[Zohreh Gholami]

بهترین فاصله سنی برای ازدواج

۱- بهترین و معمولی ترین وضعیت ازدواج اینست که سن پسر کمی از سن دختر بیشتر باشد، یا حداقل مساوی باشند( مثلا ۱ الی ۵ سال). این به خاطر اینست که مدت باروری در خانم ها محدود بوده و در آقایان نامحدود است و این که قدرت باروی خانم ها زودتر از آقایان شروع می شود، همچنین نیاز است که  آقایان قبل از ازدواج، علاوه بر  بلوغ جسمی و فکری، به استقلال اقتصادی نیز برسند، که این به زمان بیشتری نیاز دارد. به هر حال این نسخه غیر قابل نقض نیست که در بندهای بعدی توضیح داده می شود.


۲– انتخاب همسر یک مسئله چند بعدی است و معیارها و شرایط انتخاب همسر متعدد است. وقتی شما اقدام به انتخاب همسر می کنید باید ۲ مسئله کلی و اساسی را در نظر بگیرید:

الف) همسر انتخابی شما می بایست تمام معیارهای اساسی و مهم مورد نظر شما را که لازمه یک زندگی توام با خوشبختی هست را دارا باشد.
این بدان معنا نیست که در تمام این پارامترها و معیارها صد درصد و کامل باشد ، بلکه به این معناست که حداقل نمره قبولی را داشته باشد.

ب) فرد مورد نظر شما در کل ، باید معدل قابل قبولی در معیارهای مورد نظر شما کسب کند. یعنی اینکه وقتی نمره هر یک از معیارهای ازدواج را که با هم جمع کردید، او میانگین مطلوب را از نظر شما داشته باشد.
خلاصه: در تک تک معیارها حداقل نمره را داشته باشد و در جمع کلی همه معیارها، میانگین مطلوب شما را کسب کند.
اگرچه ممکن است فرد در یک معیار نمره عالی نداشته باشد و نقطه ضعف وی باشد. مثلا دختری که ۲ سال از پسری بزرگتر است ، اما در سایر معیارهای اساسی قوی است، در نتیجه معدل خوبی جهت ازدواج دارد. در ضمن وی در معیار سن هم حداقل نمره قبولی را دارد. لیکن اگر این دختر با همه معیارهای اساسی و خوبی که دارد، ۱۵ سال از پسر بزرگتر باشد ، با وجود اینکه معدل بالایی دارد، لیکن در یک معیار اساسی رد می شود و چنین ازدواجی با ریسک بالایی از طلاق یا نارضایتی در زندگی زناشویی همراه می شود. ( توجه کنید در اینگونه مسائل انسانی با قطعیت صد در صد سخن نمی گویئم).


۳ – اختلاف سنی دختر و پسر نباید آنقدر زیاد باشد که دوره رشدی آنها متفاوت شود و در علاقه ها، سرگرمی ها ، طرز نگرش و بینش و انرژی های روانی با هم متفاوت و یا احتمالا درگیر شوند. مثلا ازدواج دختر ۱۶ ساله ای را با پسر ۳۰ ساله در نظر بگیرید. در حالی که دختر در آغاز راه هیجانات ، علاقمند به شطینت های نوجوانی، کوهنوری و جست و خیز و مهمانی و .... هست ، آن آقا کار و تفکر و  مطالعه ، فلیم و موسیقی و گوشه ساکت خانه جهت استراحت را بیشتر می پسندد. همچنین دیدگاه آقا توام با تجربه و احتیاط است و دیدگاه دختر نوجوان ریسک و فعالیت های نو و بدیع است.


۴ – نکته مهم بعدی اینست که علاوه بر سن شناسنامه ای باید به سن و بلوغ عقلی، اجتماعی، فرهنگی و ظاهر وی  نیز توجه کرد. بعضی وقت ها دختری ممکن است ۳ سال از پسری بزرگتر باشد، اما با نشاط  و انرژی است و علاقمندی ها و تمایلات مشترکی با پسر دارد. لذا علاوه بر سن تقویمی، لازمست که به ظاهر، طرز فکر و نگرش هم توجه عمیق شود.


۵ – نحوه تفکر پسر  و دختر، نسبت به اختلاف سنی در ازدواج (بزرگتر بودن دختر از پسر)، بسیار مهم است. اگر پسری از همان اول با تردید به بزرگتر بودن خانمش بیندیشد او آمادگی دارد که بعداً با کنایه اطرافیان به هم بریزد و این مسئله را مرتب به رخ خانمش بکشد. اما در برابر پسری که درگیر این گونه مسائل نیست به سادگی از کنار این مسئله می گذرد. همچنین دختری که به این مسئله (سن زیاد) حساس هست. بعداً هر مسئله را در رابطه اشان به خودش و سن بالایش نسبت می دهد. که این از آسیب پذیری های چنین ازدواج هایی هست.


۶ – نظر پدر و مادر عروس و داماد هم در این زمینه از آنجا مهم است که ممکن است با سخت گیری های خودشون منجر شوند که دختر و پسر نظرشان کم کم به هم عوض شود. اگر پسر و دختری به شدت تحت نفوذ والدین خودش هست. معمولاً نمی تواند خارج از نظر آن ها، دست به چنین ازدواجی بزند.


پزشکان در این خصوص می گویند:
به صورت سنتی، گفته می‌شود اختلاف سن چهار تا هفت سال مناسب است اما باید به نکاتی توجه کنیم. اولا خانم‌ها زودتر به بلوغ عقلی و جسمی می‌رسند و در نتیجه پختگی‌ روانی لازم را زودتر پیدا می‌کنند. خانم‌ها زودتر به بلوغ جسمی و جنسی می‌رسند و بهتر است به نیازهای آنان زودتر پاسخ داده شود. موضوع دیگر، زایمان و بارداری است که در نتیجه آن طراوت و شادابی خود را زودتر از دست می‌دهند و تفاوت‌ها آشکار می‌شود. نیازهای جنسی خانم‌ها نیز زودتر فروکش می‌کند، در حالی که در آقایان حتی پس از ۸۰ سالگی نیز نیاز به بچه‌دار شدن و ارتباط زناشویی وجود دارد. موضوع دیگر، آمادگی زودتر زنان برای ازدواج و بلوغ اجتماعی است و بنابراین فاصله چهار تا هفت سال را می‌توان پیشنهاد کرد که هماهنگی همسران بیشتر و احتمال بروز اختلاف کمتر است. اگر اختلاف تحصیلات و طبقاتی و ... وجود نداشته باشد، با رعایت اختلاف سن مناسب، اختلاف همسران به حداقل می‌رسد.


سلامت: اگر زن از مرد بزرگ‌تر باشد، آیا ازدواج به شکست می‌انجامد؟
نمی شود این‌طور گفت، چون اختلاف سنی مناسب فقط یکی از معیارهای ازدواج ایده‌آل است اما دیده شده بلوغ زودرس دختران ممکن است مشکل زیادی را برای آنها به وجود بیاورد. ممکن است بعضی موارد به طلاق ‌انجامد یا مرد خانواده دو بار ازدواج ‌کند و راه‌های ناصواب را در پیش ‌گیرد. البته مواردی هم وجود داشته است که زنی از مرد بزرگ‌تر بوده و زندگی موفقی هم داشتند اما آنان آگاهانه با علم به نادرست بودن این کار، اقدام به ازدواج کرده‌اند و دوم اینکه از پیش آماده شدند که بسوزند و بسازند.


سلامت: یعنی با اینکه آمادگی چنین ازدواجی را داشته‌اند و با علاقه و عشق به یکدیگر ازدواج کرده‌اند، باز هم حالت بسوز و بساز است؟
واقعیت این است که عشق بی‌فرزانگی، دیوانگی است یعنی عشق بدون وجود عقل و تفکر، احتمال موفقیت ازدواج و زندگی را کم می‌کند.


سلامت: اگر اختلاف سن کمتر از چهار سال، برای مثال یکی دو سال زن کوچک‌تر باشد، چطور؟ آیا موفقیت ازدواج را کم می‌کند؟
به‌طور معمول، اختلاف سن یکی‌دو سال که زن کوچک‌تر باشد، خیلی بهتر از این است که خانم از ‌آقا بزرگ‌تر باشد. ولی خیلی هم نباید اختلاف سن زیاد باشد و آقا هم نباید، برای مثال بیش از ۱۰ سال از خانم بزرگ‌تر باشد. وجود فاصله فاحش سنی در ازدواج تاثیر زیادی بر زندگی در مقایسه با دیگر عوامل می‌گذارد. این ازدواج یا محکوم به شکست است یا بسوز و بساز و در جوامع فرهنگی مانند جامعه ما با نارضایتی بیشتر خانم‌ها همراه است.


سلامت: چرا آقای دکتر؟
برای اینکه خانم‌ها از نظر فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از حمایت های خود را در هنگام جدایی از همسر، از دست می‌دهند و بسیاری از افراد جامعه‌ ما دید بدی به خانم مطلقه در مقایسه با آقایی که طلاق گرفته دارند و در نتیجه بخت‌های بعدی خود را برای ازدواج کردن از دست می‌دهند.


سلامت: اهمیت معیار سن چقدر است؟
در فرهنگ غنی خودمان از کفو هم بودن می‌گوییم و یکی از همین موارد، تشابه سن است البته نه اینکه زن و شوهر به طور کامل مانند هم رفتار کنند یا در یک سن باشند بلکه در محدوده مشابه هم باشند. به هر حال افرادی که در محدوده سنی نزدیک هم قرار دارند، تجربه‌ها و خاطره‌های یکسانی دارند و پیش ‌زمینه فرهنگی مشابهی با یکدیگر برای صحبت و درد دل کردن خواهند داشت. برای مثال، اگر آقایی خاطراتی را از دوران دفاع مقدس دارد اگر همسرش بسیار جوان باشد و چنین چیزی را به یاد نیاورد، دو دنیای متفاوت را برای دو طرف به وجود می‌آورد و خواسته‌ها و جهان‌بینی و عقاید و سلایق متفاوتی خواهند داشت.


سلامت: اگر برای مثال، دختر و پسری به یکدیگر علاقه شدیدی دارند و اختلاف سن حدود ۱۰ سال دارند، آیا می‌توانند با هم ازدواج کنند و می‌توان گفت که خوشبخت می‌شوند یا باید به معیار سن، توجه بیشتری بکنند؟
ببینید، نباید فراموش کنیم که این اختلاف سنی که ما می‌گوییم قراردادی است و براساس تحقیقات آنها را پیشنهاد می‌کنند. اما ما سن عقلی و تقویمی داریم که سن عقلی می‌تواند کاملا بر سن تقویمی تاثیر بگذارد. برای مثال، دختر خانم ۲۲ ساله‌ای به اندازه خانم ۳۵ ساله فکر و عمل کند و آقای ۳۰ ساله‌ای به اندازه مرد ۲۴ ساله. این موضوع را هم باید در نظر بگیریم چون بسیار مهم است و باید در هنگام ازدواج به این مورد هم توجه کنیم.


سلامت: آقای دکتر، حال اگر خانواده‌ای تشکیل شده و اختلاف سنی مناسب را به علت ناآگاهی رعایت نکرده‌اند و دچار مشکل اختلاف سلیقه هستند، آیا می‌توان کاری کرد که زندگی خوبی داشته باشند؟
بله، حتما راه‌هایی را می‌توان به کار برد تا نتایج منفی را کم کنیم و نتایج مثبت را افزایش دهیم. برای مثال، همسران را به اتفاق بخواهیم و به آنان بگوییم که نباید دنبال مقصر بگردند بلکه باید با کمک هم مشکل موجود را حل کنند و بدانند که چگونه رفتار هر کدام از آنان بر کل این رابطه اثر می‌گذارد. در این فرآیند مهارت‌هایی مانند مهارت حل مساله و تعارض و مهارت خوب گوش کردن به همسران آموزش داده می‌شود. این یعنی مشاوره زناشویی مفید و موثر و یافتن راه‌هایی برای ارایه پاداش‌هایی به یکدیگر و اگر فرزندی هم باشد، خانواده درمانی هم انجام می‌گیرد.

جعبه متن

منبع:
۱- سایت پزشکان ایران
۲- هفته نامه سلامت/دکتر حسین ابراهیمی مقدم، روانشناس بالینی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران