو برابر افزايش پيدامي كند و در رژيم غذايي روزانه بايستي 1500 ميلي گرم درنظر گرفته شود. كلسيم همچنين باعث پيشگيري از پره اكلامپه (افزايش فشارخون حاملگي) و زايمان زودرس مي شود.

داروهاي مختلف، سيگار و قهوه زياد (بيش از 2-3 ليوان در روز) در طول دوران بارداري بايستي پرهيز شود چرا كه احتمال بروز حالات مختلفي چون تولد نوزاد با وزن كم، سندرم مرگ ناگهاني جنين، بيش فعالي نوزاد، كندي رشد نوزاد، اختلال عدم توجه نوزاد و مسائل رواني را در نوزادان افزايش مي دهند.ذكر اين نكته بسيار ضروري است كه استراحت كامل، كاهش استرس و عدم انجام فعاليتهاي سنگين ورزشي درطول دوران حاملگي در سلامت مادران باردار بسيار مؤثر است. ورزشهاي سنگين به علت انقباض عضلات شكم و پشت باتوجه به تغيير پوزيشن مادر باردار باعث ايجاد دردهاي كمر و پشت مي شود.


مواد مغذي مفيد در مادران باردار
1_ اسيد فوليك به ميزان 400 ميكروگرم در روز بايستي مصرف شود.
2_ آهن، با تجويز پزشك مصرف مي شود چرا كه مصرف بيش از حد آهن باعث كاهش ميزان روي (زينك) در بدن مي گردد.
3_ ويتامين B6 به ميزان 10-25 ميلي گرم سه بار در روز، ويتامين C به مقدار 25-500 ميلي گرم در روز و ويتامين K به ميزان ۵ ميلي گرم در روز باعث درمان تهوع صبحگاه در مادران باردار مي گردد. موادغذايي مفيد در حاملگي حبوبات، ميوه هاي تازه، سبزيجات تازه، سبزيجات با برگ سبز، شير كم چرب، تخم مرغ آب پز غني شده، روغن كانولا، ماهي، لوبياي سويا (آجيل سويا)، عدس، آجيل (به خصوص نوع خام آن)، گردو، تخم كدو، روغن زيتون، زنجبيل.


دكتر رضا آمري نيا ـ مشاور تغذيه و رژيم درماني