الف- شیوه رسیدگی به شکایات مؤدیان مالیاتی، در مراحل مختلف در ارتباط با پرونده های مالیاتی که قبل از تاریخ 1/1/1381 مورد رسیدگی مالیاتی قرار گیرند.

1- ابلاغ برگ تشخیص مالیات به مؤدی

2- در صورت اعتراض مؤدی ظرف مهلت مقرر قانونی (30 روز) به برگ تشخیص مالیات، احاله پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی.

3- ابلاغ برگ دعوت به هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی با تعیین تاریخ تشکیل هیات به مؤدی مالیاتی ( فاصله تاریخ ابلاغ و روز تشکیل جلسه رسیدگی هیات نباید کمتر از 10 روز باشد مگر به درخواست مؤدی وموافقت واحد مربوط)

توجه : عدم حضور مؤدی یا نماینده او، مانع رسیدگی هیات وصدور رای نخواهد بود*/

4- حضور مؤدی در تاریخمعین شده در هیات ودفاع او نسبت به اعتراض به برگ تشخیص ابلاغ شده، مستند به مدارک مثبته بصورت شفاهی ویا با تقدیم لایحه اعتراضیه کتبی به هیات.

5- ابلاغ رای هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی به مؤدی.

6- در صورت اعتراض مؤدی به رای هیات بدوی ظرف یک ماه مهلت قانونی، مؤدی مکلف است حداقل 10% مالیات مبلغ مورد رای را با احتساب پرداختهای قبلی پرداخت یا به حساب سپرده واریز وظرف همان مدت اعتراض کتبی خود را به قسمت وصول وابلاغ وخدمات مالیاتی یا حسب مورد حوزه مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.

7- ابلاغ برگ دعوت به هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر به مؤدی.

8- حضور مؤدی در تاریخ معین در هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر ودفاع کتبی یا شفاهی نسبت به رای هیات بدوی با ستناد مدارک ومستندات قابل قبول وقانونی.

9- ابلاغ رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر به مؤدی (این رای قطعی می باشد)

10-مؤدی می تواند ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ اراء قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی باستناد عدم رعایت قوانین ومقررات موضوعه ویا نقص رسیدگی با اعلام دلایل کافی به شورای عالی مالیاتی شکایت کند ونقض رای وتجدید رسیدگی را تقاضا کند.


توجه: عطف به ماده 259 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/1366 با الحاقات واصلاحات انجام شده در آن تا قبل از تاریخ 27/11/1380 هرگاه، شکایت از رای هیات حل اختلاف مالیاتی از طرف مؤدی بعمل آمده باشد ومؤدی به میزان مالیات مورد رای وجه نقد یا تضمین بانکی بسپرد ویا وثیقه ملکی معرفی کند یا ضامن معتبر که اعتبار ضامن مورد قبول ممیز کل مالیاتی باشد معرفی نماید، رای هیات تا صدور رای شورایعالی مالیاتی موقوف الاجراء می ماند.


11-امکان شکایت مؤدی در مورد مالیاتهای قطعی شده به هیات 3 نفره منتخب وزیر امور اقتصادی و دارائی (هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم) به ادعای غیر عادلانه بودن مالیات مستنداً به مدارک و دلائل کافی.

12-امکان شکایت مؤدی به دیوان عدالت اداری در ارتباط با تقاضای ابطال آراء قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی، شورایعالی یا هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم، منحصراً از حیث نقض قوانین ومقررات یا مخالفت با آنها (مستند به بند 2 از ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری) مندرج در روزنامه رسمی شماره 10790- مورخ 18/12/1360)


توجه: عطف به ماده (216) قانون مالیاتهای مستقیم:

« مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرائی راجع به مطالبات دولت از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که طبق مقررات اجرائی مالیاتها قابل مطالبه و وصول می باشد هیات حل اختلاف مالیاتی خواهد بود. به شکایات مزبور به فوریت وخاج از نوبت رسیدگی و رای صادر خواهد شد. رای صادره قطعی ولازم الاجراء است.

ب – شیوه رسیدگی به شکایات مالیاتی کلیه اشخاص حقوقی که شروع سال مالی آنها از اول فروردین ماه سال 1380 به بعد باشد ویا سایر مؤدیان مالیاتی که از ابتدای سال 1381 به بعد، برای آنها برگ تشخیص مالیات صادر وابلاغ گردیده باشد.


1- ابلاغ برگ تشخیص مالیات مؤدی

2- در صورت اعتراض مؤدی ظرف مهلت مقرر قانونی (30 روز) به برگ تشخیص مالیات، احاله پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی.

3- ابلاغ برگ دعوت به هیات حل اختلاف مالیاتی با تعیین تاریخ تشکیل هیات به مؤدی مالیاتی (فاصله تاریخ ابلاغ و روز تشکیل جلسه رسیدگی هیات نباید کمتر از 10روز باشد مگر به درخواست مؤدی و موافقت واحد مربوط)

توجه: عدم حضور مؤدی یا نماینده او، مانع از رسیدگی هیات وصدور رای نخواهد بود.

4- حضور مؤدی در تاریخ معین شده در هیات حل اختلاف مالیاتی ودفاع او نسبت به اعتراض به برگ تشخیص مالیات ابلاغ شده، مستند به مدارک قابل قبول، بصورت شفاهی ویا وسیله تقدیم لایحه اعتراضیه کتبی به هیات.


5- ابلاغ رای هیات حل اختلاف مالیاتی پس از رسیدگی به مؤدی (این رای طبق تبصره 1 ماده 244 قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 27/11/1380 قطعی ولازم الاجرا می باشد).


6- مؤدی می تواند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی، به استناد عدم رعایت قوانین ومقررات موضوعه یا نقص رسیدگی، با اعلام دلایل کافی به شورای عالی مالاتی شکایت ونقض رای وتجدید رسیدگی را درخواست کند.


7- هرگاه مؤدی از رای هیات حل اختلاف مالیاتی، به شورایعالی مالیاتی شکایت نماید، بایستی به میزان مالیات مورد رای وجه نقد، یا تضمین بانکی بسپرد ویا وثیقه ملکی معرفی کند، یا ضامن معتبر که اعتبار ضامن مورد قبول اداره امور مالیاتی باشد معرفی نماید، در این صورت رای هیات حل اختلاف مالیاتی تا صدور رای شورایعالی مالیاتی موقوف الاجراء می ماند.



8- امکان شکایت مؤدی در مورد مالیاتهای قطعی شده که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد به ادعای غیر عادلانه بودن مالیات، مستنداً به مدارک ودلائل کافی وتقاضای تجدید رسیدگی به هیات 3 نفره منتخب وزی امور اقتصادی ودارائی (هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم).

9- امکان شکایت مؤدی به دیوان عدالت اداری در ارتباط با تقاضای ابطال آراء قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی، شورایعالی مالیاتی، هیات مووضع ماده 251 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم، منحصراً از حیث نقض قوانین  ومقررات یا مخالفت با آنها (مستند به بند 2 از ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری) مندرج در روزنامه رسمی  شماره10790-مورخ 18/12/1360)

توجه: طبق ماده (216) قانون مالیاتهای مستقیم:

« مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرائی راجع به مطالبات دولت از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که طبق مقررات اجرائی مالیاتها قابل مطالبه و وصول می باشد هیات حل اختلاف مالیاتی خواهد بود. به شکایات مزبور به فوریت وخارج از نوبت رسیدگی و رای صادر خواهد شد. رای صادره قطعی ولازم الاجراء است