[Mandana]

مروری بر کیست های پستان

کیست های پستان  چیست .
این کیستها در سالهای قبل از یائسگی بیشتر دیده میشوند. ما هنوز نمی دانیم به چه علتی کیست ها ایجاد میشوند اما کیست ها فقط یک انسداد مجاری تخلیه کننده نمی باشند.

[/b]

اکثر کیستها، توده های صاف و متحرکی هستند. بعضی از آنها آنقدر بزرگ هستند که بتوان به آسانی آنها را مشاهده نمود و آنها می توانند دردناک نیز باشند.

معمولاً شناسایی کیست ها با استفاده از سونوگرافی و ماموگرافی راحت می باشند.

سونوگرافی پستان بهتر است روزهای ۷ تا ۸ از سیکل ماهیانه انجام شود.

در زمان انجام سونوگرافی پستان در صورت انجام ماموگرافی یا سونوگرافی قبلی ، به همراه داشتن مدارک قبلی ضروری است.

پزشکان با وارد کردن یک سوزن باریک در پستان (بدون تزریق ماده بی حس کننده) و کشیدن مایع داخل کیست با استفاده از یک سرنگ، باعث ناپدید شدن کیست می شوند.

مایعی که در کیست ها وجود دارد ممکن است زرد، سبز یا آبی تیره باشد. اگر مایعی که از کیست خارج میشود خون آلود باشد، این مایع برای انجام آزمایشاتی به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد زیرا به ندرت ممکن است یک سرطان در دیواره کیست وجود داشته باشد.

کیستهایی که دارای مایع خون آلود هستند معمولاً با عمل جراحی برداشته میشوند. از هر شش خامی که به کیست دچار میشود، سه تای آنها دیگر هرگز کیست دیگری را نخواهند داشت. دو نفر از این شش نفر خانم، در طی زندگی شان بین سه تا پنج کیست خواهند داشت.

یک نفر از این شش خانم، بیش از پنج کیست در طی زندگی اش خواهد داشت. خبر خوب این است که لزومی ندارد که در هر بار کیست را تخلیه نماییم، به شرطی که پزشک بداند به غیر از کیست، مشکل دیگری وجود ندارد.

خانمهایی که یک یا چند کیست را دارند، نسبت به بقیه خانمها در خطر بیشتری برای ابتلاء به سرطان پستان نیستند (البته تا حدودی این خطر وجود دارد اما قابل توجه نمی باشد).

بیماری فیبروکیستیک پستان

بیماری فیبروکیستیک پستان با درد سینه ،کیست های متعدد وتوده های غیر سرطانی تظاهر میابد. اغلب زنان خصوصا در قسمت فوقانی خارجی سینه توده هایی دارند. همراهی این توده ها با درد و کیست پستان بیماری فیبروکیستیک پستان نام دارد.
بطور طبیعی طی سیکل قاعدگی سطح هورمون های استروژن و پروژسترون تغییر میکند.

افزایش سطح هورمون ها باعث بزرگ شدن غدد مترشحه شیر و مجاری آنها واحتباس آب در سینه ها میشود و با کاهش سطخ هورمون ها پستان به وضعیت عادی باز میگردد.(این امر میتواند توجیه کر بزرگی و دردناکی سینه ها در بخشی از سیکل ماهیانه باشد) ایجاد فیبروکیست ها میتواند نتیجه تحریکات مکرر این هورمون ها باشد.

در زنان دچار بیماری فیبروکیستیک پستان ممکنست منطقه دارای توده بزرگشده و موجب احساس سنگینی ،ناراحتی، درد در زمان لمس یا درد سوزشی شود. علایم پس از منوپوز(یائسگی) رفع می شوند.

بیماری فیبرو کیستیک تاثیر کمی در بروز سرطان پستان دارد اما وجود آن تشخیص بیماری را مشکل تر میکند.

گاها نیاز به انجام بیوپسی و برداشتن توده احساس میشود.درناژ کیست ها هم مقدور است اما میزان عود بالاست.درمان خاصی برای بیماری در دسترس نبوده و ضروری هم به نظر نمیرسد

توده های خوش خیم پستانی

فیبرآدنوما:

فیبرآدنوم‌ها توده‌های گرد، سفت و لاستیکی، خوش‌خیم هستند که از رشد بیش از حد بافت غددی و همبند ناشی می‌شوند.

فیبرآدنوم‌ها معمولا بدون درد هستند و ممکن است با فشار دادن کمی حرکت کنند. این توده‌ها به تغییرات هورمونی پاسخ می‌دهند، به‌طوری که‌ در طی حاملگی بزرگ شده و بعد از یائسگی چروک می‌شوند.
زنان در هر سنی ممکن است به آن دچار شوند، اما شایع‌ترین سن، معمولا سنین زیر ۲۰ تا ۳۰ سال است.
فیبرآدنوم ممکن است خودبه‌خود ناپدید شود. اما اگر نشود، یا بزرگ‌تر شود یا اگر شما درباره وجود آن مضطرب باشید، پزشکتان برداشت جراحی آن را توصیه خواهد کرد

بیماری فیبروکیستیک پستان

بیماری فیبروکیستیک پستان عبارت است از یک بیماری شایع پستان در خانم ها که مشخصات آن معمولاً عبارتند از: توده های غیرسرطانی و نیز درد. این بیماری می تواند از سنین بلوغ تا حوالی ۵۰ سالگی رخ دهد (حدود ۲۰% خانم هایی که در سنین قبل از یائسگی قرار دارند دچار این بیماری هستند).

این بیماری غالباً پس از یائسگی برطرف می شود (مگر این که هورمون درمانی با استروژن انجام گیرد). این بیماری از آنجایی که شایع است ، دیگر به عنوان بیماری در نظر گرفته نمی شود و معمولاً نگرانی از بابت آن وجود ندارد.
علایم شایع
توده ها معمولاً در هر دو پستان وجود دارند. ممکن است تنها یک توده وجود داشته باشد، اما معمولاً چندین توده وجود دارد.
- وقتی که روی این توده ها با نوک انگشتان فشار آورده می شود، بافت آن مقاومت نشان می دهد و فشرده نمی شود. این توده ها ممکن است به هنگام لمس دردناک باشند.
- درد در کل پستان ، خصوصاً درست قبل از شروع عادت ماهانه
- این توده ها غالباً قبل از عادت ماهانه بزرگ می شوند و بعد از آن کوچک می شوند.
- اندازه توده ها متغیر است . اگر توده ها نسبتاً بزرگ و در سطح پستان باشند، می توان آنها را به راحتی حرکت داد.
- توده های عمقی را شاید بتوان از سرطان پستان افتراق داد.
- ترشح از نوک پستان
علل
ناشناخته هستند، اما بروز آن احتمالاً به استروژن و دیگر هورمون های تولید شده توسط تخمدان ها مربوط است . میزان دریافت چربی نیز شاید نقش داشته باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر
در بعضی از تحقیقات نشان داده شده است که نوشیدن قهوه و سیگار کشیدن موجب افزایش بروز این بیماری و گستردگی زیادتر آن می شود. اما در بعضی دیگر از تحقیقات ، این عوامل خطر به اثبات نرسیدند.
پیشگیری
در هر حال تا زمانی که تکلیف این مسأله دقیقاً روشن نشده است ، بهتر است سیگار نکشید و از نوشیدنی های کافئین دار پرهیز کنید.
پس از تشخیص ، پستان ها باید هر ماهه توسط خود فرد از نظر به وجود آمدن توده های جدیدتر یا تغییر درتوده های قبلی بررسی شوند. در صورت بروز هرگونه تغییری به پزشک باید اطلاع داده شود.
ماموگرافی به طور منظم

عواقب مورد انتظار
توده های پستانی مرتباً ظاهر و پس از مدتی برطرف می شوند. البته بعضی از توده ها از بین نمی روند و به طور دایمی باقی خواهند ماند. این توده ها سلامتی را به خطر نمی اندازند.
گاهی می توان بعضی از کیست ها را با سوزن تخلیه کرد، که نهایتاً باعث می شود توده از بین برود. اگر توده پس از تخلیه کردن ، به طور کامل از بین نرود، احتمال دارد سرطانی باشد و باید از آن نمونه گرفته شود و تحت بررسی میکروسکوپی قرار گیرد.

عوارض احتمالی
ندرتاً اتفاق می افتد که بعضی از توده ها ظاهراً خوش خیم به نظر می رسند اما در واقع سرطانی هستند. بنابراین برای رد سرطان غالباً لازم می شود بررسی های تشخیصی انجام گیرند.
درمان
- بررسی های تشخیصی عبارتند از ماموگرافی ، سونوگرافی (برای افتراق ضایعات کیستیک از ضایعات توپر مفید است )، و نیز اقدامات تشخیصی مثل نمونه برداری یا تخلیه کیست
- پستان ها باید درست قبل یا به هنگام شروع عادت ماهانه هر ماهه توسط خود فرد معاینه شوند. در صورت بروز هرگونه تغییری در توده هایی که قبلاً تشخیص داده شده اند، به پزشک خود مراجعه کنید.
- سالانه حداقل یک بار برای معاینه پستان یا سایر بررسی ها به پزشک خود مراجعه نمایید. اگر سابقه سرطان در خانواده شما وجود دارد، امکان دارد نیاز به انجام معاینات به فواصل کمتر باشد.
- امکان دارد گذاشتن کمپرس سرد روی توده ها برای تخفیف درد کمک کننده باشد.
- هم در روز و هم در شب باید از یک سینه بند مناسب استفاده شود.
- گاهی توصیه می شود تومورهای خوش خیم یا ضایعات محتوی چربی نکروز شده در آورده شوند.
داروها
ممکن است برای درد، مصرف اسپیرونولاکتون و ویتامین ب ۶ یا ید توصیه شود.
ممکن است مصرف یک داروی ادرارآور (دیورتیک ) به مدت ۱۰-۷ روز قبل از عادت ماهانه برای بعضی از بیماران کمک کننده باشد.
ممکن است برای بعضی از علایم شدید، دانازول یا بروموکریپتین تجویز شود.
شواهدی وجود دارد مبنی بر این که ویتامین ـ ای ممکن است مفید باشد.
فعالیت
محدودیتی برای آن وجود ندارد. اما باید از فعالیت هایی که ممکن است باعث وارد آمدن آسیب به پستان ها شوند خودداری گردد.
رژیم غذایی
از نوشیدنی هایی که حاوی کافئین هستند (قهوه ، چای ، و برخی نوشیدنی های دیگر) پرهیز کنید.
از خوردن غذاهای چرب و سرخ کردنی خودداری کنید. نمک رژیم غذایی نیز باید کم شود.

در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر هر کدام از موارد زیر رخ دهند:
- در پستان توده های تشخیصی داده نشده وجود داشته باشد.
- متوجه تغییراتی در توده شده اید، یا توده های جدید ظاهر شد
- ترشح از نوک پستان وجود داشته باشد.
- دو سال است که معاینه پستان توسط پزشک انحام نشده است .
- شما دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.

چه عواملی سبب ایجاد کیست های تخمدان می شوند؟

کیست های تخمدان به دلایل متعددی ایجاد می شوند. شایع ترین نوع، کیست فولیکولار است که از رشد یک فولیکول نتیجه می شود. فولیکول یک کیسه پر از مایع طبیعی است که حاوی یک تخمک است. کیست های فولیکولار هنگامی که فولیکول در طی چرخه قاعدگی بیش از حد طبیعی رشد می کند و برای آزاد سازی تخمک باز نمی شود تشکیل می شود. معمولاً کیست های فولیکولار در طی چند روز تا چند ماه به خودی خود برطرف می شوند. کیست ها می توانند در اثر جراحت یا نشت عروق خونی کوچک به درون کیسه تخمک حاوی خون باشند (کیست های هموراژیک یا اندومتریوئید). گاه گاه بافت های تخمدان برای تشکیل بافت های دیگر بدن مانند مو یا دندان به صورت غیر طبیعی رشد می کنند. کیست هایی با این بافت های غیر طبیعی کیست های درموئید نامیده می شوند.

علایم کیست های تخمدان چه هستند؟

بیشتر کیست ها هرگز مشخص نمی شوند و بدون اینکه زنان بدانند که به این کیست ها مبتلا هستند برطرف می شوند. هنگامی که یک کیست علایم ایجاد می کند، درد در شکم یا لگن شایع ترین علامت است. درد می تواند در اثر پارگی کیست، رشد سریع و اتساع آن، خون ریزی به درون کیست یا پیچ خوردن کیست در اطراف منبع خونی آن ایجاد شود.

کیست های تخمدان چگونه تشخیص داده می شوند؟

بیشتر کیست ها به وسیله اولتراسوند تشخیص داده می شوند که بهترین تکنیک تصویربرداری برای شناسایی کیست های تخمدانی است. اولتراسوند یک روش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از ساختمان های درون بدن استفاده می کند. تصویربرداری اولتراسوند بدون درد است و هیچ ضرری ندارد.

هم چنین می توان کیست ها را با روش های دیگر تصویربرداری مانند اسکن CAT یا اسکن MRI شناسایی کرد.

پزشک چگونه می تواند تصمیم بگیرد که یک کیست تخمدانی خطرناک است؟

اگر زنی در دهه چهارم زندگی خود یا حتی جوان تر باشد و قاعدگی های منظم داشته باشد،، بیشتر توده های تخمدانی «کیست های تخمدانی عملکردی» خواهند بود که در حقیقت غیر طبیعی نیستند. این کیست ها با جریان تخمک گذاری که در چرخه قاعدگی رخ می دهد ارتباط دارند و معمولاً در طی چرخه قاعدگی بعدی خود به خود ناپدید می شوند.

بنابراین به خصوص در زنانی که در دهه دوم و سوم زندگی خود هستند این کیست ها در چند چرخه قاعدگی بررسی می شوند تا مشخص شود آیا از بین رفته اند یا نه. چون قرص های ضد بارداری خوراکی تا حدودی با جلوگیری از تخمک گذاری عمل می کنند، پزشکان انتظار نخواهند داشت که زنان مصرف کننده ضد بارداری های خوراکی «کیست های تخمدانی عملکردی» داشته باشند. بنابراین ممکن است به زنانی که در حین مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی به کیست های تخمدان مبتلا می شوند توصیه شود که به جای پایش از طریق اولتراسوند لگن یا جراحی، معاینه شوند.

عوامل دیگری نیز وجود دارند که در کنار سن زن یا مصرف ضد بارداری های خوراکی به ارزیابی کیست های تخمدانی کمک می کنند. کیستی که در اولتراسوند شبیه یک کیسه ساده پر مایع به نظر می رسد، در مقابل کیستی با بافت سخت در داخل آن، به احتمال زیاد خوش خیم است. بنابراین اولتراسوند نیز در تشخیص این که تومور تخمدانی جدی است یا نه نقش دارد.

سرطان تخمدان در زنان جوان تر از ۴۰ سال نادر است. کیست های تخمدانی که پس از ۴۰ سالگی ایجاد می شوند نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطانی بودن را دارند، اگرچه بیشتر کیست های تخمدان حتی پس از ۴۰ سالگی خوش خیم هستند. آزمون خونی CA-125 می تواند به عنوان مشخصه ای برای سرطان تخمدان به کار رود، اما غیر طبیعی بودن آن همیشه به معنی وجود سرطان نیست. اولاً بسیاری از بیماری های خوش خیم در زنان در سنین باروری می تواند سبب افزایش CA125 شود، بنابراین CA-125 یک آزمون اختصاصی به خصوص در زنان جوان نیست. عفونت های لگن، فیبروئید های رحم، بارداری، کیست های خوش خیم تخمدان (هموراژیک) و بیماری های کبد همگی بیماری هایی هستند که ممکن است در غیاب سرطان تخمدان سطح CA-125 را افزایش دهند. ثانیاً حتی در صورت ابتلا زن به سرطان تخمدان، تمام این سرطان های تخمدان سبب افزایش سطح CA-125 نمی شود. علاوه براین، سطوح  CA-125در زنان مبتلا به سرطان سینه، ریه و پانکراس نیز به صورت غیر طبیعی بالا می رود.

کیست های تخمدان چگونه درمان می شوند؟
بیشتر کیست های تخمدان در زنان در سنین باروری کیست های فولیکولار هستند که به طور طبیعی در عرض ۱ تا ۳ ماه از بین می روند. اگرچه ممکن است این کیست ها پاره شوند، به ندرت علائم ایجاد می کنند. این کیست ها خوش خیم هستند و مشکلاتی ایجاد نمی کنند. در زنانی که هیچ علائمی ندارند این کیست ها را می توان همزمان در طی آزمایش لگن تشخیص داد. تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیست های فولیکولار مبتلا می شوند.

در زنان در سنین باروری، معاینه کیست فولیکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگی انجام می شود زیرا در این گروه سنی این کیست ها شایع و سرطان تخمدان نادر است. گاهی اوقات کیست های تخمدانی در زنان غیر یائسه حاوی مقداری خون است که کیست های هموراژیک نامیده می شوند. کیست های هموراژیک به سرعت برطرف می شوند.

به منظور تعیین استراتژی درمانی برای کیست های تخمدان از اولتراسوند استفاده می شود زیرا این روش می تواند به تشخیص این که این کیست، کیست ساده یا ترکیبی است کمک کند. کیست ساده که در بیماری های خوش خیم دیده می شود فقط حاوی مایع بوده و بافت جامد ندارند اما کیست ترکیبی بافت جامدی دارد که به پایش و احتمالاً جراحی نیاز دارد.

به طور خلاصه درمان ایده آل کیست های تخمدان به سن زن، اندازه کیست (و تغییر اندازه) و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد.

درمان می تواند شامل معاینه ساده یا ارزیابی آزمون های خونی مانندCA-125  باشد که به تشخیص پتانسیل ابتلا به سرطان کمک می کند.

در صورت ایجاد درد شدید، از بین نرفتن خود به خود یا مشکوک بودن تومور، می توان آن را با لاپاراسکوپی یا در صورت نیاز با لاپاراسکوپی باز خارج کرد. به مجرد خارج کردن کیست، تومور به یک پاتولوژیست ارجاع داده می شود تا به منظور تشخیص نهایی نوع کیست موجود، بافت را در زیر میکروسکوپ آزمایش کند.

کیست های تخمدان در یک نگاه
کیست های تخمدان ساختمان های کیسه ای شکل پر از مایع هستند.
کیست های تخمدان به دلایل مختلفی تشکیل می شوند.
در صورت بروز علایم، درد در شکم یا لگن از شایع ترین علایم هستند.
بیشتر کیست ها به وسیله اولتراسوند تشخیص داده می شوند.
درمان کیست های تخمدان از معاینه و پایش تا جراحی متغیر است.

نحوه ی انجام آزمایش پستان ها

آزمایش پستان ها هر یک ماه یکبار به نظر کافی است و خوب است که این آزمایش در یک زمان مشخص از ماه صورت گیرد چون پستان ها در چرخه ی قاعدگی دستخوش تغییر می شوند. بهترین زمان برای انجام این آزمایش یک هفته پس از شروع عادت ماهیانه است.
این آزمایش دو قســمت دارد: ظاهر پستان ها و چگونگی آنها بـا لـمس کـردن. قســمت ظاهری آنـها سـاده اسـت. قـبـل از لبـاس پـوشـیدن، جـلوی آیـنـه بایستید و دست ها را در کنار بدن قرار دهـید. به دقت به سیـ-ـنه هایتان نگاه کنید. ببینید آیا چیز غیرعادی در آنـها مشاهده می کنید یا خیر، مثلاً در نوک پستان ها یـا گـود رفتگی یا تغییر خاصی روی پوست آن. بعد از زوایای مختلف به سیـنـه هایتان نگاه کنید. طرز قرار گرفتن دست هـا را تـغـیـیر دهــید، کنار نگاه دارید، بالا ببرید، یا روی رانهایتان بگذارید. و خوب به حالت پستان ها دقت کنید.
قسمت بعدی چگونگی پستان ها از طریق لمس کردن است. در دست گرفتن سیـ-ـنه ممکن است در ابتدا کمی برایتان غیر عـادی باشد. بعضی دختر خـانم ها حتی ممکن است از این کـار احسـاس خـجـالت کنـنـد. امـا هـیـچ دلـیـل بـرای خجالت کشـیدن نیـست. بــرای اطمینان از سلامتیتان باید این کار را
انجام دهید.

برخی خانم ها فکر میکنند این قسمت از آزمایش پستان را بهتر است زمانیکه در حمام هستند انجام دهند. راه درستی است چون نه تنها احساس راحتی بیشتری خواهید داشت، بلکه کف و صابون کمک می کند تا بهتر بتوانید دست هایتان را روی سیـ-ـنه ها حرکت دهید. هر کدام از سیـ-ـنه هایتان را جداگانه  بررسی کنید.

اگر کار را با پستان  راست شروع می کنید، دست راستتان را بلند کرده و پشت سرتان قرار دهید و از دست چپ برای بررسی سیـ-ـنه استفاده کنید.
یکی از راه های آزمایش پستان این است که پستان را مثل یک دایره فرض کنید. انگشتانتان را به حالت مارپیچی از بیرون این دایره به سمت داخل حرکت دهید و تدریجاً به سمت نوک پستان ها نزدیک شوید. ببینید چه تغییر غیرعادی در پستان ها نسبت به آزمایش دفعه قبل مشاهده می کنید.

از میزان فشار متفاوت استفاده کنید، آرام، متوسط و سخت. اینکار کمک می کند تا بتوانید لایه های مختلف بافت درون پستان را خوب بررسی کنید. با فشار کم شروع کنید، فشار را بیشتر کرده تا حد متوسط پیش روید، و با فشار سخت تر برای بررسی درونی ترین لایه ها، کار را تمام کنید.

پس از اتمام، دست چپ را پشت سر قرار داده و با دست راست به همین منوال آزمایش سیـ-ـنه چپ را انجام دهید.
ایـن آزمـایش را مـی توانید هنگام دراز کشیدن روی تخت نیز انـجام دهـیـد. از همان روش بالا، ( یـعنی بـلنـد کردن دسـت مـوافق و استـفـاده از دسـت مخالف برای آزمایش پستان ها) استـفاده کنید. بهتر است حین آزمایش دست خود را از روی سـیـنه بـلنـد نکنید تا حتی یک نقطه از پستان جا نماند. باید
زیـر بـغلتان را نیز برای وجود هرگونه برآمدگی یا توده آزمایش کنید.

هنگام آزمایش پستان ممکن است دستتان به توده ها و برآمدگی هایی برخورد کند. این مسئله ای طبیعی است. مثل سایر چیزها، پستان ها نیز در افراد مختلف متفاوت هستند. پستان برخی دختران بزرگ و برخی دیگر کوچکند. برای بعضی کاملاً متقارن و برای بعضی دیگر متفاوت از همند.

اکثر قریب به اتفاق خانم های جوان پستان های سالمی دارند، مهم نیست سیـ-ـنه هایشان چه فرمی داشته باشد یا چه برآمدگی هایی در آنها احساس شود. اما اگر واقعاً نگران سلامت پستان هایتان هستید، اجازه دهید پزشکتان نیز آزمایش پستان را برایتان انجام دهد.

جعبه متن

پزشکان بدون مرز