[Zohreh Gholami]

تاریخچه گل رُز
Rose در لاتین به معنای گل رُز می باشد. از آغاز تاریخ، گل سرخ بیش از همه گل ها در قلوب بشر جای گرفته و از وقتی که مردم از زیبایی درخشان گل، آگاهی یافته اند، گل سرخ یک سرو گردن از آن ها بالاتر بوده است. گل سرخ میراث بزرگی از افسانه و تاریخ را به همراه دارد. این درختچه زیبا، میلیون ها سال قبل از به وجود آمدن بشر در روی زمین، زیسته و زیبایی و عطر را در همه جا گسترده است فسیل هایی که از شکوفه های گل سرخ در آرگون (Oregon) و کولورادو (Colorado) بدست آمده، محتملاً 35 تا 70 میلیون سال قبل، مربوط بوده است. رُزهای خشکیده ای از 300 سال قبل از میلاد از گورهای مصریان بدست آمده تصور میرود که نشان اولین آشنایی مصریان با گل سرخ باشد. با این حال تحقیقات نشان می دهد که این گل بومی مصر نبوده، بلکه از آسیای صغیر به آن جا آورده شده است. تاریخ افسانه وار گل سرخ طی قرن ها توسط هنرمندان، صنعتگران، نویسندگان و درختکاران به وجود آمده که به وسیله این گل زیبا افسون شده اند و شرح فریفتگی شان را برای آیندگان نگه داشته اند تا از آن لذت ببرند.افسانه هایی که درباره گل سرخ نقل شده، نسبت به سرُزمین ها، نواحی، عادات و رسوم، فرهنگ ها و معتقدات مردم زیاد و متنوع است.[/right]

مسلمانان معتقدند که گل سرخ از قطره عرق جبین پیغمبر به وجود آمده است. بنا به افسانه ای، گل سرخ در بهشت عدن به رنگ سفید بوده است و هنگامی که حوا آن ها را بوسید رنگشان قرمز شده و تا به حال بدان رنگ باقی مانده است. در افسانه های مذهبی یونانی آمده است که گل سرخ از چند قطره خون افرودیت، الهه زیبایی و عشق که در اثر خارو خس ها (کیهه کوتی Ronce) جنایتکار مجروح گشته بود، به رنگ قرمز درآمده است. همچنین تعریف کرده اند که رنگ گل سرخ بر اثر خون ادونیس (Adonios) خدای زیبایی و جمال فینیقیان است که به وسیله خوک وحشی مجروح گشته و افرودیت او را به صورت گل  شقایق نعمائی (Anemone) در آورده است.
گل سرخ را 40 قرن قبل از میلاد در آسیا روی سکه ها و 16 قرن قبل از میلاد مسیح در اروپا روی گچ بری ها و سکه ها نقش می شد. نقش معماری گل رُز در بابل و آشور نشان می دهد که این تمدن ها، گل سرخ را می شناختند.


پیدایش و توسعه گل رُز
اروپا تا اوائل قرن 12 میلادی گل سرخ را نمی شناخت و در آن هنگام بود که جنگجویان صلیبی آن را از سوریه امروزی به اروپا انتقال دادند و در آن زمان به این بوته گل شام می گفتند. نهال هایی از از این گل به اروپا رفت و نام گل گال به آن ها دادند.رنگ این گل در آن زمان قرمز روشن بود اما گل دیگری به نام گل دمشق که رنگ مخملی و عطری دلپذیر داشت نیز به اروپا انتقال یافت که تا آن هنگام چنین رایحه ای دل انگیز در اروپا به مشام نرسیده بود و تا به امروز این گل به نام داماسک رُز یا گل سرخ دمشقی شهرت دارد. رُزهای بورین با گل محمدی (Damascena Rosa) و Rosagallica و سایر رُزها، پیوند داده شده اند تا خانواده بزرگی از رُزها به نام دو رگه یا پیوند های دائمی نیز به نوبه خود با رُز چای (Tea) یا رُز ادراتا (Rosa odorata) پیوند داده شده اند تا هیبریدهای دائمی نیز به وجود آمد.


خواستگاه و انتشار جغرافیایی
گل سرخ یکی از پنج پایه اصلی رُز در دنیا است. منشأ اصلی این گل آسیای جنوب شرقی و ایران گزارش شده است. امروزه در تمام نقاط دنیا کشت می گردد و قسمت اعظم گل سرخ از کشورهای بالکان، فرانسه، ترکیه، مراکش و ایران تولید و صادر می گردد. کشت و کار آن در ایران، در زمان های پیش متداول بوده است. در سال های اخیر محصول گل شاخه بریده یکی از محصولات عمده باغبانی کشور به شمار می آید و این محصول در تمام فصول به بازار عرضه می شود.


اطلاعاتی درباره گل رُز 
1-  نتایج اولین مطالعه درباره گل رُز حاکی از 40 گونه از آن در ایران است.
2-  منابع گیاهشناسی نشان می دهد 2 گونه گل رُز در جهان وجود دارد که بنا بر نوع استفاده تجارتی که از آن ها می شود به 18 هزار طریقه کاشته می شوند.
3-  مهم ترین استفاده صنعتی و غیر زیستی از گل رُز روغن کشی از آن است که در ایران به گلاب گیری معروف است گرچه باید از انواع دیگری از روغن کشی به منظور تهیه افزودنی های غذایی، خوشبو کننده ها و روغن های بهداشتی نیز نام برد.
4-  یکی از پر استفاده ترین گونه های گل رُز که در شرایط آب و هوایی مختلف کاشته می شود گونه ای از رُز به نام داماسینا (داماش) است. این نوع گل رُز برای تزئین باغچه های خانگی و به صورت گیاهان پایه کوتاه و بوته ای نیز کاشته می شود. (در فرهنگ نامه ی گیاهان طبی که در سال 1996 در انگلستان به چاپ رسیده شواهدی از گلاب گیری از گل رُز داماسینا در ایران در قرن هفتم پس ار میلاد مسیح آورده شده است.) همچنین کفته شده است بهترین نوع گل رُز واریته رُز دامانیسا است.
5-  معروف ترین گل رُزی که در مصارف صنعتی کاشته می شود گل رُز بلغار است.
6-  40 گونه ژنتیکی گل رُز در ایران شناسایی شده اند که در شرایط آب و هوایی کاملاً متفاوت پرورش پیدا می کنند. به عنوان مثال 10 گونه ژنتیکی گل رُز اصفهان که بیش از همه به مصارف صنعتی می رسند در آب هوای خشک و سردسیری رشد می کنند در حالی که گونه های ژنتیکی گل رُز در خوزستان و سیستان و بلوچستان به کلی در آب و هوای خشک و گرم پرورش پیدا می کنند. 9 گونه از 40 گونه شناسایی شده در ایران از بازدهی بهتری نسبت به گونه های صنعتی فعلی برخوردارند در حالی که این گونه ها از جنبه ی صنعتی کمتری شناخته شده اند و روغن کشی از آن ها در کارگاه های کوچک محلی انجام می شود.
7-  استفاده صنعتی از گونه های گل رُز در ایران از جنبه تاریخی در منابع مختلف مورد تأیید قرار گرفته است.
8-  در بیشتر موارد گل های سرخ از انواع سفید خوشبو ترند و در هر دو مورد چنانچه گل قطع و در آب قرار داده شود بوی آن بیشتر می شود، گل هایی که در آب و هوای گرم کاشته می شوند عطر قوی تری دارند. تجربه نشان داده گل هایی که داخل گلخانه کاشته شده اند بوی ضعیفی دارند. بعضی از رُز ها مثل رُز گالیکا چنانچه خشکانده شوند اسانس بیشتری می دهند در حالی که انواع دیگری مثل رُز داماسنا در اثر خشک شدن عطر خود را از دست می دهند.


خواص دارویی گل رُز
  گل رُز، زمان گل دادن آن از فصل بهار تا اواسط تابستان است، گل های آن به رنگ سفید، صورتی، قرمز و .. و بسیار خوشبو است. این گل سرشار از ویتامین E  و C است و فواید دارویی فراوانی در زمینه مراقبت از پوست و درمان برخی ناراحتی های پوستی است. گل رُز برای انواع مختلف پوست ها مناسب است، ولی بیشتر در پوست های خشک و حساس از آن استفاده می شود، از دیگر خواص دارویی این گیاه تأثیری است که بر مویرگ های زیر پوست دارد به طوری که قرمزی سطح پوست را که ممکن است به دلیل گشاد شدن مویرگ ها با شد کاهش دهد. گلاب استخراج شده در رُز، پاک کننده ی ایده ال برای پوست است. پاک کردن پوست با گلاب، چین های ظریف و سطحی پوست را باز کرده و التهاب و سرخی را از بین می برد.
از آب گل رُز برای برخی ناراحتی پوستی و ضدعفونی کردن برخی عفونت های چشمی استفاده می شود و همچنین آرام بخش و ضد افسردگی است و تنش های عصبی، زخم های گوارشی، امراض قلبی را کاهش می دهد.
عصاره رُز برای ترشح صفرا، هضم غذا، ناراحتی های خونی مفید است.
چای رُز (شما می توانید برای تهیه آن یک گرم گلبرگ رُز را داخل 150 میلی لیتر آب بجوشانید و میل کنید) در تسکین گلو درد، کاهش عفونت مثانه و درمان اسهال، کاهش عوارض سرماخوردگی و آنفولانزا تأثیر دارد. قسمت میانی گل رُز (برآمدگی وسط گل برای نگه داری دانه ها) نیز سرشار از ویتامین های (A,B3,C,D,E) است.
نا گفته نماند که از روغن گل رُز برای خوشبو کردن هوای اتاق نیز استفاده می شود. در ضمن آن که در درمان آکنه و دانه های سر سیاه روی پوست مفید است. گلاب بازسازی سلول های  پوست را تسریع می بخشد و خستگی و سرخی پلک را بر طرف می سازد. گلبرگ های این گیاه مدر است و به همین جهت باعث دفع سموم و مواد زائد بدن از طریق تولید بیشتر ادرار می شوند، همچنین برای خشکی و ترک لبها می توان از عصاره گلبرگ رُز به همراه کره سود برد. گفتنی است که مصرف خوراکی این گیاه برای زنان باردار توصیه نمی شود.
از بوی گل رُز در روان درمانی ها استفاده می شود زیرا که حس هورمونی و امنیت در بدنمان ایجاد می شود و به ما کمک می کند تا به غرورمان مسلط شویم. دوست داشتن در فکر و فعالیتمان انرژی ایجاد می کند و در کل به قلب ما انرژی تازه ای وارد می کند. مشکلات قاعدگی و یائسگی را حل می کند و بهترین حمایت کننده روانی در دوران حاملگی است که بسیار بهتر از حمایت کننده های فیزیکی عمل می کند.


رایحه درمانی گل رُز
انواع مختلف رایحه درمانی گل رُز به شرح ذیل است:
1-  درمان سردرد
2-  رفع اختلالات خلق و خوی
3-  رفع اضطراب و استرس
4-  رفع استرس و کابوس های شبانه
5-  رفع افسردگی پس از زایمان

رُز: به طور کلی کسانی که این رایحه را می پسندند بسیار عاشق پیشه بوده و از حس زنانگی بالایی برخوردارند، عطر های گل با رایحه های مختلف مانند: رُز، یاس، یاسمن، مریم محبوب ترین عطر های انتخابی توسط بانوان است.


گل آرایی
آب گلدان: یک سوم گلدان مورد نظر را با آب داغ (دمای 100 درجه سانتیگراد) و بقیه را با آب سرد پر کنید. برای حفظ بهتر گل ها  کمی نگه دارنده ی گل (که می توانید از گل فروشی ها تهیه کنید) طبق دتور روی پاکت به آب بیفزایید. از گلدان فلزی هرگز استفاده نکنید، زیرا این نگه دارنده ها به فلز واکنش نشان می دهند.
خشک کردن گل: برای خشک کردن گل ها از اسپری موی سر استفاده کنید. اسپری مانع پژمرده شدن گل ها می شود.


زبان گل ها
زبان گل ها یا (Floriography) یک نوع وسیله ارتباط در عهد ملکه ویکتوریا بوده، رنگ و تنوع گل ها، قرار گرفتن و تعدادشان وسیله ای بود تا شخص به صورتی رمزی آن پیزی را بیان کند که به صورتی دیگر توان گفتنش نبود. این هنر را ایرانیان در قرن نهم/پانزدهم اختراع کردند و در قرن هفدهم چالز دوم آن را به سوئد منتقل کرد و پس از آن به دیگر کشور های اروپایی رفت.


گل ها و نماد ها
رُز سرخ: عشق بی ریا، زیبایی، شجاعت، احترام، تبریک، «دوستت دارم»
رُز سفید: پاکی، معصومیت، راز، سکوت، فروتنی، احترام، «عشق من به تو عمیق و خالصانه است»
رُز صورتی: قدردانی، «متشکرم»، وقار، ستایش، همدلی، لطافت، شادکامی، «باورم کن»، «تو خیلی دوست داشتنی هستی»
رُز زرد: شادمانی، رفاقت، شوق، حسادت، آغاز دوباره، «فراموشم نکن»، «معذرت می خوام»
رُز ارغوانی: تمایل و اشتیاق فرد به طرف مقابل
رُز معطر و رُز بنفش: عشق در نگاه اول
رُز نارنجی: اشتیاق، شیفتگی، آرُزو
رُز آبی: رسیدن به امر محال
غنچه رُز: نماد پاکی و زیبایی، جوانی، عشق نو پا
یک شاخه گل رُز: سادگی، سپاسگذاری، عشق تازه
یک شاخه گل رُز سرخ: «دوستت دارم»
رُز سفید عروس: عشق مبارک و فرخنده
رُز قرمز سیر: سوگواری
رُز سیاه: مرگ
ترکیبی از رُز سفید و سرخ: اتحاد، سازش
رُز کاملاً شکفته: «من متعهد به تو هستم» ، «هنوز دوستت دارم»
دسته گل رُز: قدردانی
دسته گل رُز کوچک: «من به یادت هستم»
پنج شاخه گل: نشان علاقه و محبت به طرف مقابل
هفت شاخه گل: نشان عشق

معنی تعداد شاخه های رُز در یک دسته:
یک شاخه رُز: یک احساس عاشقانه فقط برای تو
سه شاخه رُز: دوستت دارم
پنج شاخه رُز: بی نهایت دوستت دارم
دوازده شاخه رُز: عشق ما به یک عشق دو طرفه تبدیل شده است
سی و شش شاخه رُز: احساس وابستگی رمانتیک
نود و نه شاخه رُز: عشق من برای تو جاودانه و تا ابد است
سیصد و شصت و پنج شاخه رُز: هر روز سال به تو می اندیشم

*همچنین ده شاخه گل لاله عموماً به نشانه یک عشق بی نظیر است*

اهدای گل، اهدای محبت
وقتی همسرتان می گوید سرش درد می کند شاید منظورش این است که او را فراموش کرده اید، به او قرص آسپرین ندهید داروی مورد نیاز او «چند شاخه گل» است.