[Zohreh Gholami]

اختلالات فیزیولوژیک یک گیاه را که بر اثر تحریک یک عامل بوجود می آید بیماری می گویند.ممکن است در اثر فعالیت یک عامل بیماری زا بوجود اید یا انکه سرما و گرما کمی یا زیادی نور فقدان اکسیژن الوده بودن هوا و نارسایی تغذیه در بروز آن دخالت داشته باشند.

عوامل بیماری زا به دو دسته زنده و غیرزنده تقسیم می شوند:
بیماری از عوامل زنده بیماری انگلی(واگیر) وبیماری ناشی از عوامل غیرزنده را بیماری غیر انگلی می نامند.

بیماری های انگلی: بیماری های انگلی در نتیجه حمله قارچ باکتری ویروس نماتدها باشد.این عوامل پس از تامین یا ورود به داخل نسوج و اندام میزبان باعث اسیب به میزبان می شوند.


الف)قارچ ها و بیماری های قارچی: قارچ ها گیاهان فاقد سبزیننه هستند که خود قادر به تامین مواد غذایی نیستند و به صورت انگل زندگی می کنند.در اثر فعالیت قارچها عوارضی بوجود می آید.

سفیدک سطحی: قارچهای بیماری سفیدک سطحی را بوجود می اورند که روی اندام های هوایی روی ساقه برگ پوشش ارد مانند ظاهر میشوند.پس قارچ باعث بد شکلی و ضعف گیاه میشود.
برای مبارزه با این افات از سموم قارچ کش مانند کاراتان استفاده میشود که باید به نسبت یک در هزار همراه با مویان از ان استفاده نمود.سمپاشی اول باید با ظهور اولین اثار بیماری قبل از گسترش به سایر قسمتها میزبان باشد.شمپاشی دوم ۱۵ روز پس از سمپاشی اول است.

زنگ ها: قارچهای باعث زنگ می شوند.که بر روی سطح برگ و اندام های گیاهان مبتلا به زنگ جوش های متعددی ظاهر میشود .شکل این جوش ها بسته به نوع قارچ عامل بیماری و میزبان ان متفاوت است.در نتیجه حمله قارچها گیاه بدمنظره و خشک میشود.برای مبازره از سموم قارچ کش مثل دیتان همراه با زینب استفاده کرد.

کفک زدگی یا پوسیدگی نرم: آپارتمان محیط خوبی برای رشد کفک زدگی است قارچ در اندام گیاه اپارتمانی باعث ایجاد کفک میشود.وجود رطوبت نسبی و دمای بالا باعث تشدید این بیماری میشود.گیاهانی مانند ازالیا گیاهان پیازی،سیکلامن میخک سانسوریا،شمعدانی،گلوکسیا و هرتانسیا به این بیماری مبتلا میشوند وبرای مبارزه از سمومی مانند کاپنان(قارچ کش سیستمیک)مانند گاپتان و نبومیل استفاده می کنند.

لکه های برگی: در اثر فعالیت قارچها بوجود می اید.برای مبارزه از سموم قارچ کش نفوذی استفاده کرد.

پوسیدگی طوقه در ریشه: در ریشه قسمتهای زیرزمینی گیاهان اپارتمانی مثل پیاز غده ریزوم می باشند.قارچهای مولد این بیماری ها اکثراً خاکزی هستند.برای پیشگیری علاوه بر رعایت اصول بهداشتی باید از خاک سالم عاری از قارچ استفاده کرد.هرگز نباید خاک گلدانهای قدیمی همرا با خاک سالم بکار برد.
برای جلوگیری از فعالیتهای قارچ مولد پژمردگی می توان هر یک ماه یکبار همزمان با ابیاری گلدانها به نسبت ۳در هزار از قارچ کش دیتان استفاده کرد.

بیماری دوده: در سطح قسمتهای هوایی بخصوص ساقه و برگ پوشش سیاه رنگ و دوده مانندی دیده میشود.که علاوه بر زیبایی مانع عمل فتوسنتز میشود باعث ضعیف شدن گیاه می شود.
بیماری دوده یک قارچ ساپروفیت است که منحصراً از ترشحات بعضی حشرات مانند شپشک تغذیه نموده چنانچه افت از بین برود بیماری دوده چیزی برای تغذیه ندارد و از بین می رود.پس از چندی برگها را با اب ولرم شستشو داد.


ب) بیماری باکتری گیاهان آپارتمانی:
پوسیدگی نرم یا لهیدگی: این باکتری باعث لهیدگی قسمتهای گوشتی می شود. مثلا پوسیدگی غده سیکلامن، لهیدگی برگ ساقه دمبرگ دیفن باخیا، لهیدگی گل آذین سنبل
برای مبارزه علاوه بر رعایت اصول بهداشتی نباید گیاه را زخم کنیم چون باکتری مولد بیماری از راه زخم وارد گیاه میشود.تنظیم حرارت و رطوبت گلخانه نیز باعث کنترل بیماری میشود.از ابپاشی بر روی بوته ها که محل مناسبی برای فعالیت باکتری است خودداری کنید.در هنگام شیوع بیماری از محلول بردو۱-۵/درصد استفاده کرد و دوباره بفاصله ۱۵روز گیاه را سمپاشی کرد.


پ)بیماری های ویروسی گیاهان آپارتمانی: ویروس ها کوچکترین موجودات زنده هستند ویروس ها معالجه ندارند فقط گیاه مبتلا به ویروس را باید حذف کرد.بیماری ویروسی بشدت مسری هستند.چون تعدادی از ویروس ها با حشرات منتقل میشوند بنابراین مبارزه با حشرات بیماری را کنترل می کندونشانه های بیماری ویروسی چین خوردگی،پیچیدگی برگ و ساقه،تغییر حالت گل است.