[urologykarami]

سنگ‌هاي ادراري بيشتر در مردان و در دوره سني 30 تا 50 سال بروز مي‌کند و در کودکان و سالمندان کمتر ديده مي‌شود.سنگ ها از كليه تا مثانه ممكن است در هر جايي تشكيل شود .اندازه سنگ ها از رسوبات ريز دانه اي كه اصطلاحا شن ادراري ناميده مي شود تا سنگ هاي بزرگ مثانه كه ممكن است اندازه پرتقال باشند ، متفاوت است . در حدود نيمي از بيماران با يك سنگ كليه ، ممكن است در طي 5 سال بعد دچار حملات ديگري از سنگ كليه شوند .

علل تشكيل سنگ کلیه

    غلظت موادي مثل اگزالات كلسيم ، فسفات كلسيم ، اسيد اوريك كه در ادرار افزايش مي يابد.
    كمبود موادي مثل : سيترات
    كمبود مايعات در بدن بيمار
    عفونت ادراري
    ركود ادراري
    دوره هاي بي حركتي
    اختلالات ژنتيكي


علل افزايش كلسیم در خون و در ادرار

    بيماري ها مثل : سرطان ، سل ، ميلوم مالتيپل ، نقرس
    افزايش مصرف ويتامين د ، آنتي اسيد ، ملين ، دوز بالاي آسپرين
    افزايش مصرف شير و قليا

فاكتورهای مستعد كننده سنگ های استرويتی

    مثانه نورو‍ژنيك
    اجسام خارجی
    عفونت هاي عود كننده

علائم و نشانه های وجود سنگ کلیه

تظاهرات باليني بستگي به وجود انسداد ، عفونت و شخص دارد .
وقتي كه سنگ راه عبور ادرار را ببندد ، انسداد اتفاق مي افتد كه باعث اتساع كليه مي شود .
تحريك مداوم ناشي از وجود سنگ مي تواند سبب عفونت شود .
برخي از سنگ ها موجب بروز نشانه هايي از تخريب كليه مي شوند .
اما ساير سنگ ها با درد و ناراحتي همراه اند.

1- درد عميق و شديد در منطقه دنده اي – مهره اي (دردي كه از كليه منشا مي گيرد ، در زنان به قسمت جلو و پايين مثانه و در مردان به بيضه ها انتشار مي يابد)
2- اغلب خون در ادرار وجود دارد.
3- چرك ممكن است در ادرار باشد.
4- تهوع و استفراغ
5- احتمال اسهال و ناراحتي هاي شكمي وجود دارد.
6- تكرر و سوزش ادرار ( غالبا بيمار تمايل به ادرار كردن را دارد اما مقدار خيلي كمي ادرار دفع مي كند كه معمولا به علت ساييدگي ناشي از وجود سنگ ، در ادرار خون وجود دارد. )


بررسی و تشخیص سنگ کلیه

1- راديوگرافي ساده از كليه ، مثانه ، حالب
2- تست ادرار 24 ساعته
3- آزمايش خون و ادرار
4-عادات غذايي
5- تاريخچه دارويي
6- تاريخچه خانوادگي در مورد سنگ هاي ادراري
درمان سنگ کلیه

سنگ با قطر كمتر از 7 ميليمتر خود به خود دفع مي شود .
سنگ هاي بزرگتر را با استفاده از سنگ شكن يا جراحي خارج مي كنند.

1- هدف فوري در درمان تسكين درد است كه از مسكن هاي مخدر استفاده مي شود.
2- حمام داغ يا استفاده از گرماي مرطوب روي ناحيه پهلوها مفيد مي باشد.
3- غير از مواردي كه بيمار به علت استفراغ يا نارسايي قلبي نياز به محدوديت مايعات دارد ، بيماران بايد مصرف مايعات را افزايش دهند.( حداقل 8 ليوان آب بنوشيد ) و داشتن برون ده ادراري بيش از 2 ليتر در روز.
توصيه هایی براي انواع سنگ های كليه

1- سنگ های كلسيمی

-مصرف زياد مايعات
- محدوديت پروتئين ( گوشت ، مرغ ، ماهي ، تخم مرغ )
- محدوديت نمك
- محدوديت كربوهيدرات هاي ساده (قند ، شكر ، شيريني )

2- سنگ های اسيد اوريكی

- مصرف مايعات فراوان
- مصرف سبزيجات تازه
- مصرف رژيم غذايي كم پورين
غذاهايي كه حاوي پورين هستند عبارتند از : ماهي ، صدف ، ماهي كولي ، مارچوبه ، قارچ ، گوشت است ، كه اين افراد بايد مصرف اين غذاها را كاهش دهند.

3- سنگ های اگزالاتی

- مصرف مايعات فراوان ( بيش از 4 ليتر در روز ).
اغلب لازم است در طول شب نيز بيدار شده و آب بنوشند.
لازم است رژيم سرشار از سبزيجات تازه مصرف شود.
محدوديت در غذاهاي حاوي اگزالات.
غذاهايي كه حاوي اگزالات اند عبارتند از : اسفناج ، توت فرنگي ، ريواس ، شكلات ، چاي ، آجيل ، سبوس شيرين.


درمان سنگ کلیه توسط سنگ شكن

در اين روش سنگ ها توسط امواج شوك كه از طريق آزاد شدن انرژي و انتقال آن از طريق آب مي باشد كه اين امر موجب شكسته شدن سنگ مي گردد .
سنگ شكن باعث مي شود كه طول مدت اقامت در بيمارستان كاهش يابد ، زيرا نياز به عمل جراحي را از بين مي برد .
براي كاهش خطر ، پزشك معمولا توصيه مي كند كه چند هفته قبل از سنگ شكني داروهايي مثل آسپرين را بيمار استفاده نكند .
وجود خون در ادرار تا چند روز پس از سنگ شكني طبيعي است و اشكالي ندارد .

درمان جراحي جهت سنگ گلیه

امروزه فقط 1تا 2 درصد بيماران جراحي مي شوند.
جراحي در مواردي صورت مي گيرد كه توسط سنگ شكن يا روش هاي ديگر ، سنگ خارج نگرديده باشد .

پيشگيري از بروز سنگ کلیه

بهترين و موثرترين راه پيشگيري از ايجاد تمام سنگ‌ها‌ي ادراري نوشيدن آب به مقدار زياد است.
نوشيدن حدود يک ليوان آب در هر ساعت (در فصل سرما) و حدود يک تا دو ليوان آب (در فصل گرما) در هنگام بيداري کافي است و در زمان خواب دو ليوان آب بنوشيد.
بهتر است در طول شب نيز يک تا دو بار به اين منظور بيدار شويد.