دوپولی یا انحصار دوگانه Duopoly

انحصار دوگانه وضعیتی است که در آن دو شرکت با هم تمام یا تقریباً تمام بازار یک محصول یا خدمات خاص را در اختیار دارند. انحصار دوگانه اساسی‌ترین شکل انحصار چندجانبه است، بازاری که تحت سلطه تعداد کمی از شرکت‌ها قرار دارد. اگر دو بازیگر بر سر قیمت‌ها یا میزان تولید تبانی کنند، انحصار دوگانه می‌تواند همان تأثیر انحصار چندجانبه را بر بازار داشته باشد.

دوپولی یا انحصار دوگانه چیست؟

دوپولی (Duopoly) یک ساختار بازار است که در آن دو شرکت به طور کامل یا تقریباً کامل بازار یک کالا یا خدمت خاص را در اختیار دارند. این ساختار بازار نوعی از الیگوپولی (Oligopoly) است که در آن تعداد کمی از شرکت‌ها بازار را کنترل می‌کنند.

ویژگی‌های دوپولی:

1. دو شرکت غالب: تنها دو شرکت بزرگ در بازار وجود دارند که بیشترین سهم بازار را در اختیار دارند.
2. رقابت محدود: این دو شرکت معمولاً با یکدیگر رقابت می‌کنند، اما رقابت ممکن است به دلیل توافقات یا استراتژی‌های مشترک محدود باشد.
3. تأثیر بر قیمت‌ها: این دو شرکت می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر قیمت‌ها و عرضه کالاها یا خدمات داشته باشند.

انواع دوپولی:

1. دوپولی کورنو (Cournot Duopoly): در این مدل، دو شرکت بر اساس مقدار تولید تصمیم‌گیری می‌کنند و هر شرکت فرض می‌کند که مقدار تولید شرکت دیگر ثابت است.
2. دوپولی برتراند (Bertrand Duopoly): در این مدل، دو شرکت بر اساس قیمت تصمیم‌گیری می‌کنند و هر شرکت فرض می‌کند که قیمت شرکت دیگر ثابت است.

مثال‌ها:

1. ویزا و مسترکارت: ویزا و مسترکارت دو شرکت بزرگ در صنعت پرداخت‌های الکترونیکی هستند که بازار این صنعت را در اروپا و ایالات متحده به طور عمده در اختیار دارند.
2. پپسی و کوکاکولا: پپسی و کوکاکولا دو شرکت بزرگ در صنعت نوشیدنی‌های غیرالکلی هستند که بازار این صنعت را به طور عمده در اختیار دارند.

مزایا و معایب دوپولی:

• مزایا:

  • رقابت سالم: رقابت بین دو شرکت می‌تواند منجر به بهبود کیفیت و نوآوری در محصولات و خدمات شود.
  • تمرکز بر مشتری: شرکت‌ها ممکن است برای جذب مشتریان بیشتر، خدمات بهتری ارائه دهند.

• معایب:

  • انتخاب محدود: مصرف‌کنندگان ممکن است گزینه‌های کمتری برای انتخاب داشته باشند.
  • احتمال تبانی: دو شرکت ممکن است برای افزایش قیمت‌ها یا کاهش تولید با یکدیگر تبانی کنند، که به ضرر مصرف‌کنندگان است.

نکات کلیدی

• تضاد ​​دوگانه نوعی انحصار چندجانبه است که در آن فقط دو شرکت بر بازار تسلط دارند.
• شرکت‌های موجود در یک انحصار دوگانه تمایل دارند با یکدیگر رقابت کنند و احتمال قدرت انحصاری در بازار را کاهش دهند.
• ویزا و مسترکارت نمونه‌هایی از انحصار چندجانبه هستند که بر صنعت پرداخت در اروپا و ایالات متحده تسلط دارند.
• یکی از معایب انحصارهای دوگانه این است که مصرف‌کنندگان در انتخاب محصولات انتخاب کمی دارند.
• یکی دیگر از معایب انحصارهای دوگانه این است که دو بازیگر ممکن است با هم تبانی کنند و قیمت‌ها را برای مصرف‌کننده افزایش دهند.