[Zohreh Gholami]

بررسی کارشناسانه دوستی های بی سرانجام

شاید دیدن فیلم و یا به گوش رسیدن خبری از سوءاستفاده فردی از دوستی خیابانی و قربانی‌های ماجرا، موضوع دوستی های بی سرانجام و دلیل شکل‌گیری آنها را در ذهن هر فردی ایجاد کند. احساسات فروخته خورده و گاهی له شده افراد و ضربه‌های روحی و فریب احساسی که در این روابط بی سرانجام وجود دارد؛ از ضربات اولیه و ابتدایی یک دوستی و مشکلات بعدی آن است.

برخی از کارشناسان عوامل اقتصادی، برخی خانواده و عده‌ای دیگر عوامل بیرونی و جامعه و تاثیرات رسانه‌های ماهواره ای را در این زمینه مقصر می‌دانند.

دکتر علی انتظاری، مدیر گروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی از مهمترین دلایل رواج دوستی‌هایی که به ازدواج ختم نمی‌شوند تاثیرپذیری از رسانه‌های بیگانه می‌داند و در این باره می‌گوید: بسیاری از مردم  از طریق رسانه‌های بیگانه و سبک زندگی که در کشورهای دیگر رایج است، تحت تاثیر الگوهای فرهنگ بیگانه‌ای قرار می‌گیرند که مناسب کشور و جامعه و فرهنگ ما نیست؛ از طریق این رسانه‌ها  فرهنگ پذیری متفاوت و متمایزی صورت می گیرد که  باعث می شود گرایش برای دوستی های بین دو جنس افتاق بیافتد.الگوهای فرهنگی سنتی، پویایی لازم را ندارند و نمی‌توانند خود را با شرایط روز و نیازهای جامعه هماهنگ کنند و تاثیر رسانه‌های بیگانه در ایجاد چنین سبک زندگی بیشتر می‌شود.


مسایل جنسی و زندگی‌هایی  5 سال
کارشناسان دیگر اما مسایل جنسی را در زمینه پررنگ می‌دانند. دکتر مجید ابهری، متخصص علوم رفتاری، آسیب شناس اجتماعی، استاد دانشگاه و پژوهشگر توضیح می‌دهد:90  درصد دوستی‌های خیابانی، هوس آلود و بی هدف است. متاسفانه با توجه به اینکه اکثریت پسران و مردان از دوستی خیابانی هدفی جز مسایل جنسی ندارند، باز تعدادی از دختران فریب زبان چرب و نرم و دروغ های آنها را می‌خورند و به دام اینگونه افراد سقوط می‌کنند. دوستی‌های خیابانی نسبت به دهه قبل حدود 25% افزایش پیدا کرده است. هیچ کدام از این پسرها موقع ازدواج حاضر نیستند با دوستان خیابانی خود ازدواج کنند و اگر بر فرض چنین اقدامی انجام دهند، طول زمان زندگی شان به 5 سال نخواهد رسید.


به رسوم پایبند نیستیم
دکتر غلامرضا قاسمی کبریا، مدرس دانشگاه و مشاور خانواده مقید نبودن به رسومات را دلیل باختن تمام احساسات افراد در این نوع رابطه‌ها می‌داند: فرد به این نتیجه می‌رسد که ادامه این رابطه، خوشبختی و سعادت به ارمغان نمی‌آورد. بنابراین آن را تمام می‌کند. طرف دیگر رابطه خود را به آسانی در دسترس قرار داده است،حس عاطقی ازدواج در او ایجاد شده و فکر می‌کند همه چیز را باخته است.یعنی فرد همه استفاده‌هایش را از او کرده و بعد قصد دارد او را رها کند.اگر رسم و رسوم‌ها را رعایت کنیم دچار این مشکلات نمی‌شویم.


مساله اقتصادی در میان نیست
دکتر فربد فدایی، مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و عضو هیات مدیره انجمن روانپزشکان ایران مساله اقتصادی را در رواج این نوع دوستی‌ها رد می‌کند و تصریح می‌کند: این روابط همیشه به تلخکامی منتهی می‌شود. با توجه به آنکه عموما نه پسر و نه دختر نمی‌توانند به دوستی که از طریق کوچه و خیابان پیدا کردند، اعتماد داشته باشند و واقعیت آن است که اگر هم این قبیل دوستی‌ها به ازدواج منتهی شود آن ازدواج کوتاه مدت است؛ زیرا طرف مقابل همیشه در دل می‌گوید«او ممکن بود با هر فرد دیگری که در سر راهش قرار بگیرد، رابطه دوستی برقرار کند.» گاهی می‌بینیم که بهانه‌هایی از قبیل سخت بودن ازدواج، برای جوانان عنوان می‌شود و به این بهانه دوستی‌های به سبک غربی توجیه می‌شود، اما حقیقت آن است که در هیچ دوره تاریخی ایران، سطح رفاه مردم به اندازه امروز نبوده است، ضمن آنکه خانواده‌ها همیشه مشتاق به کمک به جوانان هستند. در نتیجه واقعا توجیهی برای روابط خارج از چارچوب زناشویی در جامعه باقی نمی‌ماند.


دخترها و زنان قربانی دوستی‌های نافرجام
دکتر امان الله قرائی مقدم، جامعه شناس متاسقانه به علت عدم وجود زمینه‌ای برای ازدواج، دختران به این ارتباطات نامشروع تن می‎دهند و با افراد زیادی ارتباط پیدا می‌کنند. در این مساله ضعف ارتباطات معنوی، دینی، مذهبی و اعتقادی وجود دارد و معیارهای دینی و سنتی لحاظ نشده و از طرفی خانواده‌ها ضعف کنترل و اقتدار دارند. والدین کم توجه و مسامحه کار شده و در روابط با اطرافیان و دوستان خود توجه نمی‌کنند. عوامل بیرونی نظیر ماهواره‌ها و شبکه‌های خارجی و سی دی‌ها و ویدیو کلیپ‌های غیر اخلاقی هم در این زمینه تاثیر زیادی دارند و نیاز است دست اندرکاران در زمینه تمهیدات لازم را بیاندیشند.