[Amir Shahbazzadeh]

پیشگفتار

آنفولانزا (Influenza) یک بیماری حاد تنفسی است. این بیماری به وسیله ویروسی به همین نام - ویروس  آنفولانزا (Influenza) ایجاد می شود.
ابتلا به  آنفلوانزا (Influenza) و عوارض ناشی از آن خصوصا" در 200 سال گذشته همه گیری های وحشت ناکی را در جهان پدید آورده و منجر به مرگ هزاران نفر در جهان شده است. از جمله مهیب ترین همه گیری های  آنفلوانزا (Influenza) می توان به شیوع این بیماری در سال 1918 میلادی اشاره نمود. این آنفولانزا (Influenza) که از کشور اسپانیا آغاز شده بود و به نام  آنفلوانزا ی اسپانیایی (Influenza) شهرت یافت منجر به مرگ 40 میلیون انسان در سراسر جهان شد, آماری که بیش از کشته شدگان جنگ جهانی اول بود!
راسنی چرا علیرغم پیشرفت عظیمی که در دانش پزشکی پدید آمده و صرف هزینه های کلان تحقیقاتی  هنوز امکان ریشه کنی این بیماری فراهم نیامده است؟
مگر عامل ایجاد کننده  آنفولانزا (Influenza) چه تفاوتی با ویروس های پدید آورنده بیماری های ویروسی دیگر از جمله آبله دارد که با واکسیناسیون یک پارچه توسط تمام کشور ها از سراسر جهان ریشه کن شد.
پیش از آنکه به پاسخ این پرسش بپردازیم , بهتر است اشاره کوتاهی به خصوصیات ((ویروس ها)) داشته باشیم.

ادامه دارد...

[Amir Shahbazzadeh]

ویروس ها ذراتی  بسیار ریز و ذره بینی هستند که برخی  که برخی از آن ها می توانند موجب بروز بیماری در انسان و یا سایر جانداران شوند.
این ذرات ریز و کوچک یر خلاف میکروب ها (باکتری) ساخنمان سلولی کاملی ندارند , بلکه تنها از یک رشته مواد عالی و پوششی از جنس پروتئین ها تشکیل می شوند.

ویروس ها دو مشخصه مهم دارن:

1- مصرف آنتی بیوتیک ها (مثل آموکسی سیلین , اریترو ماسین , کوآموکسی کلاو , سفیکسیم و ...)کاربردی در درمان بیماری های ویرو سی ندارند.
2- برای مقابله با برخی بیماری های  ویروسی واکسن وجود دارد. واکسن فلج اطفال , واکسن سرخک , واکسن سرخچه و واکسن های  آنفلوانزا (Influenza) از چمله این موارد هستند.
البته ممکن است برخی از این واکسن ها محافظت کامل از فرد ایجاد نکنند.

[Amir Shahbazzadeh]

گرو ه های پر خطر در برابر وبروس آنفلوانزا (Influenza) کدامند؟

* کودکان 6 تا 23 ماهه

* بالغین با سن بیش از 65 سال

*افراد مبتلا به بیماری های مزمن ریوی(مثل آسم) , بیماری های قلبی عروقی (بجز فشار خون ), بیماری های کلیوی و کبدی ,بیماری های خونی ( مانند سیکل سل ) , بیماری های نورولوژیک , بیمار ی ها عصبی - عضلانی و بیماری های متابولیک مانند دیابت.

* افرا دچار ضعف ایمنی(به دلیل مصرف دارو های شیمی در مانی , کورتون , سو ء تغذیه و ابتلا به ایدز)

*زنان باردار

*افراد کمتر از 19 سال که تحت درمان طولانی مدت با آسپرین قرار دارند.

*افرادی که در مراکز نگهداری مانند خانه سالمندان زندگی می کنند.

روش انتقال
روش انتقال ویروس   آنفلوانزا (Influenza)  از انسان به انسان از طریق قطرات تنفسی منتشر شونده از راه سرفه و عطسه و در برخی موارد ناشی از دست زدن به اشیاء آلوده به ویروس و سپس انتقال آن توسط دست به دهان یا بینی بودهاست.
ویروس  آنفلوانزا (Influenza) می تواند حدود 2 تا 8 ساعت در روی سطوح مختلف زنده بماند.
تا کنون گزارشی توسط انتقال این ویروس توسط آب آشامیدنی یا آب استخر آلوده وجود نداشته , غلظت ppm 3-1 کلر در آب استخر و 2-5 ppm در آب سونا جهت نابودی ویروس کفایت می کند.

شستشوی مرتب دست ها مهمترین راه جلوگیری از انتقال و ابتلاء به همه انواع ویروس  آنفلوانزا (Influenza) است.

تمام ترشحات و مایعات بدن فرد مبتلا(از جمله مدفوع) بالقوه عفونت زا محسوب می شود .
ویروس  آنفلوانزا (Influenza) در حرارت 75 تا 100 درجه سانتی گراد از میان می رود. همچنین مواد شیمیایی مانند کلر , آب  اکسیژنه , ش.ینده ها (صابون) , مواد ضد عفونی کننده حاوی ید و الکل با غلظت و زمان مناسب می توانند این ویروس را از میان ببرند.

[Amir Shahbazzadeh]

تو صیه های بهداشتی  هر چند در مورد  آنفولانزا (Influenza) نوع A سخت گیرانه تر است اما بهتر است در مورد همه تنواع آنفولانزاها (Influenza)  رعایت شوند:

1- جهت پیشگیری از انتقال ویروس باید مرتبا" سطوح کناری رخت خواب, سطوح مختلف حمام و آشپزخانه و اسباب بازی های کودکان را با محلول های ضد عفونی خانگی تمیز کرد.
2- در هر بار عطسه زدن باید از دستمال کاغذی استفاده کرد و آن را به طرز مناسب به ظرف زباله انداخت.همچنین پس از هر بار عطسه وسرفه دست های خود راشسته و پس از شستشوی دست ها به جای حوله از دستمال یکبار مصرف استفاده کرد.
3- در صورت نداشتن دستمال با قسمت داخلی آرنج لباس , جلوی دهان را بگیرید تا دستان شما آلوده نشوند.
4- به طور مرتب و به خصوص پس از سرفه یا عطسه دست های خود را با آب و صابون یا مواد ضد عفونی کننده خاوی الکل بشویید. بهترین روش برای شستشوی دست ها استفاده از آب گرم و صابون یا مواذ ضد عفونی کننده حاوی الکل به مدت 15-20 ثانیه است.
5- دست های خود را به صورت , بینی و دهان خود نزنید.
6- البسه و ملحفه باید قبل از استفاده احتمالی توسط سایر افراد به خوبی توسط مواد شوینده شسته شده و خشک گردند. در هنگام حمل ملحفه ها آنها را در بغل نگیرید و پس از حمل و شستشو دست های خود را به طرز صحیح بشویید.
7- ظروف غذا خوری نیز باید قبل از استفاده مجدد با ماشین ظرفشویی یا با دست و با آب و صابون شسته شوند.
8- افراد مبتلا باید قرنطینه باشند و از ارتباط با سایر افراد جامعه پرهیز کنند.
9- دستور ساز مان های بهداشتی در کاهش تجمعات یا تعطیلی مدارس را رعایت کنند.
10- آمادگی لازم برای مقابله با بیماری را داشته باشید تا در صورت ابتلای به بیماری بتوانید حداقل برای مدت 2 هفته در منزل استراحت نمایید, بنابر این بهتر است که غذا , دارو, لوازم بهداشتی , مواد شوینده و دستمال کاغذی کافی را برای مدت مذکور در منزل ذخیره کنید.
11-حفظ سلامتی عمومی بدن و تغذیه و خواب مناسب و مصرف مایعات فراوان و حفظ فعالیت فیزیکی مناسب و عدم تماس با  افراد آلوده و سطوحی که احتمال آلودگی به ویروس دارند از جمله سایر را ههای کاهش احتمال هستند.

استفاده از ماسک های معمولی صورت (ماسک کاغذی یا پارچه ای یا جراحی) تا حدی از انتقال ذرات آلوده به ویروس جلوگیری نم.ده و همچنین از انتقال ذرات تنفسی افرادی که ظاهرا" سالم می باشند  (ویا در دوره قبل از ظهور علائم بالینی هستند) به سایرین جلوگیری می کنند.
استفاده از ماسک های تنفسی پیشرفته تر (Respirators) یا همان ماسک N95 جهت افرادی که اجبارا" باید در تماس با افراد آلوده باشند توصیه می شود.
با نظر پزشک معالج در صورت نیاز و شدت علائم بیماری باید به میزان کافی در منزل استراحت نمایند.

در مقایسه با استفاده از هر نوع ماسک , جهت پیشگیری از انتقال بیماری اولویت با عدم تماس نزدیک {فاصله کمتر از 6 فوت یا حدود 2متر(بنا ب توصیه CDC)} با سایرین است.

[Amir Shahbazzadeh]

نکات مهم جهت نگهداری از بیماران ویروس آنفلوانزا (Influenza)  در منزل

1- در صورت حاملگی , ابتلا به دیاب , بیماری قلبی یا آمفیزم ریوی, جهت مراقبت از بیمار حتما" با پزشک مشورت نمایید.
2- کودکان و نوجوانان کمتر از 18 سال در یورت ابتات به آنفلوانزا (Influenza)  نباید تحت درمان با آسپرین قرار گیرند.(جهت پیشگیری از ایجاد سندرم Reye )
3- کودکان با سن کمتر از 4 سال رو با دارو های OTC (داروهایی که بدون نسخه قابل دریافت هستند) درمان ننمایید.
4- بهترین روش درمان علامتی برای کودکان کمتر از 2 سال استفاده از بخار مرطوب سرد و ساکشن (پوار) جهت تمیز کردن ترشحات مخاطی است.
5-  در صورت امکان بیماران باید از حمام و سرویس های بهداشتی جداگانه استفاده نمایند واین مکان ها باید روزانه با مواد ضد عفونی کننده تمیز شوند.
6- بهتر است که فقط یک نفر در منزل از فرد بیمار نگهداری کند(از تماس افراد حامله با بیمار جدا" خود داری نمایید)7
7- در صورت امکان تهویه مناسب در منزل برقرار نمائید(باز کردن پنجره ها).
8-در زمان بغل کردن کودکان ,سر کودک راروی شانه قرار دهید تا با صورت کودک تماس مستقیم نداشته باشید.
9- اگر تنها زندگی می کنید از یکی از نزدیکان خود بخواهید به طور منظم وضعیت شما را جویا گردد.
10- اگر فرد حامله در منزل هست یا فردی که دارای بیماری های زمینه ای است(افراد در معرض خطر) , جهت درمان پیشگیرانه با دارو های ضد ویروس با پزشک مشورت نمایید.
11- در صورت امکان فرد بیمار باید از ماسک ساده صورت استفاده نماید.
12- از ملاقات های بیمورد از فرد بیمار پرهیز گردد و تماس های تلفنی جایگزین  ملاقات های حضوری گردد.
13- اگر جزو افراد در معرض خطر می باشید , فرد مناسبی برای مراقبت از بیماران در منزل نخواهید بود.
14- اگر ناچار به تماس نزدیک با بیمار هستید(در فاصله کمتر از 2متر)از ماسک استفاده کنید.ماسک n95 یا p2 موثر تر از ماسک های ساده است لیکن تنفس از داخل آن مشکل می باشد.
ماسک ها پس از تماس با افراد بیمار قابل استفاده مجدد نیستند  و باید به طرز مناسب در پلاستیک زباله دفع گردند و هر فرد پس از دفع ماسک باید دست خود را با آب و صابون بشوید.
15- در صورت بروز بیماری استراحت نموده و مایعات فراوان مصرف کنید.

[Amir Shahbazzadeh]

علائم زیر نشان دهنده وخامت بیماری و لزوم توجه اورژانس گروه پزشکی می باشند:



الف- در اطفال
-   تنفس سریع و تنگی نفس
-   تغییر رنگ آبی و قهوا ای پوست
-   عدم مصرف مایعات کافی
-   عدم راه رفتن و فعالیت
-   تحریک پذیر ی شدید
-   بهبود علائم سرماخوردگی و به دنبال آن بازگشت تب و تشدید سرفه
-   تب همراه با پثورات جلدی

ب- در بالغین
-   اختلال در تنفش یا تنگی نفس
-   احساس در یا فشار در قفسه سینه
-   سرگیجه ناگهانی
-   استفراغ شدید یا مداوم
-   اختلال هوشیاری

در صورت وجود علائم کمبود آب بدن (سرگیجه,کاهش حجم ادرار و یا کاهش میزان اشک در اطفال)
نیز حتما" به پزشک مراجعه نمایید.

[Amir Shahbazzadeh]

ویروس آنفلوانزا (Influenza) یک ویروس موذی است که دائم تغییر شکل داده و به همین دلیل ساختن واکسن برای آن آسان نیست . به همین خاطر دانشمندان همه ساله بر اساس ویروس ها ی شایع آنفلوانزا (Influenza) در همان سال واکسن هایی می سازند که بتواند بدن انسان را در برابر ویروس های موجود محافظت نماید.

به دلیل تغییرات ژنتیکی در ساختا ویروس آنفلوانزا (Influenza) , واکسن مربوطه باید هر سال بر اساس سوش (گونه) همان سال تهیه و تزریق شود.

ایمنی در برابر بیماری 2 هفته پس از تزریق واکسن ایجاد شده و تا یک سال باقی می ماند. البته این بدان معنی نیست که هر فردی که واکسن زده صد در صد از ابتات به بیماری مصون است, بلکه آمار نشان می دهد این ایمنی در 80 درصد موارد ایجاد می شود.از آنجایی که واکسن تزریقی از ویروس کشته شده آنفلوانزا (Influenza) تهیه می شود, لذا علیرغم اینکه ممکن است علائم شبیه آنفلوانزا (Influenza) در فرد ایجاد می کند اما قطعا" علائم ایجاد شده خفیف تر از نشانه های خود بیماری خواهد بود.


چند نکته راجع به واکسن آنفلوانزا (Influenza)

1- تزریق واکسن آنفلوانزا (Influenza) از 6 ماهگی به بعد مورد تایید قرار گرفته و توصیه می شود قیل از این سن تزریق نشد.
2- بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوانزا (Influenza) مهر و آبان هر سال است اما می توان در ماه های بعد (تا اوایل اردیبهشت)هم نسبت به تزریق واکسن مربوطه اقدام نمود.
3-واکسن آنفلوانزا (Influenza) در 80 درصد موارد موثر است یعنی 20 در صد افرادی که واکسن تزریق می کنند نیز ممکن است دچار بیماری شوند.
علت این است که هر واکسن شامل انواع خاصی از ویروس هاست و اگر ویروس جدیدی پیدا شود می تواند دوباره موجب ابتلای فردی که واکسن هم تزریق نموده , بشود.
4-بعد از تزریق واکسن ممکن است علائم خفیفی شبیه علائم آنفلوانزا (Influenza) ولی با شدت بسیار کمتر ایجاد شود.

[Amir Shahbazzadeh]

مواردی در رابطه با تزریق واکسن آنفلوانزا
-   افراد با سن 65 سال و بالاتر بدون در نظر گرفتن شرایط جسمانی آن ها
-   بزرگسالان و کودکان مبتلا به بیماری های مزمن متابولیک مانند دیابت شیرین
-   بزرگسالان و کودکان دچار بیماری های مزمن ریوی مانند آسم
-   بزرگسالان و کودکان مبتلا به اختلالات مزمن کلیه مثلا" سندرم نفروتیک , نارسایی مزمن کلیه و بیماران دیالیزی
-   بزرگسالان و کودکان مبتلا بخ نقص سیستم ایمنی (مانند داروهای شیمی در مانی ,کورتون ها) یا رادیو تراپی
-   کودکان و نوجوانان (6ماه تا 18 سال)که از ترکیبات آسپرین برای مدت طولانی مصرف می نمایند(به علت خطر بروز نارسایی کبد).
-   پزشکان و پرستاران در صورت تمایل.
-   بیماری های قلبی , بیماری کبدی مزمن , بیماری های خونی , بیماری های اعصاب مثل صرع و ...

روش تلقیح واکسن

-   5/. میلی لیتر از واکسن به صورت داخل عضلانی تزریق می شود
-   بچه های زیر 9سال که برای نخستین بار واکسن دریافت می کنند باید بعد از گذشت حداقل 4 هفته  دوباره واکسن تزریق کنند.
-   واکسن آنفلوانزا باید قبل از تزریق به دمای 25 درجه سانتی گراد (دمای استاندارد اتاق) برسد. سرنگ را دقیقا" قبل از تزریق به آرامی تکان دهید.
چه کسانی بهتر است واکسن دریافت نکنند

-   افراد حساس به تخم مرغ یا حساس به دوز قلبی واکسن
-   افراد حساس به آمنی بیوتیک جنتامایسین
-   سابقه بیماری گلین باره (نوعی فلج شئیئ و خطرناک اندام ها و عضلات تنفسی ناشی از ویروس سرماخوردگی یا آنفلوانزا ).
-   واکسیناسیون در بیماران مبتلا به تب مالت یا عفونت حاد باید به تعویق بیفتد.


عوارض

واکنش های خفیف حساسیتی (آلرژیک) شامل

زخم مختصر , تورم در محل تزریق , تب , درد,سرفه , خارش  چشم ها , خشونت صدا که معمولا" بلا فاصله مدت کوتاهی بعد از تزریق شروع شود و در عرض 1 الی 2 روز از بین می روند.

واکنش های شدید

این واکنش ها بسیار نادرند و معمولا" چند دقیقه تا چند ساعت پس از تزریق ایجاد می شود.

سندرم گیلن باره

ویروس داخل واکسن کشته شده است و می توان آن را به راحتی به افراد با نقص ایمنی تزریق کرد
واکسن به هیچ عنوان سبب تشدید یا شعله ور شدن بیماری های مزمن دستگاه عصبی مثل MS  نمی شود.

در صورت بروز عوامل زیر
واکنش شدید حساسیتی که شامل مشکل تنفس , خشونت صدا , ویزینگ(خس خس سینه ) ضعف , سرگیجه است با پزشک تماس بگیرید.

آیا برای درمان بیماری آنفلوانزا دارویی وجود دارد؟

همان طور که پیش تر گفته شد بهترین راه برای مبارزه با آنفلوانزا پیشگیری از ابتلا به بیماری از طریق تزریق واکسن و رعایت اصول بهداشتی است و در صورت ابتلا به بیماری نیز رعایت مواردی چون استراحت , مصرف مایعات گرم و ساده , بخور آب و موارد دیگر که شرح دادیم موجب بهبود بیماری می شود.
با این همه با برخی موارد که بیماری منجر به بروز علائم شدید در بیماران می شود می توان با نظر پزشک معالج از
داروهای ضد ویروسی در درمان این بیماری بهره جست.

امیدواریم با رعایت اصول صحیح بهداشتی و انجام ولکسیناسیون به موقع در سلامت کامل پاییز و زمستان خوشی را سپری نمایید.