[Zohreh Gholami]

اکتشاف ذخایر پنهان با استفاده از نانو فلزات موجود در گاز خاک


نانو فلزات (Nano-metals) موجود در گاز خاک(gas soil) از 15 سال پیش به‌عنوان روش اکتشاف مواد معدنی در ذخایر پنهان مورد آزمایش و کاربرد است و در این خصوص با توسعه و کارآمدی جمع‌کننده‌های مایع (Liquid collectors) که در تهیه نمونه‌های برجا(فعال) استفاده می‌شوند و با توسعه و کمک روش آنالیز ICP-MS پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای حاصل شده است ولیکن همچنان جمع‌کننده‌های مایع که توانایی برداشت و تجمیع فلزات ردیاب را به درستی و با قابلیت آنالیز به روش ICP-MS را داشته باشند خیلی کم هستند.

در این مبحث سعی شده نتایج حاصل از مطالعات تکنولوژیک انجام شده توسط گروهی از ژئوشیمیست‌های چینی بر روی تعدادی از ذخایر سولفیدی شناخته شده که در زیر رسوبات رسی و ماسه سنگ‌های دوران سوم و آبرفت‌های کواترنر مدفون شده‌اند ارائه شود:
1. در این بررسی، آنومالی‌های فلزی گازی (به‌ویژه از مس، سرب، روی، کادمیوم، نیکل، آنتیموان، بیسموت، تلوریم، طلا و نقره) تقریبا در بالای همه کانی‌سازی‌های سولفیدی مدفون در زیر رسوبات به اثبات رسیده است.
2. همبستگی مثبت و خوبی در نمودارهای توزیع هر یک از عناصر بین عناصر موجود در گاز خاک با عناصر موجود در پوسته آن منطقه قابل مشاهده است.
3. در بالاترین مقادیر برای عناصر مس و روی در‌ هاله‌های گازی در بالای کانسارهای سولفیدی به ترتیب 300ppm و 200ppm در هر لیتر حجم گاز قابل ثبت بوده است که این مقادیر در نواحی عقیم (بدون کانی‌سازی) برای این فلزات کمتر از یک ppb برای مس و چند ppb برای روی بوده است.
4. آنالیزهای ایزوتوپ‌های سرب در نمونه‌های اخذ شده از یک ذخیره پلی متال شناخته شده که با رسوبات و ماسه سنگ‌های دوران سوم پوشیده شده نشان می‌دهد که مقایسه نسبت ایزوتوپ سرب در نانوفلزات منطقه زمینه با مقادیر متوسط آن در هریک از نواحی که با رسوبات، ماسه سنگ، سنگ‌های میزبان و کانسنگ احاطه شده تفاوت دارد و بالاترین اختلاف این نسبت در نمونه‌های آنومالی‌های بالای کانسنگ‌ها و آن‌هایی که در منطقه زمینه بوده‌اند به ثبت رسیده است، نشان می‌دهد که بعضی از آنومالی‌های سرب در ‌هاله‌های گازی قابل ظهور هستند.

همچنین نسبت‌هایی از ایزوتوپ‌های سرب در‌ هاله گازی بالای کانی‌سازی‌ها که کمترین نوسان و توزیعی مشابه با نمونه‌های اخذ شده از کانسنگ سولفیدی را نشان می‌دهد، این استنباط را ایجاد می‌کند که برخی از فلزات موجود در نمونه‌های آنومال از کانسنگ‌های عمقی سرچشمه گرفته‌اند و نمایانگر ارتباط آن ها هستند. طلا، پلی‌متال و نیکل استفاده شده و کارآمدی آن در پی‌جویی کانی‌سازی‌های پلی متال در چندین ناحیه پوشیده و پنهان به اثبات رسیده است و لازم است دیگر جنبه‌های مبهم نانو فلزات موجود در گاز خاک (هاله گازی) با مطالعات بیشتر نتیجه‌گیری شود و در حال حاضر بررسی‌های نانو فلزی در حقیقت یک ابزار کاربردی با پتانسیل بالا برای اکتشاف کانی‌ها در نواحی پوشیده شده محسوب می‌شود.

جعبه متن

منبع: وبلاگ مهندسی معدن کلیه علوم وابسته به زمین