[اکبرزاده]

مزه تلخ آميخته با گسي و شيريني دارد و گسي آن سبب سردي آن شده است .
برساقه آن برجستگي هايي است که به اندازه ي کف دست و همرنگ ساقه است.اين برجستگي ها از بخش ديگر آس قوي تر است .
گسي آن در هنگام مکيدن آنقدر محسوس است که زبان را نيشگون مي گيرد . اين برجستگي ها داراي گوهر خاکي و کمي گوهر لطيف است .
بهترين نوع آن به منظور استفاده درماني گونه اي است که رنگش به سياهي مي زند ،به ويژه «آس خسرواني »که در کوهساران مي رويد .
بهترين نوع گل آن از نظر طبي گلهاي سپيد رنگ است .
افشره ي برگ و ميوه آس بهترين ماده درماني است . چنانچه افشره اش کهنه شود ناتوان مي گردد و کفک بر آن مي نشيند .
مزاج :داراي گرمي لطيف و سردي بر آن غالب و گيرندگي آن بيشتر از سردي است .
خاصيت درماني :اسهال ، عرق و هر نوع خونريزي و هر نوع سيلاني را بسوي اندام ها بند مي آورد . اگر تن را در گرمابه با آس مالش دهند تن را توان مي بخشد و رطوبت هاي زياد پوست را بر مي کند .
پخته آن استخوان شکسته را به هم جوش مي دهد .
سوخته آن را مي توان به جاي توتيا در خوشبو کردن بدن بکار برد .
مرهم ،ضماد ، شربت و رب ميوه آس براي جلوگيري از نوع خونريزي ( نزيف )مفيد است .
گيرندگي آس قوي تر از سردي بخشي آن است .
ارزش غذايي آن اندک است .
در بين شربت هاي دارويي جهت بند آوردن شکم ،درد شش و سرفه ، شربتي چون آس وجود ندارد .
آرايش :روغن ،افشره ، پخته شده آس و به ويژه دانه آس ريشه موها را تقويت مي کند ،از ريزش باز مي دارد و سبب بلندي و سياهي مو مي گردد .
دانه آس را اگر در کره بپزند بازدارنده عرق است و خراش ناشي از عرق را اصلاح مي کند .برگ خشکيده آس بوي بد زير بغل و پيچ و خم هاي بدن را از بين مي برد .
خاکستر آس کار توتيا را مي کند و لکه و کک و مک را مي زدايد .
ورم و جوش :ورم هاي گرم و باد سرخ و مورچه و جوش و زخمها و هر نوع زخمي که بر کف دست آيد و انواع سوختگي با آتش چاره شان آس مخلوط با روغن زيتون است .
مفاصل :اگر ميوه آس را در آب انگور کهنه بپزند و ضماد کنند سستي مفاصل را از بين مي برد .
اندام هاي سر :خون دماغ را بند مي آورد . سبوسه را مي زدايد و زخمهاي سر را مي خشکاند . اگر آب آس را در گوشي که قرحه دارد يا چرکين است بچکانند خوب مي شود . شربت آس سستي لثه را از بين مي برد .
اندام هاي چشم :علاج درد و برآمدگي چشم است .
اندام هاي تنفسي و سينه:قلب را توان مي بخشد و خفقان را از بين مي برد.ميوه آن بوسيله ي شربتي که دارد علاج سرفه است و اسهال را باز مي دارد. ميوه و رب ميوه اش در خونريزي ها مفيد است .
اندام هاي تغذيه :مانع سوزش در مجراي بول و سوزش مثانه است .
افشره ميوه آن بول را ريزش مي دهد و در جلوگيري از ريزش زياد خون حيض مفيد است .
آب آس شکم را بند مي آورد .
آغشته کردن تن با آب آس مانع اسهال مراري و سودايي مي شود .
اگر ميوه اش پخته شود رطوبت هاي زهدان را از جريان باز مي دارد .
ضماد آن براي علاج بواسير و آماس بيضه ها مفيد است .
آس پخته شده از بيرون آمدن مقعد و زهدان جلوگيري مي کند .
زهرها :آس و ميوه آن را اگر با آب انگور کهنه بنوشند براي علاج نيش کژدم و رتيل مفيد است . خوراکی و موضعی