قمر های مصنوعی
قمرهاي مصنوعي با حمل وسايل و قرار گرفتن در خارج از جوّ زمين به ستاره شناسان کمک ميکنند. چون در اين صورت اين وسايل کاملاً در معرض هر نوع تابشي که به دلايل اثرات جو به سطح زمين نميرسند، قرار ميگيرند. از زمان فرستادن نخستين قمر مصنوعي به نام «اسپوت نيک 1» به فضا در سال 1957 م. (1335 ش)، تلاشهاي زيادي در اين زمينه صورت گرفته و از اين دريچههاي جديد در کيهان استفاده شده است.
به عنوان مثال، کشف کننده آمريکايي (نخستين قمر موفقيّتآميز آمريکايي) وجود يک کمربند تابشي به دور زمين را کشف کرد. اين کمربند از ذرههاي اتمي به دام افتاده تشکيل شده است که اکنون به عنوان کمربند داخلي «وان آلن» شناخته شده است.
کمربند خارجي توسط «پايونر 3» در دسامبر همان سال کشف شد. کشف کننده 18 که در سال 1963 م. (1341 ش) در مدار زمين قرار گرفت، نخستين قمر از يک سري سکوهاي ناظر بين سيّارهاي بود. از اين گونه قمرهاي مصنوعي يا ماهواره براي کسب اطلاعات از عمق فضا از قبيل اين که چه مقدار تابش در آنجا وجود دارد يا اين که چه تهديدي از شهابها در آنجا وجود دارد، استفاده ميشود.
در سالهاي اخير، ماهوارهها به طور خاص براي مطالعه پرتوهاي ايکس و تابشهاي ماوراءبنفش مورد استفاده قرار گرفته اند. اجرامي که به طور خاص مورد مطالعه قرار گرفتهاند شامل خورشيد، ستارگان دوردست و منابع ناشناخته ديگر ميشود. مطالعات خورشيد توسط ماهوارههايي شبيه (Orbiting Solar Observatory) يا oso صورت گرفته و به تازگي نيز آزمايشگاه فضايي بادهاي خورشيدي را از نزديک مورد مطالعه و بررسي قرار داده است.
يک ماهواره جديد با موفقيت خيلي زياد، UHURU بود که وسايل کشف پرتوايکس را حمل ميکرد و قادر بود تا از ماه به عنوان وسيله مشخّص کننده محل منابع خاص ديگر در آسمان استفاده کند. وقتي که ماه از جلو يک منبع پرتو عبور ميکند علامت را قطع ميکند.
از آنجايي که ما ميدانيم ماه به طور دقيق در هر لحظه در کجا قرار دارد وقتي که سيگنال پرتو ايکس قطع شود، ما ميتوانيم تقريباً محل منبع را به دست آوريم.