مميزان چه كساني هستند؟
ممیزین مالیات به چهار درجه تقسیم می شوندو عبارتنداز کمکممیز ، ممیز ، سرممیزو ممیز کل کسانی میتوانند به سمت کمک ممیزاز بین کارمندان وزارت دارایی منصوب و یا از بین اشخاص خارج استخدام شوند که دارای گواهینامه خاتمه تحصیل از آموزشگاه عالی وزارت دارایی و یا لیسانس در رشته مالی یااقتصادی و یا بازرگانی باشند و در صورتی که تعداد داوطلبین مزبور کافی نباشندوزارت دارایی میتواند لیسانسیههای رشته قضایی را هم بپذیرد.
کمکممیزین ازطریق امتحان عمومی منصوب می شوند برای احراز شغل ممیزی چهار سال توقف و اشتغال درشغل کمک ممیزی ضروری است .
برای احراز شغل سرممیزی چهار سال توقف و اشتغال درشغل ممیزی لازم است .
برای احراز شغل ممیز کل نیز حد اقل چهار سال توقف واشتغال در شغل سرممیزی.
ارتقاء به هر یک از مشاغل مذکور با رعایت سایر شرایط ومقررات قانونی صورتپذیر است.
برای انتخاب شاغلین شغل ممیزی، به سرممیزی کل مادام که واجد شرایط یافت نشود از کارمندان وزارت دارایی کهداوطلب احراز مشاغل مذکور باشند، استفاده خواهد شد به شرط این که برای شغل ممیزی دارای پنج سال و برای شغل سرممیزی دارای ده سال و برایشغل ممیزی کل دارای پانزده سال سابقه خدمت باشند ودر امتحان شرکت کنند و حداقل با معدل ده پذیرفته شوند.
تغییر شغل ممیزان مالیات پس از انتصاب به مشاغل مربوطه مجاز نخواهد بود مگر بنا به تقاضای شخصی یاموافقت آنها یا حسب نظردادستان انتظامی مالیاتی و یا رأی هیأت عالی انتظامی مالیاتی بر طبق مقررات مربوط به فصل هفتم این لایحه قانونی اما تغییر حوزه خدمت آنها امکانپذیر است.
وظایف و اختیارات ممیزان مالیات
اجرای قوانین مالیات های مستقیم از لحاظ رسیدگی و تشخیص درآمد و مالیات مؤدیان مربوطه (اعم ازاین که مؤدی موظف به تسلیم اظهارنامه بوده یا نباشد) از وظایف ممیزان مالیات است.
کمکممیزان مالیات و بر طبق تعلیمات آنها وظایف محوله را اجرا می کنند و از جهت تشخیص درآمد و مالیات مسئول اقدامات خود در حدود وظایف و ارجاعات محوله هستند و به هر حال مسئولیت کمکممیزان رافع مسئولیت قانونی ممیزان مالیات نخواهد بود. ممیزان مالیات باید مندرجات اظهارنامههای تسلیمی مؤدیان را به دقت رسیدگی کرده و در صورتیکه ایرادی بر آن وارد نباشد قبولی خود را در اظهارنامه مربوطه اعلام کنند.
تسلیم اظهارنامه از طرف مؤدی در خارج از مواعد مقرر قانونی مانع رسیدگی اظهارنامه به وسیله ممیزان مالیات نیست اما جریمه مقررقانونی بایستی از آن مؤدی وصول شود.
قبولی ممیزان مالیات در حدود فعالیت های مندرج در اظهارنامه مؤثر استبنا بر این در کلیه مواردی که یک یا تمام فعالیت مؤدی کتمان شده باشد ممیزان مالیات موظف به تشخیص درآمد و مطالبه مالیات متعلق به آن خواهند بود و چنانچه ظرف مدت پنج سال از تاریخ سررسید مالیات هرسال متعلقه مطالبه نشود مالیات مزبور مشمول مرور زمان خواهد شد و دیگر قابل مطالبه نخواهد بود.
ممیزین مالیات میتوانند بهترازنامه یا حساب سود و زیان یا دفاتر یا صورتحساب و به طور کلی اظهارنامه مؤدی رابه انجمن حسابداران قسمخورده موضوع ماده 33 قانون مالیات بر درآمد مصوب 1335 وآییننامه مربوطه مصوب 40.5.26 ارجاع کنند و در این صورت و همچنین درمواردی که مؤدی خود به انجمن مزبور مراجعه کرد نسبت به نتیجه رسیدگی حسابدار قسمخورده وانجمن برابر مقررات مزبور رفتار خواهند کرد.
ممیزان مالیات برای رسیدگی به اظهارنامه با تشخیص هر گونه درآمد مؤدی باید به کلیه دفاتر و اسناد و مدارک مربوطه مراجعه و رسیدگیکنند و مؤدی مالیات مکلف به ارائه و تسلیم آن به ممیزان مالیات است و گرنه بعدها به نفع مؤدی در امور مالیاتی قابل استناد نخواهد بود.
ممیزان مالیات در صورتی که دفاتر یا مدارک مؤدی را در دفتر کار مؤدی یا محل دیگری مشاهده کنند باید آنها را برای رسیدگی به حوزهمالیاتی برده و پس از رفع نیاز باز گردانند.
ممیزین مالیات باید ضمن مراجعه و رسیدگی به اظهارنامه و دفاتر مؤدیان از جریان فعالیت عمده آنها با هم یکدیگر را مطلع و چه بدینوسیله و چه به وسایل دیگر ازدفاتر و اسناد سایر مؤدیان برای تشخیص درآمد مؤدی مربوطه استفاده کنند.
اشخاص ثالث در مواردی که به خاطر اعمال حقوقی آنها یا مؤدی، درآمدی عاید مؤدی شده که سندمربوط به آن درآمد نزد آنها باشد مکلف هستند با مراجعه و مطالبه ممیزان مالیات آن دفاتر و همچنین اصل و یا رونوشت اسناد مربوطه را در اختیار ممیزان مالیات بگذارندوالا چنانچه دراثر کوتاهی آنها زیانی متوجه دولت شود علاوه بر این که مسئول جبران زیان وارده به دولت خواهند بود به جریمهای معادل یک دهم اصل مالیاتمربوط به آن درآمد محکوم خواهند شد. مرجع ثبوت زیان و در صدور حکم بر طبق مفاد این ماده مراجع صالحه قضایی است.
ممیزان و مودیان دولتی
ممیزان مالیات باید در موارد لزوم به طور کتبی یا حضوری از وزارتخانهها و شرکت ها و مؤسساتی که با سرمایه دولت اداره میشوند وشهرداری ها اطلاعات و اسناد لازم را در زمینه فعالیت و معاملات و درآمدمؤدی بخواهند و ادارات و مؤسسات یاد شده مکلفند هر گونه اطلاع و اصل و یا رونوشت تصدیق کننده اسناد مربوط را در اختیار ممیزین مالیات بگذارند.
در مواردی که لازم باشد در محل دیگری نیز تحقیق و یا اسناد و اطلاعاتی جمعآوری شود ممیزان مالیات باید آنها را از مقامات مربوطهمحلی بخواهند و مقامات مزبور مکلف به انجام آن خواهند بود.
در صورت موجود بودن اسناد مربوط در مؤسسات یاد شده و تسلیم نکردن آن در مواعدی که ممیزین مالیات به صورت کتبی تعیین می کنند چنانچه ثابت شودسند یا اطلاع مورد نظر مؤثر در تشخیص درآمد مؤدی و نتیجه عدم تسلیم به زیان دولت بوده است مسئول امر مشمول ماده 304 قانون آیین دادرسی مدنی است و از خدمت منفصل خواهد شد مگر این که مسئول امر ابراز آن را مخالف مصالح مملکت بداند که در این صورت بر حسب گزارشممیزان مالیات و موافقت وزیر دارایی از ابراز آن خودداری میشود لیکن ارائه اسناد و اطلاعاتی که نزد مقامات قضایی است و مقامات مزبور ارائه آن رامخالف مصالح مملکت میدانند منوط به موافقت وزیر دادگستری خواهد بود
ممیزین و برخوردبا مودیان
هرگاه در حین ایفای وظیفه از طرف ممیزین مالیات نسبت به آنها مقاومتی بشود ممیز حق دارد از مأمورین انتظامی کمک بخواهد و مأموران یاد شده مکلف به کمک ممیز در حدود قوانین و مقررات جاری هستند.
ممیزین مالیات باید با کمال بیغرضی در جمعآوری اطلاعات و اسناد اقدام کرده و در کشف حقیقت بین آنچه حاکی از نفع یاضرر مؤدیاست فرقی نگذارند.
ممیزین مالیات باید در ضمن جمعآوری اطلاعات واسناد مؤدی موجب افشای مضمون آنچه مربوط به درآمد و مالیات نیست نشوند.
درمواردی که مؤدی قسمتی از فعالیتهای خود را در اظهارنامه قید نکرده و یا اظهارنامه ناقص یا اشتباه یا خلاف واقع باشد و به هر حالمورد قبول ممیزین مالیات نباشد و یااین که اساساً مؤدی اظهارنامه تسلیم نکرده باشد و همچنین در مواردی که مؤدی اصولاًموظف به تسلیم اظهارنامه نیست و مالیات متعلقه به خود را نپرداخته باشد به طور کلی در تمام مواردی که اداره دارایی به موجب قوانین و مقررات مالیاتی میبایست تمام یاقسمتی از درآمد و مالیات مؤدی را تشخیص دهد ممیزین مالیات موظف هستند در کلیه این موارد برای تشخیص درآمد و مالیات مؤدی براساس قوانین مالیاتی مربوط به هر دسته از مؤدیان اقدامات لازم را بر طبق مقررات این لایحه قانونی به عمل آورده و برگ تشخیص مالیاتی به عنوانمؤدی تهیه و تنظیم کنند.
ممیزین مالیات باید در اجرای ماده فوق برگ تشخیص مالیاتی را بر اساس مأخذ صحیح و متکی به دلایل و اسناد مثبته واطلاعات کافی وبهنحوی تنظیم کنند که کلیه فعالیتهای مختلفه مؤدی و درآمدهای حاصل از آن جداگانه و بدون ابهام در آن قید و برای مؤدی روشن شود.
ممیزین مالیات ذیل برگ تشخیص را با نام کامل و سمت خود امضاء و به مهر اداره دارایی ممهور می کنند ومسئول مندرجات برگ تشخیص و نظریه خود از هر جهت خواهند بود.
اداره دارایی مکلف است برگ تشخیص مالیاتی را به مؤدی ابلاغ کند و انجام ابلاغ را در پرونده ثبت و به ممیز مربوطه نیز اطلاع دهد.ممیزین مالیات نیز میتوانند برگ تشخیص را به مؤدی حضوراً ابلاغ کنند.
برگ تشخیص مالیاتی که بر طبق مقررات این لایحه قانونی صادرمیشود به جای پیشآگهی مالیاتی است