تجزیه و تحلیل سود ناویژه و انحرافات فروش
انحرافات فروش در مؤسسات تک محصولی :
درصورتی که فروش واقعی با فورش بودجه شده تفاوت داشته باشد، انحراف فورش ایجاد شدهاست که منجر به انحرافاتی در سود ناویژه و سودویژه خواهد شد. در یک مؤسسه تک محصولی انحرافات فروش در سطوح مختلف بصورت زیر مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد:
1 - تجزیه وتحلیل در سطح صفر :
در این سطح؛ سود عملیاتی واقعی با سود عملیاتی واقعی با سود عملیاتی بودجه شده در بودجه جامع ( یا فروش واقعی با فروش بودجه شده دربودجه جامع ) مورد مقایسه قرار می گیرد.
2- تجزیه و تحلیل در سطح یک :
در این سطح؛ اجزاء تشکیل دهنده سود عملیاتی واقعی باسود عملیاتی بودجه شده در بودجه جامع مورد مقایسه قرار می گیردو بنابراین اطلاعات بیشتری نسبت به تجزیه و تحلیل سطح صفر بدست می دهد.
3- تجزیه و تحلیل در سطح دو :
در این سطح؛ اجزاء تشکیل دهنده سودعملیاتی واقعی با سود عملیاتی در بودجه قابل انعطاف( بودجه مجاز) و سود عملیاتی در بودجه جامع مورد مقایسه قرار می گیرد. و بنابراین نسبت به سطح یک، اطلاعات صحیح تر ، مفید تر و بیشتری را ارائه می کند.
4- تجزیه و تحلیل در سطح سه :
در این سطح؛ ریز انحرافات برحسب مناطق فروش، مشتریان، کارکنان فروش ، رنگ محصولات، هفتگی و فصلی ارائه می شود.
انحرافات فروش در مؤسسات چند محصولی :
در یک مؤسسه چند محصولی ، انحرافات فروش در نتیجه تغییر در قیمت فروش محصولات ونیز تغییر در حجم کالای فروش رفته ایجاد می شود. تغییر در حجم کالای فروش رفته در نتیجه تغییر در تعداد کالای فورش رفته و نیز تغییر در ترکیب کالاهای فروش رفته ایجاد می شود. بطورخلاصه انحرافات فروش در یک مؤسسه چند محصولی بصورت زیر قابل بررسی است :
فروش واقعی - فروش بودجه شده = انحرافات کل فروش
انحراف کل فروش به دو انحراف جزئی تر تقسیم می شود:
= انحراف قیمت فروش
تعداد فروش های واقعی به نرخ های بودجه شده – تعداد فروش های واقعی با نرخ های واقعی
= انحراف حجم فروش
تعداد فروش های بودجه شده با نرخ های بودجه شده – تعداد فروشهای واقعی با نرخ های بودجه شده
انحراف حجم فروش به دو انحراف مقداری فروش و ترکیب فروش تقسیم می شود