حساب

تعریف حساب  و انواع حساب ها

برای اینکه در هر زمان وضعیت مربوط به هر یک از اقلام حسابداری مشخص باشد ، آن قلم و کلیه تغییرات مربوط به آن در یک صفحه یا کارت به طور جداگانه نوشته می شود که به آن حساب می گویند .

انواع حساب ها

هر حساب شامل سه بخش می باشد که بخش اول عنوان حساب ، بخش دوم طرف بدهکار و بخش سوم طرف بستانکار است .
عنوان حساب که مشخص می نماید اطلاعات مندرج در آن حساب متعلق به کدامیک از اقلام دارایی ، بدهی ، حقوق صاحبان سرمایه ، درآمد و هزینه می باشد.

طرف راست حساب که در اصطلاح حسابداری آن را طرف بدهکار می نامند و طرف چپ حساب که در اصطلاح حسابداری آن را طرف بستانکار می نامند . در اصطلاح حسابداری ثبت رقمی در سمت راست یک حساب را بدهکار کردن و ثبت رقمی در سمت چپ حساب را بستانکار کردن آن حساب می گویند .

ساده ترین شکل حساب به دلیل شباهتی که با حرف لاتین ( حساب T ) دارد به نام
" شکل تی " خوانده می شود که یک فرم ابتدایی می باشد و فقط توسط حسابداران به منظور تجزیه و تحلیل مسایل حسابداری و نیز توسط استادان در هنگام تدریس درس حسابداری مورد استفاده قرار می گیرد و الا در واحد های اقتصادی فرمهای کامل چاپی که دارای ستونهای متعدد می باشند به صورت اوراق جداگانه یا دفتر به کار می رود .

ثبت نام و ادامه این بحث در انجمن حسابداری

حساب‌ های دائمی:

این حساب‌ها همان‌طوری که از نامشان پیداست، دائمی هستند. یعنی، فقط مربوط به یک دوره مالی نبوده، مانده آن‌ها به دوره مالی بعد انتقال می‌یابد. حساب‌های ترازنامه، از نوع حساب‌های دائمی می‌باشند. در پایان هر دوره مالی، حساب‌های دائمی مانده گیری می‌شوند. سپس مانده های جدید در ترازنامه پایان دوره منعکس گردیده، به دوره مالی بعد نقل می‌گردند. به حساب‌های دائمی، حساب‌های واقعی نیز گفته می‌شود.

حساب‌ های موقتی:

این حساب‌ها، که حساب‌های اسمی نیز خوانده می‌شوند، با پایان یافتن دوره مالی بسته شده، در نتیجه مانده آن‌ها به دوره مالی بعد انتقال نمی‌یابد. کلمه موقتی، توصیف کننده خوبی برای این حساب‌هاست زیرا آن‌ها فقط در طی یک دوره مالی و به منظور طبقه بندی و محاسبه تغییرات حاصله در حساب حقوق صاحبان سرمایه افتتاح گردیده، در طی این مدت، تنها افزایش‌ها را نشان می‌دهند و نمی‌توانند کاهش‌ها را نشان دهند و سر انجام در پایان دوره مالی نیز بسته می‌شوند.
حساب‌های مربوط به صورت سود و زیان جزء حساب‌های موقتی می‌باشند. زیرا همان‌طوری که گفته شد، مانده این حساب‌ها (درآمد فروش، خرید، هزینه های مستقیم خرید، برگشت از فروش و تخفیف‌ها، برگشت از خرید و تخفیف‌ها، تخفیف‌ها نقدی خرید و فروش و کلیه هزینه‌ها) به حساب خلاصه سود و زیان بسته می‌شوند. مانده حساب اخیر، سود یا زیان ویژه دوره مالی است که به حساب سرمایه انتقال می‌یابد. در نتیجه در پایان دوره مالی، مانده ای از این حساب‌ها وجود ندارد که به دوره مالی بعد منتقل گردد.

حساب‌های مخلوط:

این حساب‌ها، همان‌طوری که از نامشان پیداست، مخلوطی از حساب‌های دائمی و موقتی می‌باشند. بدین ترتیب، در پایان دوره مالی، با استفاده از تعدیلات، آن قسمت از مانده حساب را که جزء حساب‌های موقتی است (باید به صورت سود و زیان انتقال یابد، یعنی در محاسبه سود یا زیان ویژه دوره مالی موثر است و به حساب خلاصه سود و زیان بسته می‌شود)، از آن جدا می‌نمایند و مابقی را که جزء حساب‌های دائمی است، به ترازنامه پایان دوره انتقال می‌دهند. پیش پرداخت‌های هزینه، پیش دریافت‌های درآمد از حساب‌های مخلوط می‌باشند.