[Hooman Ghayouri]

آشنایی با عوارض سیگار

طبق تحقیقات سازمان جهانی بهداشت در هر ‌٨ ثانیه یک نفر در دنیا به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد. تعداد سیگار بیش‌تر، مرگ‌و‌میر بیش‌ترین مصرف سیگار و افزایش مرگ‌و‌میر، ارتباط قوی وابسته به تعداد سیگار مصرفی برقرار است. به‌عبارت دیگر، هرچه سن شروع سیگار‌کشیدن، پایین‌تر باشد و تعداد سیگار‌‌های مصرفی و عمق استنشاق آن بیش‌تر باشد، درصد مرگ‌و‌میر بالاتر می‌رود. دانستن بعضی عوارض سیگار، سیگاری‌ها را حتی بیش‌تر از مرگ می‌ترساند.

[/b]

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  نتایج تحقیقات حاکی از آن است چنانچه افراد در سنین نوجوانی شروع به کشیدن سیگار کنند (بیش از ‌٧٠ درصد موارد سیگاری شدن در این مرحله اتفاق می‌افتد) و مدت ‌٢٠ سال یا بیشتر به این عمل ادامه بدهند بین ‌٢٠ تا ‌٢۵ سال زودتر از افرادی که به هیچ‌وجه در زندگی سیگار نکشیده‌اند، خواهند مرد.

عوارض ریوی سیگار
در گذشته اگر فردی سرفه‌های مزمن داشت، اولین تشخیصی که به ذهن هر کسی می‌رسید، «سل» بود اما امروزه مهم‌ترین علت سرفه‌های مزمن و طولانی، مصرف سیگار و دیگر دخانیات است. البته همه می‌دانند که سیگار باعث سرفه می‌شود‌ ولی شاید خیلی‌ها ندانند که سیگار در درازمدت باعث تخریب ریه می‌گردد. این تخریب به‌حدی پیشرفت می‌کند که فرد برای ادامه‌ی زندگی خود، نیازمند پیوند ریه می‌شود و بدون کپسول اکسیژن نمی‌تواند زنده بماند و حتی از کوچک‌ترین فعالیت‌های روزمره نیز عاجز می‌گردد.

- دود سیگار در درازمدت با فلج کردن مژک‌های سلول‌های جدار مجاری تنفسی، باعث افزایش استعداد فرد به بروز عفونت‌های ریوی می‌گردد. افرادی که سیگار می‌کشند، زودتر به آنفولانزا دچار می‌شوند و بیماری‌های آنان نیز دیرتر خوب می‌شود.
- ۹۰درصد سرطان‌های ریه و ۷۰درصد بیماری‌های ریوی، به مصرف دخانیات مربوط می‌شود.

سرطان ریه و سیگار احتمال بروز سرطان ریه در سیگاری‌ها، به‌شدت بالاست‌ به‌طوری که در افرادی که تا ۱۴نخ سیگار در روز می‌کشند، احتمال بروز سرطان ریه، تا ۸برابر بیش‌تر می‌شود. اگر این تعداد به ۲۵نخ برسد، احتمال بروز سرطان ریه تا ۲۰برابر افزایش می‌یابد. خطر مرگ ناشی از سرطان ریه، با افزایش تعداد نخ مصرفی سیگار، افزایش می‌یابد. به‌عبارت دیگر، هرچه فرد تعداد سیگار بیش‌تری بکشد، سرطان ریه در او کشنده‌تر می‌شود.
احتمال سرطان ریه در زنان سیگاری، ۲۰برابر و در مردان، ۱۰برابر افراد غیرسیگاری است. این خطر بیش از آن‌که به تعداد نخ سیگار مصرفی وابسته باشد، به مدت مصرف دخانیات مرتبط است. از هر ۱۰۰۰نفری که به علت سرطان ریه فوت می‌کنند، ۹۰۰ نفرشان سیگاری هستند.
بیماری‌های انسدادی و مزمن ریه علت اصلی بیماری‌های انسدادی و مزمن ریه، سیگار است، البته عامل‌هایی چون ژنتیک و شغل می‌تواند درجه‌هایی از این بیماری‌ها را ایجاد کند ولی عامل اصلی، سیگار می‌باشد. حتی آلودگی نیز تنها می‌تواند تشدیدکننده‌ی بیماری باشد و عامل بیماری نیست. این بیماری تا حد زیادی غیرقابل بازگشت است و شامل انواع مختلفی می‌باشد که عمده‌ترین آن، «برونشیت مزمن» و «آمفیزم» است. البته این دو شکل با درجه‌های متفاوت در هر بیمار وجود دارند و یکی بر دیگری غلبه دارد.
تمام انواع دخانیات مانند سیگار، پیپ، قلیان و سیگار برگ می‌توانند در ایجاد این بیماری مؤثر باشند و تعداد سیگار مصرفی و مدت مصرف، در شدت بیماری تأثیر دارد. تنها درمان اصلی این بیماری، قطع مصرف سیگار است. اگرچه در مواردی، این بیماری غیرقابل بازگشت است ولی اگر سیگار زیر سن ۵۰سالگی قطع شود، مسیر پیش‌رونده‌ی عوارض، کاهش می‌یابد‌ چراکه در این سنین، ریه هنوز قدرت و توان بازسازی خود را به‌طور کامل ازدست نداده است. نکته‌ی قابل توجه این است که این بیماری می‌تواند در افرادی که در معرض دود سیگار دیگران هستند نیز‌ ایجاد شود.

عوارض قلبی و عروقی
امروزه از هر سه‌مورد مرگ‌و‌میر در جهان، یک‌مورد به‌علت عارضه‌ی قلبی است. سیگار، اصلی‌ترین عامل ایجادکننده‌ی این بیماری است. خطر حمله‌ی قلبی در افراد سیگاریِ زیر ۴۰سال، ۵‌برابر‌ افراد غیرسیگاری است. این واقعیت از آن‌جا مورد اهمیت قرار‌می‌گیرد که افراد جوان سیگاری، هرگز خود را در این سنین، مستحق بیماری قلبی و مرگ ناگهانی نمی‌دانند. بنابراین، ترک را به میان‌سالی و پیری که سن شیوع این بیماری‌هاست، موکول می‌کنند ولی متأسفانه به‌تکرار مواردی از مرگ ناگهانی، ایست قلبی در خواب و بیداری در افراد جوان سیگاری، بدون هیچ بیماری یا مشکل زمینه‌ای، دیده شده است.

سیگار با تنگ کردن رگ‌های داخلی بدن، سبب می‌شود قلب بیش‌تر تلاش کند تا بتواند با فشار بیش‌تری، خون را در رگ‌های تنگ به جریان اندازد که باعث فشار دوچندان به قلب و عوارض حاصل از آن می‌گردد. سرطان قلب و عروق، از سرطان‌های رایج در افراد سیگاری می‌باشد.

تنها سرطان ریه یا بیماریهای قلبی پیامدهای استعمال دخانیات نیست، بلکه مجموعه‌ای از مسایل و مشکلات بهداشتی در ارتباط با مصرف مواد دخانی وجود دارد که می‌تواند به لحاظ شرایط جسمانی و مقاومت ایمنی در افراد سیگاری بروز می‌کند، که برخی از آنها عبارتند از:

‌١- از دست دادن موها

با تضعیف سیستم ایمنی افراد سیگاری در اثر مصرف مواد دخانی، بدن این افراد مستعد ابتلا به انواع بیماریها از جمله «لوپوس اریتماتوز» می‌شود که این بیماری می‌تواند عامل از دست دادن موها، ایجاد زخم‌ در دهان، جوش‌های پوست روی صورت، سر و دست‌ها شود.

‌٢ – آب مروارید (کاتاراکت)

افراد سیگاری ‌۴٠ درصد بیش از افراد دیگر در معرض ابتلا به آب مروارید، کدر شدن عدسی چشم و ممانعت از عبور نور و در نهایت نابینایی هستند.

‌٣ – چین و چروک

استعمال دخانیات باعث از بین بردن پروتئین‌های انعطاف دهنده پوست می‌شود؛ همچنین باعث تحلیل بردن ویتامین A و محدود کردن جریان خون در عروق پوست می‌گردد.

پوست افراد سیگاری خشک و دارای خطوط و چین خوردگی‌های ریزی در اطراف لبها و چشمهاست.

‌۴ – ضایعات شنوایی

افراد سیگاری ‌٣ برابر بیش از افراد غیر سیگاری به عفونت گوش میانی دچار می‌شوند.

‌۵ – سرطان پوست

افراد سیگاری ‌٢ برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر ابتلا به نوعی سرطان پوست (پوسته پوسته شدن، برجستگی روی پوست) قرار دارند

‌۶ – فساد دندانها

افراد سیگاری ‌۵/١ مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر از دست دادن زودرس دندانها هستند.

‌٧ – پوکی استخوان

منواکسید کربن یکی از اصلی‌ترین گازهای سمی در خروجی اگزوز اتومبیل و دود سیگار است، میل ترکیبی این گاز با خون بسیار بالاتر از اکسیژن است. این گاز باعث کاهش قدرت عمل اکسیژن در خون افراد سیگاری حرفه‌ای تا ‌١۵ درصد می‌شود.

استخوان‌های افراد سیگاری تراکم خود را از دست داده و به راحتی شکسته می‌شود همینطور زمان التیام یافتن و جوش خوردن آنها پس از شکستگی تا ‌٨٠ درصد افزایش پیدا می‌کند.

‌٨ – بیماریهای قلبی

بیماریهای قلبی ـ عروقی ناشی از استعمال دخانیات بیش از ‌۶٠٠ هزار نفر را در سال در کشورهای توسعه یافته از بین می‌رود استعمال دخانیات باعث افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون، افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و گرفتگی عروق و نهایتا ایجاد حمله قلبی و سکته می‌شود.

‌٩ – زخم معده
استعمال دخانیات مقاومت معده را در برابر باکتریها پایین می‌آورد؛ همچنین باعث تضعیف معده در خنثی سازی اسید معده و مقاومت در برابر آن بعد از غذا خوردن و بر جای ماندن باقیمانده اسید در معده و در نتیجه تخریب دیواره آن می‌شود.
زخم معده افراد سیگاری به سختی درمان می‌شود و احتمالی بهبودی آن تا زمانی که فرد سیگاری است اکثرا اندک است.

‌١٠- تغییر رنگ انگشتان
قطران موجود در دود سیگار در اثر استعمال مستمر دخانیات روی انگشتان و ناخنها جمع شده و باعث تغییر رنگ آنها به قهوه‌ای مایل به زرد می‌شود.

‌١١ – سرطان رحم و سقط جنین

استعمال دخانیات در دوران بارداری می‌تواند باعث افزایش خطر زایمان نوزاد با وزن کم و بروز مسایل بهداشتی در آینده شود. سقط جنین در مادران سیگاری ‌٢ تا ‌٣ برابر بیشتر است

‌١٢ – تغییر شکل دادن سلولهای جنسی در مردان

استعمال دخانیات باعث کاهش تعداد اسپرم و کاهش جریان خون در آلت تناسلی مردان و ناتوانی جنسی در این افراد می‌شود. ناباروری جنسی در مردان سیگاری نیز متداول‌تر از افراد غیر سیگاری است.

‌١٣ – سرطان

بیش از ‌۴٠ عنصر سرطانزا در دود سیگار وجود دارد احتمال سرطان ریه ‌٢٢ مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری است.

طبق تحقیقات بی شماری که انجام شده است در صورت ادامه استعمال دخانیات توسط افراد سیگاری، احتمال مبتلا شدن آنها به انواع سرطان‌های دیگر از قبیل زبان، دهان، غدد، بزاق و حلق (‌۶ تا ‌٢٧ برابر)، سرطان بینی (‌٢ مرتبه بیشتر)، گلو (‌١٢ مرتبه)، مری (‌٨ تا ‌١٠ برابر)، حنجره (‌١٠ تا ‌١٨ برابر)، معده (‌٢ تا ‌٣ برابر)، کلیه (‌۵ برابر)، آلت تناسلی مرد (‌٢ تا ‌٣ برابر)، لوزالمعده (‌٢ تا ‌۵ برابر) مقعد (‌۵ تا ‌۶ مرتبه) وجود دارد.

عوارض سیگار در نوجوانان وجوانان :

۱- سیگار کشیدن نو جوانان در کوتاه مدّت بر روی دستگاه تنفسی آن ها تاُثیر می گذارد و موجب بروز اختلالات تنفسی گوناگون از جمله : تنگی نفس, آسم, بیماری های ریوی وبدبوئی دهان، فساد زودرس دندانها و بیماریهای گوارشی و... می شود و در دراز مدّت نیز  موجب تقویت عادت زشت سیگار کشیدن و ابتلاء به بسیاری از بیماری های مزمن و خطرناک دیگر می شود.

۲- سیگار کشیدن جوانان منجر به کوتاهی قد و عدم تناسب اندام و جثهُ  آن ها گشته و رشد بدنی وعملکرد سیستم عصبی و دستگاه های درونی آن ها را مختل می کند.

۳- نوجوانانی که سیگار می کشند, به طور معمول قلبشان (۴ـ۳) ضربه بیش تر از قلب نوجوانانی که سیگار نمی کشند , می زند.

۴- سیگار کشیدن نوجوانان موجب سرفه های شدید , سرما خوردگی های حاد وآنژین های طولانی مدّت درآن ها میشود.

۵- نو جوانانی که به سیگار عادت می کنند , احتمال بیشتری دارد که به دنبال سایر مواد اعتیاد آور هم بروند.

۶- نوجوانان سیگاری, سه برابر نو جوانی که سیگارنمی کشند,  احتمال دارد به سمت مصرف الکل و انحرافات اخلاقی بروند,از آن گذشته سیگار کشیدن می تواند موجب بروز رفتارهای مخاطره آمیزی مانند خشونت, پرخاشگری, ناراحتی های جنسی و... درنو جوانان و جوانان شود.

۷- تحقیقات بی شماری نشان دهنده ی این است که ارتباط مستقیمی بین سیگار کشیدن جوانان و ابتلای آنان به افسردگی واضطراب  وجود دارد,تقریباً ۵۰-۴۰ درصد بزرگ سالانی که سیگارمیکشند,علایمی از افسردگی واضطراب را نشان میدهند.

۸- تحقیقات و شواهد علمی و گزارشات مستند سازمان جهانی بهداشت بیانگر آن است که علاوه بر بیماری های تنفسی، اطفال در معرض خطر، به مرگ ناگهانی و سرطان های لب، دهان، حنجره ، ریه ، کلیه، مثانه و دیگر اندام های افراد سیگاری و کودکان و اطفال مظلوم در ارتباط با ایشان می گردد !!!

۹- مصرف دخانیات اپیدمی قرن بیستم است که هر ده ثانیه یک قربانی می گیرد ! ودر چهل سال آینده در هر سه ثانیه ، یک مرگ ناشی از استعمال دخانیات اتّفاق خواهد افتاد. و اگر این روند ادامه پیدا کند در سال ۲۰۲۰ دخانیات سالی ده میلیون قربانی خواهد گرفت ، که هفت میلیون آن سهم کشورهای در حال توسعه است !!!

۱۰- بر اساس تحقیقات انجام شده در جمهوری اسلامی ایران شیوع استعمال دخانیات در ردة سنی ۱۵تا ۲۵ سال در سال ۱۳۷۰ ده درصد بوده است، که متأ سفانه این رقم در سال ۱۳۷۸ به هفده درصد ودر سال ۱۳۸۵ به نوزده درصد افزایش یافته است و طبق همین تحقیق سالیانه پنجاه هزار نفر در ایران بر اثر استعمال دخانیات  می میرند !!!.
*این در حالی است که همه می دانیم خود کشی حرام و گناه کبیره است. و استعمال دخانیات همان خود کشی تدریجی است.


* آیا می دانید :

۱- دود سیگار حاوی بیش از ۴۰۰۰ مادّه سمی و زیانبخش است ، که افراد سیگاری و غیر سیگاری  را مسموم و آلوده و مبتلا  می کند !!!.

۲- در کشور ایران نز دیک به ۱۰ میلیون نفر سیگاری (حدود ۱۴ درصد جمیعت) ، روزانه بیش از سه میلیارد تومان خرج سیگار کشی می کنند !. و به طور متوسط دولت بیش از دو برابر مصرف سیگار ، هزینه بیماریها و درمان عوارض ناشی از استعمال دخانیات می نماید ،و این بودجه عظیم توسط اقلیّت فوق به اکثریت ۸۶ درصدی جامعه تحمیل می شود.

۳- سالیانه ۵۴ میلیارد نخ سیگار در ایران مصرف می شود ، که ۱۲ میلیارد نخ آن تولید داخل و بقیه عمدتاً از طریق قاچاق واردکشور شده وبا شبکه های مرموز وغارتگر ، توزیع می شود .

۴- جوانان کشور ، خصوصاً در سن ۱۰ تا ۱۵ سال ، هدف اصلی برای ترغیب به کشیدن سیگار واعتیاد و سپس مود مخدّر می باشند. لذا سیگار رادر نوجوانان می توان دریچه و مقدمۀ ورود به سایر اعتیاد ها و سایر بزهکاری های اجتماعی نا مید. (آمار و مدارک و فیلم های مستند این حقیقت تلخ را نشان می دهند.) و بایدتوجّه جدّی نمود که هر نخ سیگار تیری بر قلب نوجوان و مرکز عاطفه ، اراده ، شرافت ،و عفت اوست ، و بدانیم که : « شرافت مرد و عفت زن همچون کبوتر هایی هستند که چون ازمأمن و مأوای خود جستند دیگر باز نمی گردند؟!

5- اقدامات جدّی و پیگیر و مداوم ، برای حفظ نسل جوان از به دام افتادن در این گرداب باید به طور همه جانبه انجام گیرد، هرچند این هزینه های گزاف تحمیلی و چندش آور است!!!.

۶- افراد غیر سیگاری به ویژه کودکان و همسران افراد سیگاری به اندازه مصرف کنند گان دخانیّات در معرض خطرات دود سیگار هستند ! ،و این افراد بی گناه نا خواسته و به اجبار سلامتی خویش را از دست می دهند؟!.

۷- اگر مسموم نمودن آب یا غذای دیگران ممنوع و حرام است، آلوده کردن هوای تنفسی اطرافیان با دود مسموم سیگار به مراتب بد تر است، چون ، آدمی می تواند مدت زمانی از خوردن آب یا غذای آلوده خود داری نماید ، ولی خود داری از تنس هوای آلوده هرگز ممکن نیست !

۸- اعتیاد مکّار ، دغل، فریبکار و گیج کننده وقدرتمندبوده ودربرابر احساس رضایت آنی وفوری رنجی طولانی همراه داشته و یک بیماری منفور ، خزندۀ در روح وجسم و جان فرد مبتلا و معتاد بدبخت است  که هرچه فرد معتاد وجودی بی خاصیّت داشته باشد، رشدی فزاینده خواهد داشت !!! ولی اگر آدمی زندگی بهتر و هدفمندی داشته باشد  اعتیاد بی خاصیت گشته و رنگ خواهد باخت.