نسبت هاي فعاليت:
نسبت هاي فعاليت تعيين مي كند كه تا چه حد مؤسسه منابع خود را به نحو مؤثر بكار مي گيرد.اين نسبتها
مربوط به مقايسه ميان حجم فروش و سرمايه گذاري در دارايي هاي مختلف مانند موجودي ها، دارايي هاي
ثابت ، بدهكاران وغيره مي باشد.
مهمترين اين نسبت هاي عبارتند از نسبت گردش دارايي ها، نسبت گردش موجودي ،نسبت گردش سرمايه جاري و دوره وصول مطالبات.
نسبت گردش دارايي ها:
اين نسبت از تقسيم درآمد فروش بر مجموع دارايي ها بدست مي آيد.
فروش
--------------------- = نسبت گردش دارايي ها
مجموع دارايي ها
نسبت فوق نشان مي دهدكه چگونه دارايي هاي يك شركت به منظور ايجاد درآمد فروش بكار گرفته شده
است .
نسبت گردش دارايي ثابت:
اين نسبت از تقسيم درآمد خالص فروش بر دارايي هاي ثابت بدست مي آيد .
فروش
--------------------- = نسبت گردش دارايي ثابت
دارايي هاي ثابت
سرمايه گذاري بيش از حد در دارايي هاي ثابت و پايين بودن درآمد حاصل از فروش باعث كم شدن اين
نسبت مي شود.
نسبت گردش سرمايه جاري:
اين نسبت از تقسيم فروش خالص بر سرمايه در گردش بدست مي آيد.
فروش خالص
---------------------- = گردش سرمايه جاري
سرمايه در گردش
هدف از اين بررسي تعيين اين است كه آيا مقدار سرمايه در گردش ، كافي و متناسب باحجم فروش و
فعاليت واحد است يا خير؟ نسبت فوق نشان مي دهد كه سرمايه در گردش چگونه در مسير فروش بكار رفته
است. وقتي اين نسبت در مقايسه، عادي و معمولي جلوه كند توجه زيادي به آن نمي شود منتها اگر بطور
استثنائي بالا باشد و يا درمقام سنجش با گذشته خود شركت و يا با استاندارد صنعت مربوط اختلاف زيادي
را نشان دهد، اهميت پيدا مي كند . بطور مثال اگر گردش سرمايه جاري شركتي در پايان سال گذشته
بيست برابر سال ماه قبل آن باشد، اين افزايش ممكن است حاصل بيست برابر شدن فروش باشد كه صبعاً
مطلوب تشخيص داده مي شود. ولي اگر فروش ثابت باقي مانده ولي سرمايه در گردش به 120 سال قبل آن
كاهش يافته باشد وضع را هرگز مطلوب نمي توان دانست.وقتي اين نسبت بالا باشد اگر علت آن افزايش
نباشد مسلماً سرمايه در گردش كاهش يافته است. دراين حال، شركت الزام زيادي به استفاده از اعتبارات
كوتاه مدت پيدا مي كند و به محض اينكه كوچكترين دگرگوني نامطلوب پيدا شود در مخمصه مي افتد و
بستانكاران آن هم صدمه مي بينند.
دوره وصول مطالبات:
دوره وصول مطالبات از تقسيم متوسط مطالبات به فروش نسيه روزانه بدست
مي آيد.
متوسط مطالبات
----------------------- = دوره وصول مطالبات
فروش نسيه روزانه
درصورتيكه حساب فروش نسيه از فروش نقدي تفكيك نشده باشد مي توان بجاي فروش نسيه در فرمول
بالا فروش روزانه را بكار برد. البته اينكار از دقت نتيجه مي كاهد ولي در مؤسساتي كه ميزان فروش نقد و
نسيه به نسبتي ثابت باشد و در خط مشي فروش نسيه تغييراتي بوجود نيامده باشد، نتيجه را ميزان مورد
استفاده قرار داد.
در محاسبات نسبت هاي مالي ، در صورت كسر از حسابها و اسناد دريافتي تجاري ( مطالبات از
مشتریان ) و در مخرج كسر(با فرض اینکه تمامي فروش بصورت نسيه مي باشد و صورتحساب مشتريان پس از تحویل کالا صادر مي شود و مشتريان مهلتي نيز پس از دريافت صورتحساب جهت پرداخت آن دارند) از ميزان فروش استفاده شده است.