ماده ۱ : اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می باشند :
۱- کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم .
۲- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که درایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید .
۳- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که ایران تحصیل می کند .
۴- هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که درایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید .
۵- هر شخص غیر ایرانی ( اعم از حقیقی یا حقوقی ) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می کند و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک های فنی و یا واگذاری فیلم های سینمائی ( که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می گردد ) از ایران تحصیل می کند .
ماده ۲:اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نیستند :
۱- وزارتخانه ها و موسسات دولتی
۲- دستگاههایی که بودجه آنها وسیله دولت تامین می شود .
۳- شهرداریها
تبصره ۱- شرکت هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسه های مذکور در بندهای فوق باشد , سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود . حکم این تبصره مانع استفاده شرکت های مزبور از فعالیت های مقرر در این قانون , حسب مورد, نیست .
تبصره ۲- درآمدهای حاصل از فعالیت های اقتصادی از قبیل فعالیتهای صنعتی , معدنی , تجاری , خدماتی و سایر فعالیت های تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده , که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می شود , در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (۱۰۵) این قانون مشمول مالیات خواهد بود.مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوز طبق مقررات این قانون خواهند بود . در غیر اینصورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت .
تبصره ۳- معافیت مالیاتی این ماده برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره ) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می باشند براساس نظر مقام معظم رهبری است .
مشمولین بند الف ماده 96 قانون مالیاتهای مستقیم
۱ـ دارندگان کارت بازرگاني و کلية واردکنندگان و صادرکنندگان.
۲ـ صاحبان کارخانه‌ها و واحدهاي توليدي که براي آنها جواز تأسيس و پروانة بهره‌برداري از وزارتخانة ذيربط صادر شده يا مي‌شود.
۳ـ بهره برداران معادن.
۴ـ صاحبان مؤسسات حسابرسي، حسابداري و دفترداري، خدمات مالي و ارائه دهندگان خدمات مديريتي، مشاوره‌اي، انفورماتيک، رايانه‌اي اعم از سخت افزاري و نرم افزاري و طراحي‌سيستم.
۵ـ صاحبان مراکز آموزشي و پرورشي، آموزشگاه‌هاي آزاد، مدارس غير انتفاعي، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالي.
۶ـ صاحبان بيمارستانها، زايشگاهها، آسايشگاهها، درمانگاهها و خانه‌هاي سالمندان.
۷- صاحبان متلها و هتل هاي سه ستاره و بالاتر.
۸ـ بنکداران، عمده فروشها، فروشگاه‌هاي بزرگ، واسطه‌هاي مالي، نمايندگان توزيع کالاهاي داخلي و وارداتي و صاحبان انبارها.
۹ـ نمايندگان مؤسسه‌هاي تجاري و صنعتي، اعم از داخلي وخارجي.
۱۰ـ صاحبان مؤسسات حمل و نقل موتوري، زميني، دريايي و هوايي اعم از مسافري يا باربري.
۱۱ـ صاحبان مؤسسات مهندسي و مهندسي مشاور.
۱۲ـ صاحبان مؤسسات تبليغاتي و بازاريابي.
مشمولین بند ب ماده 96 قانون مالیاتهای مستقیم
۱ ـ صاحبان کارگاه‌هاي صنعتي.
۲ ـ صاحبان مشاغل ساختماني، تأسيسات فني و صنعتي، نقشه‌کشي، نقشه برداري، محاسبات فني و نظارت.
۳ ـ چاپخانه داران، ليتوگرافها ، صحافها، ارائه دهندگان‌خدمات چاپ و گرافيستها.
۴ ـ صاحبان مراکز ارتباطات رايانه‌اي.
۵ ـ وکلا، کارشناسان، مترجمان رسمي دادگستري، مشاوران‌حقوقي، حسابداران رسمي و اعضاي سازمان‌هاي نظام مهندسي.
۶ ـ محققان، پژوهش گران و کارشناسان آزاد که به تهيه و ارائة طرح‌هاي تحقيقاتي اشتغال دارند.
۷ ـ دلالان، حق‌العمل‌کاران و کارگزاران.
۸ ـ صاحبان مراکز فرهنگي ـ هنري، فرهنگسراها، کانون‌هاي‌حرفه‌اي و انجمن‌هاي صنفي و تخصصي.
۹ ـ صاحبان سينماها، تماشاخانه‌ها و مکان‌هاي تفريحي و ورزشي.
۱۰ ـ صاحبان مشاغل فيلم برداري، دوبلاژ، مونتاژ و ساير خدمات سينمايي.
۱۱ ـ پزشکان و دندانپزشکان که داراي مطب هستند و دامپزشکان که به حرفه دامپزشکي اشتغال دارند.
۱۲ ـ صاحبان آزمايشگاهها، راديولوژي‌ها، فيزيوتراپي‌ها،سونوگرافي‌ها ، الکتروانسفالوگرافي‌ها ،سي تي اسکن‌ها، سالن‌هاي زيبايي و ديگر ارائه دهندگان خدمات بهداشتي طبي و غير طبي. داروخانه ها، لابراتوار دندانسازی، مراکز ترک اعتیاد، موسسات ترمیم و کاشت مو، سازندگان اعضای مصنوعی، مراکز بینایی و شنوایی سنجی، مشاوره ژنتیک، مشاوره روامسنجی و روانشناسی، دفاتر خدمات پرستاری و مامایی، مراکز خدمات آمبولانس.
۱۳ـ صاحبان ميهمان سراها، ميهمان پذيرها و مسافرخانه ها.
۱۴ـ صاحبان تالارهاي پذيرايي، رستوران‌ها، تهيه کنندگان غذاهاي آماده، ارائه دهندگان‌خدمات پذيرايي و کرايه دهندگان ظروف.
۱۵ ـ صاحبان دفاتر اسناد رسمي.
۱۶ ـ صاحبان تعميرگاه‌هاي مجاز و اتوسرويسها.
۱۷ ـ صاحبان نمايشگاه‌ها و فروشگاه هاي اتومبيل و بنگاه‌هاي معاملات املاک و آژانس‌هاي کرايه اتومبيل.
۱۸ ـ سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر.
۱۹ ـ عاملان فروش و فروشندگان آهن آلات.
۲۰ ـ صاحبان دفاتر خدمات ارتباطی(دفتر خدمات مشترکین تلفن همراه و آژانسهای پستی)
۲۱ ـ صاحبان دفاتر خدمات دولت الکترونیک و دفاتر خدمات الکترونیک شهر
۲۲ ـ صاحبان جایگاههای فرآورده های نفتی و گاز (پمپ ینزین و گازوئیل و گاز)
۲۳ ـ صاحبان مهدکودک ها و پیش دبستانی.
۲۴ ـ ناشران و صاحبان موسسات انتشاراتی.
۲۵ ـ صاحبان دفاتر خدمات پیک موتوری.
۲۶ ـ صاحبان دفاتر مسافرتی و جهانگردی.
۲۷ ـ شیرینی فروشان و قنادی های دارای کارگاه.
۲۸ ـ صاحبان کارگاههای تولید نان های حجیم ـ فانتزی و صنعتی.
۲۹ ـ صاحبان مصالح فروشیها.
صاحبان مشاغل فوق مکلفند فعاليت هاي شغلي خود در دفاتر درآمد و هزينه ثبت نمایند. نمونه‌هاي دفاتر مذکور توسط سازمان امور مالياتي کشور تهيه گردیده و دردسترس قرار گرفته است.
مشمولین بند ج ماده 96 قانون مالیاتهای مستقیم
صاحبان مشاغلي که مشمول مقررات بندهاي (الف) و (ب) مذکور نيستند مشمول بند ج هستند و مکلفند صورت خلاصه وضعيت درآمد و هزينه خود را طبق ضوابط و نمونه‌هاي تعيين شده از طرف سازمان امور مالياتي کشور نگاهداري کنند.