[گلی 70]

برای درمان چه بیماری هایی به کلینیک های مجهز برویم؟
در این نوشته سعی می کنیم به بیماری هایی بپردازیم که برای درمان نیاز به مراجعه به کلینیک های تخصصی و مجهز دارند.
بیماری بواسیر و درمان بواسیر
بواسیر خارجی با مشاهده قابل تشخیص است ولی نوع داخلی نیاز به آزمایشات ذیل دارد:
بررسی کانال رکتوم و مقعد برای هرگونه مورد غیر عادی. در این آزمایش دکتر با وارد کردن انگشت هر گونه رشد غیر طبیعی را تشخیص میدهد و درصورت نیاز آزمایشات بعدی تجویز میکند.
بررسی بصری رکتوم و مقعد. اغلب اوقات بواسیر بعلت نرمی قابل لمس نیست و آزمایش بالا جواب نمیدهد , به همین خاطر رکتوم توسط آنوسکوپ یا پروتوسکوپ بررسی میشود.
تشخیص و آزمایش بواسیر
طبق موارد زیر و صلاح دید دکتر , کولونوسکوپی نیز توصیه میگردد:
علایم نشان دهنده ی بیماری دیگری است.
شما درخطر سرطان روده بزرگ هستید.
بالای ۵۰ سال سن دارید و کولونوسکوپی انجام نداده اید.
زمان مراجعه به دکتر متخصص بواسیر
هرچند خون ریزی هنگام اجابت میتواند به بیماری های دیگری از قبیل سرطان روده بزرگ یا مقعد مربوط باشد ولی معمول ترین نشانه ی بواسیر است . به هر حال بدون مراجعه به دکتر نباید خون ریزی را به بواسیر ربط داد , برای درمان بواسیر معاینه و آزمایش پزشکی تنها راه تشخیص و رد کردن بیماری های جدی تر است. در صورت درد و خارش کم یا دائمی و برطرف نشدن با درمان های خانگی با دکتر مشورت کنید.
اگر اجابت از حالت عادی خود خارج و مدفوع شما خونی یا تیره رنگ یا همراه با لخته خون است سریعا به دکتر رجوع کنید چون این نوع مدفوع میتواند به خون ریزی بیشتر در دیگر نواحی سیستم گوارشی شما مربوط باشد.
با علایمی از قبیل خون ریزی شدید , سرگیجه و بیهوشی باید بصورت اورژانس برخورد شود.

درمان کیست مویی
در انگلستان از هر صد هزار نفر حدود ۲۶ نفر دچار کیست مویی میشوند و در کودکان و افراد بالای ۴۰ سال نادر و برای مردان چهار برابر زنان رخ میدهد (چون بیش از زنان مو دارند).
یک سری عوامل نیز در ایجاد این مشکل دخیل هستند مانند:

شغلی که نشستن زیاد از حد لازم دارد
چاقی یا وزن زیاد
خارش یا آسیب دیدگی دائمی محل
کفل پر از مو
سابقه خانوادگی
این مشکل در قدیم به "صندلی جیپ" معروف بود چون بین رانندگان جیپ های ارتش متداول بود , احتمالا به خاطر ساعت ها رانندگی و بالا و پایین جستن که منجر به خارش و جراحت جزئی و فشار به کفل ها بوده است.کیست-مویی درمان-کیست-موییسینوس پیلونیدال یا کیست مویی در وحله ی اول علائمی ندارد و شخص از وجود آن بی اطلاع است. بعضی ها در ابتدا و هنگام شستشو احساس توده ای بی درد در محل میکنند . در بیشتر موارد علائم بصورت حاد و مزمن میباشد.
اگر علائمی وجود ندارد:
درصورتیکه علائمی موجود نباشد توصیه میشود سریعا موها تراشیده و محل عاری از مو و تمیز نگهداری شود.
اگر علایم حاد باشند:
در صورت عفونت باید داروهای آنتی بیوتیک مصرف شود و برای رفع درد مسکن هایی مانند پاراسیتامول و یا آیبوپروفن تجویز میشوند. جراحی با لیزر در این مرحله احتمالی است. در صورت جراحی با لیزرکه معمولا درمطب به صورت سرپایی بدون درد وخونریزی انجام میشود توده ی چرکین شکاف خورده و تخلیه میشود.
در اکثر موارد جراحی با لیزر لازم است و برای درمان این مشکل چندین روش موجود است که پزشک از مزایا و معایب هر یک بیمار را مطلع میکند.
برش با لیزر و التیام خود به خود. در این روش جراحی کیست مویی یا پیلونیدال و بخشی از پوست پیرامون آن با لیزر برش میخورد. در این روش زخم بسته نمیشود تا بطور طبیعی التیام یابد که معمولا چندین هفته طول میکشد و باید از آن کاملا طبق دستور پزشک مراقبت شود. مزیت این روش در اینست که کل بافت ملتهب برداشته و احتمال برگشت بیماری بسیار کم است.
برش با لیزر و بخیه . بدین معنا است که فقط بخش سینوس یا کیست با لیزر برداشته میشود. در این روش برش سینوس با لیزر بیضی شکل است و سپس دو طرف برش به هم رسانده و بخیه میخورد. مزیت این روش در صورت موفقیت اینست که زخم سریعا التیام می یابد ولی احتمال برگشت سینوس و یا عفونت محل در مقایسه با روش اول بیشتر است. البته درصورتیکه بخیه از بین کفل ها به بیرون زده شود خطرهای احتمالی کمتر خواهند بود.
تکنیک جراحی پلاستیک. در بعضی موارد که سینوس تکراری و گسترده است برای برداشتن سینوس و پوست پیرامون جراحی پلاستیک توصیه میشود.

درمان شقاق
دلیل شقاق معمولا زخم مجرای داخلی مقعد بخاطر اجابت سخت و خشک است , هر چند مدفوع نرم یا اسهالی هم میتواند باعث آن شود. زخم با درد شدید همراه است و منجر به اسپاسم اسفنکتر و درنتیجه افزایش فشار روی عضله های اسفنکتر مقعد میشود که این خود باعث افت جریان خون به محل زخم و متعاقبا طولانی شدن دوره ی التیام زخم میشود. بنابراین اجابت های بعدی باعث درد بیشتر , اسپاسم بیشتر و قطعی بیشتر جریان خون به محل شده و این چرخه ادامه خواهد داشت. هدف روش های درمانی جلوگیری و توقف این چرخه جهت التیام زخم میباشد.
دلیل ایجاد شقاق مقعد چیست ؟
شقاق هم میتواند از نوع حاد (تازه ایجاد شده) یا مزمن (معمولا بیش از ۸ الی ۱۲ هفته) باشد. ظاهر شقاق حاد مانند یک زخم ساده روی مقعد است در حالیکه نوع مزمن دارای ورم و زخم عمیق تر بوده و متعاقبا درمان آن مشکل تر و در بعضی اوقات همراه با غده و بافت های اضافه درون مجرا به نام پاپیلای هیپرتروفی است.
بسیاری از مواقع بیمار یا حتی دکتر شقاق را به خاطر علایم مشابه با بواسیر اشتباه میگیرند و زمان از دست رفته بین تشخیص و درمان منجر به تبدیل شقاق به نوع مزمن شده و درمانش سخت تر میشود. ضمنا تشخیص اشتباه منجر به دیگر بیماری های کشف نشده از قبیل عفونت های جدی یا حتی سرطان میگردد. از موارد کمیاب میتوان به شقاق از نوع ملتهب و برخی عفونت های مقعدی یا غده مانند بیماری کرون , کولین روده بزرگ , سفلیس , سل , سرطان خون , ایدز یا سرطان روده اشاره کرد. این بیماری ها منجر به شقاق غیر معمول , خارج از ناحیه ذکر شده میشوند و میتوانند بدون درد و غیر قابل درمان باشند.
شقاق را می توان بادرمان های خانگی و دارو و لیزر درمان نمود و البته برای هر کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه هر کدام از این روش ها نیاز به مراجعه به کلینیک مجهز وجود دارد تا توسط متخصصان و پزشکان متخصص تشخیص درمانی مناسب انجام شود.

درمان فیستول
نشانه های معمول آبسه شامل درد آنورکتال ، ورم ، سلولیت اطراف مقعد (قرمزی پوست) و تب می باشد و بعضی اوقات هم خون ریزی مقعد یا علائم ادراری مانند اشکال در شروع یا کلا ادرار دردناک دیده میشود. بیمارانی که دچار فیستول هستند معمولا سابقه آبسه ی مقعدی داشته اند و از علائمی مانند درد آنورکتال ، تخلیه پوست اطراف مقعد ، خارش و بعضی مواقع خون ریزی رنج می برند.
آزمایشات فیستول
معاینه جسمی همراه با سابقه دقیق بیمار از لحاظ علائم آنورکتالی ضروری هستند. نشانه هایی از قبیل تب ، قرمزی ، ورم و نرمی حاکی از آبسه می باشند. ضمنا هرچند اکثر آبسه ها روی پوست بیرونی مقعد قابل مشاهده اند ولی باید خاطرنشان کرد در بعضی موارد به غیر از درد مقعد هیچ نشانه ی ظاهری وجود ندارد.
در آزمایش فیستول مقعدی ، بخش خارجی که مدفوع یا خون از آن خارج میشود قابل روئیت است و بافت متورم در بخش خارجی دال بر فیستول رسیده و کامل است ولی در بعضی مواقع فیستول خود بخود بسته میشود و تخلیه متناوب میشود که در این حالت تشخیص آن در زمان معاینه مشکل میشود.

گفتگوی پزشک با بیمار
اکثر آبسه ها و فیستول های مقعدی براساس معاینه ی پزشکی تشخیص داده میشوند ولی بعضی اوقات مطالعات بیشتری لازم است. امروزه برای تشخیص آبسه های عمیق و نعلی و مشاهده ی شیار فیستول از سونوگرافی اندوآنال دو بعدی و سه بعدی استفاده میشود. در این حالت برای دقت بیشتر به مسیر فیستول آب اکسیژنه تزریق میشود. سی تی اسکن هم برای بیمارانی که دچار عفونت حاد شده اند یا مشکلات پزشکی دیگری با علائم مشابه دارند (مثل بیماری کرون) راه حل مناسبی است. ام آر آی هم دقت بالای ۹۰ درصدی دارد تا شیار فیستول مشخص شود.
در اکثر موارد راه درمان آبسه جراحی با لیزر است و پوست مجاور مقعد برای تخلیه عفونت با لیزر شکاف داده میشود. این کار در مطب توسط بی حس کننده بدون درد وخون ریزی درکمتر یک ساعت انجام میشود و برای عفونت های حادتر یا بیمارانی که قند خون یا مقاومت بدنی کمتری دارند این عمل در کلینیک انجام میشود.