حسـابـداری مـسـئولیـتـی
حسابداری مسئولیتی ( حسابداری سنجش مسئولیت ) :
حسابداری مسئولیتی سیستمی از حسابداری است که اطلاعات مالی لازم برای ارزیابی عملکرد مسئولیت های مختلف سازمان را فراهم می سازد. هرچه سازمان غیر متمرکز تر باشد ، نیازبه خدمات حسابداری مسئولیتی بیشتر خواهد بود . در یک سازمان کاملاً غیر متمرکز سیستم حسابداری مسئولیتی امکان ارائه گزارش های عملکرد واحدهای تحت مدیریت ، مدیران را در قالب ارقام و اعداد به منظور ارزیابی عملکرد آنان برای مدیران سطوح بالا فراهم می سازد مدیران سطوح بالا با مطالعه گزارش های عملکرد می توانند کارآئی ، رعایت صرفه اقتصادی و مؤثر بودن مدیران واحدهای سازمانی را بطور جداگانه ارزیابی نمایند.
ارزیابی عملکرد مدیران :
ارزیابی عملکرد مدیران در یک سازمان کاملاً غیر متمرکز به روشهای مختلف صورت می گیرد. برای ارزیابی عملکرد مراکز هزینه ، عملکردواقعی با بودجه و یا هزینه های استاندارد مقایسه می شود. ارزیابی مراکز سور با استفاده از صورتحساب حاشیه سود و ارزیابی مراکز سرمایه گذاری با استفاده از نرخ بازده سرمایه گذاری ویا سود اضافی انجام می گیرد که منجر به قیمت گذاری انتقالات داخلی در سطح واحدهای سازمان می شود.
قیمت گذاری انتقالات داخلی :
منظور از قیمت گذاری انتقالات داخلی تعیین قیمت کالا یا خدماتی است که در درون سازمان بین قسمت های مختلف مبادله می شود. این فرآیند زمانی مناسب است که سازمان بصورت کاملاً غیر متمرکز اداره شود و مدیران با استفاده از نرخ بازده سرمایه گذاری و یا سود اضافی مورد ارزیابی قرار گیرند . قیمت گذاری انتقالات داخلی می تواند به یکی از روشهای زیر انجام پذیرد:
- روش بهای تمام شده ( براساس هزینه یابی جذبی ویا هزینه یابی مستقیم )
2- روش قیمت بازار
3- روش قیمت توافقی
صرفنظراز روش های مختلف قیمت گذاری فرمول کلی برای محاسبه بهای انتقال بصورت زیر است :
حاشیه فروش تحصیل نشده آن بعلت عدم + هزینه های متغیر یک واحد محصول = بهای انتقالی فروش
محصول به خارج از شرکت
در صورتی که قسمت فروشنده دارای ظرفیت بلااستفاده باشد ، حاشیه فروش تحصیل نشده ( هزینه فرصت ازدست رفته ) وجود نخواهد داشت و صفر خواهد بود.