[Zohreh Gholami]

جدال بر سر ويروس آنفلوانزاي انسان‌ساز

گروهي از دانشمندان در حالي براي انتشار پژوهش خود در مورد چگونگي توليد يك ويروس آنفلوانزاي انسان‌ساز اصرار دارند كه به ادعاي آنها، به شكل بالقوه مي‌تواند تمدن بشريت را محو و نابود كند.

اين ويروس مرگبار، يك نسخه بهينه شده ژنتيكي آنفلوانزاي پرندگان نوع (H5N1) اما بسيار واگيرتر است و مي‌تواند به سرعت در يك زمان كوتاه در ميان ميليون‌ها انسان پخش شود. اين پژوهش باعث بروز يك جنجال بزرگ و اختلاف نظر بين دانشمندان شده چراكه برخي از آنها معتقدند اين تحقيق اساساً نبايد صورت مي‌گرفت.
گونه فعلي آنفلوانزاي نوع A تاكنون تنها منجر به مرگ 500 تن شده و به حد كافي براي همه‌گيري جهاني آن مسري نيست، اما نگراني‌هايي در مورد شدت خطرناك بودن اين ويروس جديد وجود دارد كه از آن جمله امكان استفاده از فرمول آن در جنگ‌هاي بيولوژيكي است. «رون فوشير»، ميكروب‌شناس مركز پزشكي «اراسموس» هلند، ‌رهبري تيم محققاني را بر عهده دارد كه دريافتند با اجراي پنج جهش در ويروس آنفلوانزاي مرغي مي‌توان انتشار آن را آسان‌تر كرد. «فوشير» آزمايش‌هاي خود را روي موش‌خرماها انجام داده كه از دستگاه تنفسي مشابهي با انسان‌ها برخوردارند. وي اكنون به دنبال عمومي كردن نتايج پژوهش خود در رسانه‌هاست و حتي يك مشاور را براي كمك به ايجاد استراتژي ارتباطي استخدام كرده است. اين پژوهش بخشي از يك تلاش بين‌المللي براي درك بيشتر از ويروس H5N1 است.

«فوشير» اذعان كرده اين گونه، يكي از خطرناك‌ترين ويروس‌هاي ساخت دست انسان است. وي هنوز سرسختانه به دنبال انتشار مقاله‌اي در مورد شيوه ايجاد آن است. اين پژوهش يكي از دو مطالعه‌اي است كه آزادي علمي و تنظيم تحقيقاتي را كه ممكن است از فوايد بالقوه براي سلامت عمومي برخوردار باشد، اما همزمان براي بيوتروريسم نيز كاربرد داشته باشد مورد بحث جدي قرار داده است.

تحقيق ديگر كه آن نيز در مورد ويروس H5N1 است، توسط يك تيم مشترك از دانشگاه «ويسكونسين» و دانشگاه «توكيو» انجام شده است.
هر دو پژوهش اكنون تحت بازبيني هيأت مشاوره علوم ملي ايالات متحده براي ايمني زيستي (NSABB) قرار دارد. البته اين انجمن قدرت جلوگيري از انتشار آنها را ندارد اما مي‌تواند از روزنامه‌ها بخواهد تا آنها را چاپ نكنند. «پل كيم»، رئيس NSABB اين ويروس بيماري‌زا را بسيار ترسناك خواند كه حتي از سياه‌زخم هم وحشتناك‌تر است.

معمولاً تحقيقات علمي براي ديگر دانشمندان، جهت بازبيني و استفاده از شيوه‌هاي آن در يادگيري، در دسترس است، اما در اين مورد خاص تعداد زيادي از دانشمندان خواستار سركوب اين پژوهش شده‌اند. اين در حالي‌ست كه «مايكل اويترهولم»،‌ كارشناس دفاع زيستي و آنفلوانزا و رئيس مركز تحقيقات و سياستگذاري براي بيماري‌هاي عفوني در دانشگاه «اينسوتا»، اين پژوهش را از لحاظ پزشكي بسيار مهم خواند و اظهار كرد كه مي‌توان اين تحقيقات را با حذف برخي از اطلاعات خاص منتشر كرد.