دیوان حافظ *Poetry of [wiki]Hafiz[/wiki]*
Ghazal 1
O beautiful wine-bearer, bring forth the cup and put it to my lips
Path of love seemed easy at first, what came was many hardships.
With its perfume, the morning breeze unlocks those beautiful locks
The curl of those dark ringlets, many hearts to shreds strips.
In the house of my Beloved, how can I enjoy the feast
Since the church bells call the call that for pilgrimage equips.
With wine color your robe, one of the old Magi's best tips
Trust in this traveler's tips, who knows of many paths and trips.
The dark midnight, fearful waves, and the tempestuous whirlpool
How can he know of our state, while ports house his unladen ships.
I followed my own path of love, and now I am in bad repute
How can a secret remain veiled, if from every tongue it drips?
If His presence you seek, Hafiz, then why yourself eclipse?
Stick to the One you know, let go of imaginary trips
الا یا ایها الـساقی ادر کاسا و ناولـها
که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها
بـه بوی نافه‌ای کاخر صبا زان طره بگـشاید
ز تاب جعد مشکینش چه خون افـتاد در دل‌ها
مرا در منزل جانان چه امـن عیش چون هر دم
جرس فریاد می‌دارد که بربندید مـحـمـل‌ها
بـه می سجاده رنگین کن گرت پیر مغان گوید
کـه سالک بی‌خبر نبود ز راه و رسم منزل‌ها
شـب تاریک و بیم موج و گردابی چنین هایل
کـجا دانـند حال ما سبکـباران ساحـل‌ها
همـه کارم ز خود کامی به بدنامی کشید آخر
نـهان کی ماند آن رازی کز او سازند محفل‌ها
حضوری گر همی‌خواهی از او غایب مشو حافظ
مـتی ما تلق من تهوی دع الدنیا و اهملـها
Ghazal 2
Where is sensible action, & my insanity whence?
See the difference, it is from where to whence.
From the church & hypocritical vestments, I take offence
Where is the abode of the Magi, & sweet wine whence?
For dervishes, piety and sensibility make no sense
Where is sermon and hymn, & the violin's music whence.
Upon seeing our friend, our foes put up their defense
Where is a dead lantern, & the candle of the sun whence?
My eye-liner is the dust of your door and fence
Where shall I go, tell me, you command me whence?
Take your focus from your chin to the trap on the path hence,
Where to O heart, in such hurry you go whence?
May his memory of union be happy and intense
Where are your amorous gestures, & your reproach whence?
Make not restlessness & insomnia, Hafiz's sentence
What is rest, which is patience, and sleep whence
صـلاح کار کـجا و مـن خراب کـجا
بـبین تـفاوت ره کز کجاست تا به کجا
دلـم ز صومعه بگرفت و خرقـه سالوس
کـجاسـت دیر مغان و شراب ناب کجا
چـه نسبت است به رندی صلاح و تقوا را
سـماع وعـظ کـجا نغمـه رباب کجا
ز روی دوست دل دشمـنان چـه دریابد
چراغ مرده کـجا شمـع آفـتاب کـجا
چو کحل بینش ما خاک آستان شماست
کـجا رویم بـفرما از این جـناب کـجا
مبین به سیب زنخدان که چاه در راه است
کـجا همی‌روی ای دل بدین شتاب کجا
بـشد کـه یاد خوشش باد روزگار وصال
خود آن کرشمه کجا رفت و آن عتاب کجا
قرار و خواب ز حافظ طمع مدار ای دوست
قرار چیسـت صبوری کدام و خواب کـجا؟
Ghazal 3
That beautiful Shirazi Turk, took control and my heart stole,
I'll give Samarkand & Bukhara, for her Hindu beauty mole.
O wine-bearer bring me wine, such wine not found in Heavens
By running brooks, in flowery fields, spend your days and stroll.
Alas, these sweet gypsy clowns, these agitators of our town
Took the patience of my heart, like looting Turks take their toll.
Such unfinished love as ours, the Beloved has no need,
For the Perfect Beauty, frills and adornments play no role.
I came to know Joseph's goodness, that daily would increase
Even the chaste Mistress succumbed to the love she would extol.
Whether profane or even cursed, I'll reply only in praise
Sweetness of tongue and the lips, even bitterness would enthrall.
Heed the advice of the wise, make your most endeared goal,
The fortunate blessed youth, listen to the old wise soul.
Tell tales of song and wine, seek not secrets of the world,
None has found and no-one will, knowledge leaves this riddle whole.
You composed poems and sang, Hafiz, you spent your days well
Venus wedded to your songs, in the firmaments' inverted bowl
اگر آن ترک شیرازی بـه دسـت آرد دل ما را
بـه خال هـندویش بخشم سمرقند و بـخارا را
بده ساقی می باقی که در جنت نخواهی یافـت
کـنار آب رکـن آباد و گلگـشـت مـصـلا را
فـغان کاین لولیان شوخ شیرین کار شـهرآشوب
چـنان بردند صبر از دل که ترکان خوان یغـما را
ز عشـق ناتـمام ما جمال یار مستغنی اسـت
بـه آب و رنگ و خال و خط چه حاجت روی زیبا را
من از آن حسن روزافزون که یوسف داشت دانستم
کـه عـشـق از پرده عصمت برون آرد زلیخا را
اگر دشـنام فرمایی و گر نـفرین دعا گویم
جواب تـلـخ می‌زیبد لـب لعـل شـکرخا را
نصیحـت گوش کن جانا که از جان دوست‌تر دارند
جوانان سـعادتـمـند پـند پیر دانا را
حدیث از مـطرب و می گو و راز دهر کـمـتر جو
کـه کس نگشود و نگشاید به حکمت این معما را
غزل گفتی و در سفتی بیا و خوش بخوان حافـظ
کـه بر نـظـم تو افـشاند فلک عـقد ثریا را
Ghazal 4
Kindly tell the tender deer, O morning breeze
I am wandering your desert and the wild countries.
Long live the sugar merchant, but why
Is he unkind to sweet lovers, the honey-bees?
Tender rose, pride in your goodness forbids
To ask the manic nightingale of his fantasies.
Only with gentle compassion can you trap the wise.
The wise bird from any snare simply flees.
I know not why there is no familiarity
With the tall, black eye, bright faced beauties.
When in company of friends, glass of wine in hand
Remember old companions who travel upon the breeze.
The only criticism that I can have of you;
For kindness, the beauties charge extortionate fees.
No wonder if in the heavens, as claims Hafiz;
Venus' song brings Christ to dancing sprees
صـبا بـه لطـف بگو آن غزال رعنا را
که سر به کوه و بیابان تو داده‌ای ما را
شـکرفروش کـه عمرش دراز باد چرا
تفـقدی نـکـند طوطی شکرخا را
غرور حسنت اجازت مگر نداد ای گـل
کـه پرسشی نکنی عندلیب شیدا را
به خلق و لطف توان کرد صید اهل نظر
بـه بـند و دام نـگیرند مرغ دانا را
ندانم از چه سبب رنگ آشنایی نیست
سهی قدان سیه چشم ماه سیما را
چو با حـبیب نـشینی و باده پیمایی
بـه یاد دار مـحـبان بادپیما را
جز این قدر نتوان گفت در جمال تو عیب
کـه وضع مهر و وفا نیست روی زیبا را
در آسمان نه عجب گر به گفته حافـظ
سرود زهره به رقص آورد مـسیحا را
Ghazal 5
O pious of the heart, I am lost in a love, so great
O pain the hidden secrets will become open debate.
Shipwrecked we just float, O favorable wind arise,
May we one more time gaze upon that familiar trait.
Passage of time and the stars, are but what we fantasize
For compassion and kindness, it is never too late.
In the circle of wine and roses, nightingale's song is prize
With the aroma and the wine your senses satiate.
O Thou compassionate one, life giver and the wise
One day bestow thy grace upon this mendicant's state.
For peace of this world and the next, understand what I advise
Magnanimity the lot of friends, and with foes try to relate.
In the land of repute, our passage they will dispute
If this will not suit, don't stay mute, and transmute dictates of fate.
When destitute and in need, let your love and passion breed
Life's alchemy, essence and seed, unimagined wealth shall create.
If unruly with pride, with a candle's zeal your flame will rise
Beloved turns stone to lava, and molten wax manipulate.
The Grail contains but wine, if only you realize
Then the Kingdom of the world, at your feet prostrate.
The good and wise Magi, forgivers of lives and lies
Bearer bring good news, drunkards' wine consecrate.
With this wine stained robe, Hafiz would never disguise
O untainted pure Master, exempt us from this fate
دل می‌رود ز دستـم صاحـب دلان خدا را
دردا کـه راز پنـهان خواهد شد آشـکارا
کشـتی شکستگانیم ای باد شرطه برخیز
باشد کـه بازبینیم دیدار آشـنا را
ده روزه مهر گردون افسانه است و افـسون
نیکی بـه جای یاران فرصـت شـمار یارا
در حلقه گل و مل خوش خواند دوش بلبـل
هات الـصـبوح هـبوا یا ایها الـسـکارا
ای صاحـب کرامـت شکرانـه سلامـت
روزی تـفـقدی کـن درویش بی‌نوا را
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است
با دوسـتان مروت با دشـمـنان مدارا
در کوی نیک نامی ما را گذر ندادند
گر تو نمی‌پسـندی تـغییر کـن قـضا را
آن تلخ وش که صوفی ام الخبائثـش خواند
اشـهی لـنا و احـلی من قبله الـعذارا
هنـگام تنگدستی در عیش کوش و مستی
کاین کیمیای هسـتی قارون کـند گدا را
سرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزد
دلـبر کـه در کف او موم است سنگ خارا
آیینـه سـکـندر جام می اسـت بنـگر
تا بر تو عرضـه دارد احوال مـلـک دارا
خوبان پارسی گو بـخـشـندگان عـمرند
ساقی بده بـشارت رندان پارسا را
حافـظ بـه خود نپوشید این خرقه می آلود
ای شیخ پاکدامـن مـعذور دار ما را
Ghazal 11
O wine-bearer brighten my cup with the wine
O minstrel say good fortune is now mine.
The face of my Beloved is reflected in my cup
Little you know why with wine, I always myself align.
Eternal is the one whose heart has awakened to Love
This is how Eternal Records my life define.
So proud are the tall beauties of the world
Outshines all the others this handsome spruce of mine.
O breeze if by chance you pass through friendly gardens
From me to my Beloved, please give a sign;
Ask why you choose to forget my name?
Will come the one to whom an audience you decline.
Intoxication pleases my Beloved and my Lord
To the wine, they would assign, my life's design.
What if on Judgment Day, no favor would be gained
From eating bread and leaving a forbidden water so fine?
Hafiz, let a tear drop or two leave your eyes,
May we ensnare the Bird of Union, divine.
The sea of the skies and the gondola of the moon
With the grace of the Master, radiantly shine
ساقی بـه نور باده برافروز جام ما
مـطرب بـگو کـه کار جهان شد به کام ما
ما در پیالـه عـکـس رخ یار دیده‌ایم
ای بی‌خـبر ز لذت شرب مدام ما
هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشـق
ثـبـت اسـت بر جریده عالـم دوام ما
چـندان بود کرشمـه و ناز سـهی قدان
کاید بـه جـلوه سرو صـنوبرخرام ما
ای باد اگر بـه گلشـن احـباب بـگذری
زنـهار عرضـه ده بر جانان پیام ما
گو نام ما ز یاد بـه عـمدا چـه می‌بری
خود آید آن کـه یاد نیاری ز نام ما
مستی به چشم شاهد دلبند ما خوش است
زان رو سـپرده‌اند بـه مـسـتی زمام ما
ترسـم کـه صرفـه‌ای نبرد روز بازخواست
نان حـلال شیخ ز آب حرام ما
حافـظ ز دیده دانه اشکی هـمی‌فـشان
باشد کـه مرغ وصـل کـند قـصد دام ما
دریای اخـضر فـلـک و کشـتی هـلال
هسـتـند غرق نعـمـت حاجی قوام ما
Ghazal 12
The bright moon reflects your radiant face
Your snowcapped cheekbones supply water of grace
My heavy heart desires an audience with your face
Come forward or must return, your command I will embrace.
Nobody for good measures girded your fields
Such trades no one in their right mind would chase.
Our dormant fate will never awake, unless
You wash its face and shout brace, brace!
Send a bouquet of your face with morning breeze
Perhaps inhaling your scent, your fields we envision & trace.
May you live fulfilled and long, O wine-bearer of this feast
Though our cup was never filled from your jug or your vase.
My heart is reckless, please, let Beloved know
Beware my friend, my soul your soul replace.
O God, when will my fate and desires hand in hand
Bring me to my Beloved hair, in one place?
Step above the ground, when you decide to pass us by
On this path lie bloody, the martyrs of human race.
Hafiz says a prayer, listen, and say amen
May your sweet wine daily pour upon my lips and my face.
O breeze tell us about the inhabitants of city of Yazd
May the heads of unworthy roll as a ball in your polo race.
Though we are far from friends, kinship is near
We praise your goodness and majestic mace.
O Majesty, may we be touched by your grace
I kiss and touch the ground that is your base
ای فروغ ماه حـسـن از روی رخـشان شـما
آب روی خوبی از چاه زنـخدان شـما
عزم دیدار تو دارد جان بر لـب آمده
بازگردد یا برآید چیسـت فرمان شـما
کـس بـه دور نرگست طرفی نبسـت از عافیت
بـه کـه نفروشـند مسـتوری به مستان شما
بـخـت خواب آلود ما بیدار خواهد شد مـگر
زان کـه زد بر دیده آبی روی رخـشان شـما
با صـبا هـمراه بفرسـت از رخت گلدستـه‌ای
بو کـه بویی بشـنویم از خاک بسـتان شـما
عـمرتان باد و مراد ای ساقیان بزم جـم
گر چـه جام ما نـشد پرمی بـه دوران شـما
دل خرابی می‌کـند دلدار را آگـه کـنید
زینـهار ای دوسـتان جان مـن و جان شـما
کی دهد دست این غرض یا رب که همدستان شوند
خاطر مـجـموع ما زلـف پریشان شـما
دور دار از خاک و خون دامـن چو بر ما بـگذری
کاندر این ره کـشـتـه بـسیارند قربان شـما
ای صـبا با ساکـنان شـهر یزد از ما بـگو
کای سر حـق ناشـناسان گوی چوگان شـما
گر چـه دوریم از بساط قرب همـت دور نیسـت
بـنده شاه شـماییم و ثـناخوان شـما
ای شهنـشاه بـلـنداخـتر خدا را هـمـتی
تا ببوسـم هـمـچو اخـتر خاک ایوان شـما
می‌کـند حافـظ دعایی بـشـنو آمینی بـگو
روزی ما باد لـعـل شـکرافـشان شـما
Ghazal 22
When you hear the lovers' words, think them not a mistake
You don't recognize these words, the error must be your take.
The here and hereafter cannot tame my spirit and soul
Praise God for all the intrigue in my mind that is at stake.
I know not who resides within my heart
Though I am silent, he must shake and quake.
My heart went through the veil, play a song
Hark, my fate, this music I must make.
I paid no heed, worldly affairs I forsake
It is for your beauty, beauty of the world I partake.
My heart is on fire, I am restless and awake
To the tavern to cure my hundred day headache.
My bleeding heart has left its mark in the temple
You have every right to wash my body in a wine lake.
In the abode of the Magi, I am welcome because
The fire that never dies, in my heart is awake.
What was the song the minstrel played?
My life is gone, but breathing, I still fake!
Within me last night, the voice of your love did break
Hafiz's breast still quivers and shakes for your sake
چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست
سخن شناس نه‌ای جان من خطا این جاست
سرم بـه دنیی و عـقـبی فرو نـمی‌آید
تـبارک الله از این فتنه‌ها که در سر ماست
در اندرون مـن خسته دل ندانـم کیسـت
که من خموشم و او در فغان و در غوغاست
دلـم ز پرده برون شد کـجایی ای مـطرب
بـنال هان که از این پرده کار ما به نواست
مرا بـه کار جـهان هرگز الـتـفات نـبود
رخ تو در نظر من چنین خوشـش آراسـت
نخـفـتـه‌ام ز خیالی کـه می‌پزد دل من
خـمار صدشـبـه دارم شرابخانه کجاست
چـنین کـه صومعـه آلوده شد ز خون دلم
گرم به باده بشویید حق به دست شماست
از آن بـه دیر مـغانـم عزیز می‌دارند
کـه آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست
چـه ساز بود که در پرده می‌زد آن مـطرب
کـه رفـت عمر و هنوزم دماغ پر ز هواست
ندای عـشـق تو دیشـب در اندرون دادند
فـضای سینـه حافـظ هنوز پر ز صداست
Ghazal 26
Disheveled hair, sweaty, smiling, drunken, and
With a torn shirt, singing, the jug in hand
Narcissus loudly laments, on his lips, alas, alas!
Last night at midnight, came and sat right by my bed-stand
Brought his head next to my ears, with a sad song
Said, O my old lover, you are still in dreamland
The lover who drinks this nocturnal brew
Infidel, if not worships the wine's command
Go away O hermit, fault not the drunk
Our Divine gift from the day that God made sea and land
Whatever He poured for us in our cup, we just drank
If it was a cheap wine or heavenly brand
The smile on the cup's face and Beloved's hair strand
Break many who may repent, just as Hafiz falsely planned
زلف آشفته و خوی کرده و خندان لب و مست
پیرهن چاک و غزل خوان و صراحی در دست
نرگسـش عربده جوی و لبش افسوس کنان
نیم شب دوش به بالین من آمد بنشسـت
سر فرا گوش مـن آورد بـه آواز حزین
گفـت ای عاشق دیرینه من خوابت هست
عاشـقی را کـه چنین باده شبگیر دهـند
کافر عـشـق بود گر نـشود باده پرسـت
برو ای زاهد و بر دردکـشان خرده مـگیر
کـه ندادند جز این تحفه به ما روز السـت
آن چـه او ریخت بـه پیمانـه ما نوشیدیم
اگر از خمر بهشت است وگر باده مـسـت
خـنده جام می و زلـف گره گیر نـگار
ای بسا توبه که چون توبه حافظ بشکسـت
Ghazal 32
When God designed your features and joined your brows
Paved my way, then trapped me with your gestures & bows
The spruce and I, both rooted to the ground
Fate, like a fine cloth belt, its bind endows.
United the knots of my doing and of the budding heart
The fragrant breeze, when to you it made its vows.
Fate convinced me to be enslaved to thee
Yet nothing moves unless your will allows.
Like an umbilical cord, don't wrap around my heart
It is your flowing lock of hair that I espouse.
You were the desire of another, O breeze of union,
Alas, my heart's hope and fire you douse.
I said because of your infliction I shall leave my house
Smilingly said go ahead Hafiz, with chained hooves and paws
خدا چو صورت ابروی دلگشای تو بـسـت
گـشاد کار من اندر کرشمه‌های تو بسـت
مرا و سرو چمـن را بـه خاک راه نـشاند
زمانـه تا قصـب نرگـس قبای تو بسـت
ز کار ما و دل غنـچـه صد گره بـگـشود
نـسیم گـل چو دل اندر پی هوای تو بست
مرا بـه بـند تو دوران چرخ راضی کرد
ولی چه سود که سررشته در رضای تو بست
چو نافـه بر دل مسکین من گره مفـکـن
کـه عـهد با سر زلف گره گشای تو بست
تو خود وصال دگر بودی ای نـسیم وصال
خـطا نـگر کـه دل امید در وفای تو بست
ز دست جور تو گفتم ز شهر خواهم رفـت
به خنده گفت که حافظ برو که پای تو بست
Ghazal 33
The hermit has no need to watch the stage
Since Beloved is at home, no need for pilgrimage.
O soul you have a pact with the Divine,
Then ask how should I my life manage?
O King of goodness, I swear that I'm on fire
Then ask how this beggar should I manage?
I am the master of demands, yet my tongue is still
In your compassion to ask is an outrage.
No need to plot, if our blood you demand,
Our body is yours to take at any age.
Essence of the Beloved is the Holy Grail,
In expressing our needs, we need not engage.
I put up with the hardships of the sea
No need for the sea, once I earned my pearly wage.
No need to deal with fake prophets because
When friends are here, false claims disparage.
O begging lover, when Beloved's life giving lips
Give their dutiful gifts, begging discourage.
Hafiz desist, for art self-radiates
Needless debate with fake artist and false sage
خـلوت گزیده را به تماشا چه حاجـت اسـت
چون کوی دوست هست به صحرا چه حاجت است
جانا بـه حاجـتی کـه تو را هـسـت با خدا
کاخر دمی بـپرس که ما را چه حاجـت اسـت
ای پادشاه حـسـن خدا را بـسوخـتیم
آخر سؤ‌ال کـن کـه گدا را چه حاجـت اسـت
ارباب حاجـتیم و زبان سؤ‌ال نیسـت
در حـضرت کریم تمـنا چـه حاجـت اسـت
محـتاج قصـه نیسـت گرت قصد خون ماست
چون رخت از آن توست به یغما چه حاجت اسـت
جام جـهان نماسـت ضـمیر مـنیر دوسـت
اظـهار احـتیاج خود آن جا چه حاجت اسـت
آن شد کـه بار مـنـت مـلاح بردمی
گوهر چو دست داد به دریا چه حاجـت اسـت
ای مدعی برو کـه مرا با تو کار نیسـت
احـباب حاضرند بـه اعدا چه حاجـت اسـت
ای عاشـق گدا چو لـب روح بـخـش یار
می‌داندت وظیفـه تـقاضا چـه حاجت اسـت
حافـظ تو ختـم کـن که هـنر خود عیان شود
با مدعی نزاع و مـحاکا چـه حاجـت اسـت
Ghazal 35
Keep to your own affairs, why do you fault me?
My heart has fallen in love, what has befallen thee?
In the center of he, whom God made from nothing
There is a subtle point that no creature can see.
Until His lips fulfill my lips like a reed
From all the worldly advice I must flee.
The beggar of your home, of the eight heavens has no need
The prisoner of your love, from both worlds is thus free.
Though my drunkenness has brought forth my ruin
My essence is flourished by paying that ruinous fee.
O heart for the pain and injustice of love do not plead
For this is your lot from the justice of eternity.
Hafiz don't help magic and fantasy further breed
The world is filled with such, from sea to sea
برو به کار خود ای واعظ این چه فریادست
مرا فـتاد دل از ره تو را چه افتادسـت
میان او کـه خدا آفریده اسـت از هیچ
دقیقه‌ایست که هیچ آفریده نگشادست
بـه کام تا نرساند مرا لبـش چون نای
نصیحـت همه عالم به گوش من بادست
گدای کوی تو از هشت خلد مستغنیست
اسیر عشق تو از هر دو عالم آزادسـت
اگر چه مستی عشقـم خراب کرد ولی
اساس هستی من زان خراب آبادسـت
دلا مـنال ز بیداد و جور یار کـه یار
تو را نصیب همین کرد و این از آن دادست
برو فسانه مخوان و فسون مدم حافـظ
کز این فسانه و افسون مرا بسی یادست
Ghazal 41
Though the wine is joyous, and the wind, flowers sorts
Harp music and scent of wine, the officer reports.
If you face an adversary and a jug of wine
Choose the wine because, fate cheats and extorts.
Up your ragged, patched sleeves, hide & keep your cup
Like this flask of wine, fate too bleeds and distorts.
With my teary eyes, I cleanse my robe with wine
Self-restraint and piety is what everyone exhorts.
Seek not your joy in the turn of the firmaments
Even my filtered clear red fluid, dregs sports.
This earth and sky is no more than a bleeding sieve
That sifts and sorts kingly crowns and courts.
Hafiz, your poems invaded Fars and Iraqi ports
It is now the turn of Baghdad and Tabrizi forts
اگر چـه باده فرح بخش و باد گل‌بیز اسـت
به بانگ چنگ مخور می که محتسب تیز است
صراحی ای و حریفی گرت به چنـگ افـتد
بـه عـقـل نوش که ایام فتنه انگیز است
در آسـتین مرقـع پیالـه پـنـهان کـن
که همچو چشم صراحی زمانه خون‌ریز است
بـه آب دیده بـشوییم خرقـه‌ها از می
کـه موسـم ورع و روزگار پرهیز اسـت
مـجوی عیش خوش از دور باژگون سپـهر
که صاف این سر خم جمله دردی آمیز است
سـپـهر برشده پرویزنیسـت خون افشان
کـه ریزه‌اش سر کسری و تاج پرویز اسـت
عراق و فارس گرفتی به شعر خوش حافـظ
بیا کـه نوبـت بـغداد و وقت تبریز اسـت
Ghazal 42
I long to open up my heart
For my heart do my part.
My story was yesterday's news
From rivals cannot keep apart.
On this holy night stay with me
Till the morning, do not depart.
On a night so dark as this,
My course, how can I chart?
O breath of life, help me tonight
That in the morn I make a start.
In my love for you, I will
My self and ego thwart.
Like Hafiz, being love smart;
I long to master that art
حال دل با تو گفتنم هوس است
خـبر دل شنفتنم هوس است
طـمـع خام بین که قصه فاش
از رقیبان نهفتنم هوس اسـت
شب قدری چنین عزیز و شریف
با تو تا روز خفتنم هوس اسـت
وه کـه دردانه‌ای چـنین نازک
در شب تار سفتنم هوس است
ای صـبا امشبـم مدد فرمای
که سحرگه شکفتنم هوس است
از برای شرف بـه نوک مژه
خاک راه تو رفتنم هوس اسـت
همـچو حافـظ به رغم مدعیان
شعر رندانه گفتنم هوس است
Ghazal 46
Amidst flowers, wine in hand, my lover I embrace
King of the world is my slave on such a day in such a place.
Bring no candles to this, our festive feast, tonight
Full moon is pale beside the light of my lover's face.
Drinking of wine, our creed has sanctified
Yet without you, drinking wine is disgrace.
My ears only hear the song of the harp and the reed
My eyes see your ruby lips, and the cup chase.
Keep perfumes away from our feast tonight
The fragrance of your hair, our feast will grace.
Speak not to me of sweetness of candy and sugar;
Since my lips, sweetness of your lips, did once trace.
Your treasures are hidden in the ruins of my heart
And my path to the tavern has now become sacred space.
Speak not of disgrace; that's my fame and my base
And fame and high place, I despise and debase.
Drunk and disconcerted and demented and deceived
Show me one who's not, within our town and our race.
Fault not the pious one, because he, also, like us,
Is seeking love and grace, in his own way, at his own pace.
Hafiz, wine in hand, always your lover embrace
'Cause flowers and joy fill this festive time and space
گـل در بر و می در کف و معشوق به کام است
سلـطان جهانـم بـه چـنین روز غلام است
گو شـمـع میارید در این جمع که امـشـب
در مـجـلـس ما ماه رخ دوست تمام اسـت
در مذهـب ما باده حـلال اسـت ولیکـن
بی روی تو ای سرو گـل اندام حرام اسـت
گوشـم هـمـه بر قول نی و نغمه چنگ است
چشمـم همـه بر لعل لب و گردش جام است
در مـجـلـس ما عـطر میامیز کـه ما را
هر لحظه ز گیسوی تو خوش بوی مشام اسـت
از چاشـنی قـند مـگو هیچ و ز شـکر
زان رو کـه مرا از لـب شیرین تو کام اسـت
تا گـنـج غـمـت در دل ویرانه مقیم اسـت
هـمواره مرا کوی خرابات مـقام اسـت
از نـنـگ چـه گویی که مرا نام ز ننگ اسـت
وز نام چـه پرسی که مرا ننـگ ز نام اسـت
میخواره و سرگـشـتـه و رندیم و نـظرباز
وان کس که چو ما نیست در این شهر کدام است
با محـتـسـبـم عیب مـگویید کـه او نیز
پیوسـتـه چو ما در طلب عیش مدام اسـت
حافـظ مـنـشین بی می و معشوق زمانی
کایام گـل و یاسـمـن و عید صیام اسـت
Ghazal 47
Whoever had found his way to the tavern's block
Would have to be insane if on another door knock
Fate never crowned any with drunkenness, except
The one who considered this the highest luck.
Whoever finds his way into the tavern
From the bounty of the wine, temple's secrets unlock.
He who read the secrets of this wine,
Found the secrets in the dust upon which we walk.
Only seek the obedience of the insane
In our creed, logic and sanity we mock.
My heart asked not for longevity of beauty
Because sadly this is the way of the clock.
From the pain of the fading morning star at dawn
I cried so much that I saw the moon, though Venus my eyes struck.
Who talks about the story of Hafiz and his cup?
Why would the king know where the policemen flock?
Praise the King who considers the nine heavens
A mere crevice in His courtly block
به کوی میکده هر سالکی که ره دانست
دری دگر زدن اندیشه تبـه دانـسـت
زمانـه افـسر رندی نداد جز به کسی
کـه سرفرازی عالم در این کله دانسـت
بر آستانـه میخانه هر که یافـت رهی
ز فیض جام می اسرار خانقه دانـسـت
هر آن که راز دو عالم ز خـط ساغر خواند
رموز جام جم از نقش خاک ره دانسـت
ورای طاعـت دیوانـگان ز ما مطـلـب
کـه شیخ مذهب ما عاقلی گنه دانست
دلم ز نرگس ساقی امان نخواست به جان
چرا که شیوه آن ترک دل سیه دانسـت
ز جور کوکب طالع سحرگهان چشـمـم
چنان گریست که ناهید دید و مه دانست
حدیث حافـظ و ساغر که می‌زند پنـهان
چه جای محتسب و شحنه پادشه دانست
بلندمرتـبـه شاهی که نه رواق سپهر
نـمونـه‌ای ز خـم طاق بارگه دانست
Ghazal 51
My eyes drown in tears, yet thirst for but one chance
I'll give away my whole life, for Beloved, but one glance.
Be ashamed of Beloved's beautiful eyes and long lashes
If you have seen what I have, and still deny me my trance.
O traveler, leave these city gates behind and go back
Tread the same path, and towards my Beloved you'll advance.
With such shortage of love, I submit to my fate
That drunken gypsy's love is now my circumstance.
The aromatic flowers, the perfume of that hair
Is only a sample from my Perfumer's fragrance.
O gardener, like the breeze, do not drive me away,
You water your flowers with my tears' assistance.
Ordered me to drink much from my lover's sweet lips
And healed my sickened heart by taking such joyous stance.
The one who taught Hafiz, how his ghazals enhance,
Is none but my silent friend, with a sweet parlance.
لعل سیراب به خون تشنه لب یار من است
وز پی دیدن او دادن جان کار مـن اسـت
شرم از آن چشم سیه بادش و مژگان دراز
هر که دل بردن او دید و در انکار من است
ساروان رخـت به دروازه مـبر کان سر کو
شاهراهیسـت که منزلگه دلدار من است
بـنده طالـع خویشم که در این قحط وفا
عشق آن لولی سرمست خریدار من است
طبلـه عـطر گـل و زلف عبیرافشانش
فیض یک شمه ز بوی خوش عطار من است
باغـبان همچو نسیمم ز در خویش مران
کاب گلزار تو از اشک چو گلنار من اسـت
شربـت قـند و گلاب از لـب یارم فرمود
نرگـس او که طبیب دل بیمار من اسـت
آن که در طرز غزل نکته به حافظ آموخـت
یار شیرین سخن نادره گفتار مـن اسـت
Ghazal 53
The corner of the tavern is my altar, where I pray
At dawn, the mantra of the Old Magi, I say.
Fear not if the harp plays not at sun's morning ascent
My morning cry of repentance is the music I play.
Thank God, free from beggars and kings, away, I stay;
Homage, to the beggar at the door of the Beloved, I pay.
For Thee, in the mosque and the tavern, my time, I spent;
By God, from this intent, I never ran nor walked astray.
Only, Angel of Death's blade can uproot my tent
Running from love and grace has never been my way.
From the time that I made my search for Thee my intent
I lean upon the throne on which the sun may lay.
Not your fault was the sins that were put into your clay
Nonetheless accept them, Hafiz, and good taste display
منـم که گوشه میخانه خانقاه من است
دعای پیر مغان ورد صبحگاه مـن اسـت
گرم ترانـه چنگ صبوح نیست چـه باک
نوای من به سحر آه عذرخواه من اسـت
ز پادشاه و گدا فارغـم بـحـمدالـلـه
گدای خاک در دوست پادشاه من اسـت
غرض ز مسجد و میخانه‌ام وصال شماست
جز این خیال ندارم خدا گواه مـن اسـت
مـگر بـه تیغ اجل خیمه برکنـم ور نی
رمیدن از در دولت نه رسم و راه من است
از آن زمان که بر این آستان نـهادم روی
فراز مسند خورشید تکیه گاه من اسـت
گـناه اگر چـه نـبود اختیار ما حافـظ
تو در طریق ادب باش و گو گناه من است
Ghazal 57
What beauty, sweetness of the world with her lies
Soft eyes, smiling lips, and happy heart with her lies.
Though sweetness of the tongue, kingship implies,
She is Solomon of times, and prophecy with her lies.
Beauty, artistry and innocence are her guise,
And hence, in both worlds, will of the Good, with her lies.
Her beauty-mole is that fair face's prize,
The secrets that seek the wise, with her lies.
My lover is leaving, God be with her through my cries,
What to do with broken heart, since my cure with her lies.
With whom can I share that she brought me my demise
I am now crucified, resurrection with her lies.
Respect Hafiz, his faith no-one denies,
Forgiveness of godly souls with her lies
آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوسـت
چشم میگون لب خندان دل خرم با اوست
گر چـه شیرین دهنان پادشهانـند ولی
او سلیمان زمان است که خاتم با اوسـت
روی خوب است و کمال هنر و دامـن پاک
لاجرم هـمـت پاکان دو عالم با اوسـت
خال مشکین که بدان عارض گندمگون است
سر آن دانه که شد رهزن آدم با اوسـت
دلـبرم عزم سـفر کرد خدا را یاران
چـه کنم با دل مجروح که مرهم با اوست
با که این نکته توان گفت که آن سنگین دل
کشـت ما را و دم عیسی مریم با اوست
حافـظ از معتقدان اسـت گرامی دارش
زان که بخشایش بس روح مکرم با اوسـت
Ghazal 59
I long for a kind sentiment from the Friend
I've sinned and hope for Her pardon in the end.
I know She will overlook my crimes, though she is
Beautiful-faced, on her angelic nature I can depend.
I cried such that whomever passed me by
Was in awe of the stream of my tears descend.
Naught is that mouth there, of it I see no sign
And there is that fair hair, yet knowing transcends.
I see her image in my mind and can't wash out
In spite of all the tears that my eyes spend.
With no talk of your hair, my heart is just dead.
With your enchanting hair, which talk can I defend?
A life time has passed since I smelled your hair
That aroma, in the nose of my heart has since remained.
Hafiz your perturbed state is bad, yet
Perturbation over Beloved's hair is a good trend
دارم امید عاطـفـتی از جانـب دوسـت
کردم جـنایتی و امیدم بـه عـفو اوسـت
دانـم کـه بـگذرد ز سر جرم مـن کـه او
گر چـه پریوش است ولیکن فرشته خوسـت
چـندان گریستـم که هر کس که برگذشت
در اشک ما چو دید روان گفت کاین چه جوست
هیچ اسـت آن دهان و نبینـم از او نـشان
موی است آن میان و ندانم که آن چه موست
دارم عجـب ز نقش خیالش که چون نرفـت
از دیده‌ام که دم به دمش کار شست و شوست
بی گـفـت و گوی زلف تو دل را همی‌کـشد
با زلـف دلکش تو که را روی گفت و گوسـت
عـمریسـت تا ز زلـف تو بویی شـنیده‌ام
زان بوی در مـشام دل مـن هـنوز بوسـت
حافـظ بد اسـت حال پریشان تو ولی
بر بوی زلـف یار پریشانیت نـکوسـت
Ghazal 60
The messenger who arrived from the land of my friend
Brought a charm, fragrant, and in the hand of my friend.
Wonderfully displayed her beauty and her glory
With the tales of noble and regal stand of my friend.
My heart took in the good news, though coy and shy
My heart readily will serve every command of my friend.
Thank heavens for the help of smiling fate
Runs smooth every errand of my friend.
The revolving orbs and the firmament have no say
They move at every wish and demand of my friend.
If the winds of calamity blow in both worlds
My eyes upon the composure, calm & bland of my friend.
Bring me a rare jewel, O gentle morning breeze
Since you have blown over the very sand of my friend.
We stand in Love's land, while our needs grand
Sweet dreams never brought a hair strand of my friend.
Hafiz, fear no foes who reprimand my friend
Thank God, I am not ashamed of me and of my friend
آن پیک نامور که رسید از دیار دوسـت
آورد حرز جان ز خط مشکـبار دوسـت
خوش می‌دهد نشان جلال و جـمال یار
خوش می‌کند حکایت عز و وقار دوست
دل دادمش به مژده و خجلت هـمی‌برم
زین نقد قلب خویش که کردم نثار دوست
شـکر خدا کـه از مدد بخـت کارساز
بر حسب آرزوست همه کار و بار دوست
سیر سپـهر و دور قمر را چه اخـتیار
در گردشـند بر حسب اختیار دوسـت
گر باد فتنه هر دو جهان را به هـم زند
ما و چراغ چشم و ره انتـظار دوسـت
کحل الجواهری به من آر ای نسیم صبح
زان خاک نیکبخت که شد رهگذار دوست
ماییم و آستانـه عـشـق و سر نیاز
تا خواب خوش که را برد اندر کنار دوست
دشمن به قصد حافظ اگر دم زند چه باک
منت خدای را که نیم شرمسار دوست
Ghazal 62
Well done O messenger, bring a message from my friend
Willingly I'll give my own life for the sake of my friend.
Like a nightingale in cage, being love-sick is my trend
A singing parrot in love with nuts and sweets of my friend.
My trap is her hair, her mole is the seed, and I
In search of those seeds have been trapped by my friend.
Will remain always drunk, until resurrection is nigh
Whoever, like me, drank from the cup poured by my friend.
I will speak no more of my elation, I trust
Focusing on me diverts me from my friend.
I'd use as eye-liner, if I could, the very dust
Upon which, once or twice walked my friend.
I long for union, while my friend away will turn,
I give up my desires to fulfill those of my friend.
In this your incurable fever, Hafiz, calmly burn
None can heal the pain of longing, my friend
مرحـبا ای پیک مـشـتاقان بده پیغام دوسـت
تا کـنـم جان از سر رغبـت فدای نام دوسـت
والـه و شیداسـت دایم همچو بلبل در قـفـس
طوطی طبـعـم ز عشـق شکر و بادام دوسـت
زلـف او دام است و خالش دانـه آن دام و مـن
بر امید دانـه‌ای افـتاده‌ام در دام دوسـت
سر ز مسـتی برنـگیرد تا به صبـح روز حـشر
هر که چون من در ازل یک جرعه خورد از جام دوست
بـس نـگویم شمـه‌ای از شرح شوق خود از آنک
دردسر باشد نـمودن بیش از این ابرام دوسـت
گر دهد دستـم کشـم در دیده هـمـچون توتیا
خاک راهی کان مـشرف گردد از اقدام دوسـت
میل مـن سوی وصال و قـصد او سوی فراق
ترک کام خود گرفـتـم تا برآید کام دوسـت
حافـظ اندر درد او می‌سوز و بی‌درمان بـساز
زان کـه درمانی ندارد درد بی‌آرام دوسـت
Ghazal 67
From whose house this joyous light brightens my heart?
Whose lover has sent my soul this cupid's burning dart?
This state wrecks my house and my faith
Whose bosom enfolds her & whose fingers her hair part?
The nectar of her lips always remains upon my lips
Whose soul will comfort & for whom pour a wine quart?
That candle who radiates riches and joy
Ask God, whose moth flight tonight shall thwart?
Mesmerizes everyone, while none can know
To whose tale her gentle heart will wake and smart?
O God, that supremely gentle and graceful face
Whose rare jewel is tonight and whose irreplaceable art?
I sighed, O Hafiz, that I'm crazy when apart
Smilingly you said who is the mad one from the start
یا رب این شمع دل افروز ز کاشانه کیست
جان ما سوخت بپرسید که جانانه کیسـت
حالیا خانـه برانداز دل و دین من اسـت
تا در آغوش که می‌خسبد و همخانه کیست
باده لعـل لـبـش کز لب من دور مـباد
راح روح کـه و پیمان ده پیمانـه کیسـت
دولـت صحـبـت آن شمع سعادت پرتو
بازپرسید خدا را که بـه پروانـه کیسـت
می‌دهد هر کسش افسونی و معلوم نشد
کـه دل نازک او مایل افسانـه کیسـت
یا رب آن شاهوش ماه رخ زهره جـبین
در یکـتای کـه و گوهر یک دانه کیسـت
گـفـتـم آه از دل دیوانه حافـظ بی تو
زیر لب خنده زنان گفت که دیوانه کیسـت؟
Ghazal 71
Falsely pious, of our state are unaware
No offence if their words our hearts tear.
On the path, whatever you meet is for your good
On the straight and the narrow, can't be lost there.
Whatever the rook may play, we'll knock it down
On the chessboard of lovers, Kings won't dare.
What is this multi-patterned, tall, simple dome?
Who is wise to this riddle? Show me where?
Is this your grace, O Lord, powerful, wise?
Too many hidden wounds; no time to catch a breath of air.
It's as if the Judge of our Court is not fair.
This Royal Seal, sign of God does not bear
Whoever wishes may come, and whatever, may declare.
No guards, no grandeur, this hall is bare
Those who enter the tavern, openly share.
Those who sell themselves, meet the wine-seller's glare
Whatever befalls us is the doing of our own affair.
Your grace is not rare, and there's no one you'd spare
I serve the Tavern-Master, with his endless love and care.
Piety, sometimes is cold, sometimes will flare.
Hafiz gracefully declines from taking the head chair
Lovers are free from fortune and fame's snare
زاهد ظاهرپرسـت از حال ما آگاه نیسـت
در حـق ما هر چه گوید جای هیچ اکراه نیسـت
در طریقـت هر چه پیش سالک آید خیر اوسـت
در صراط مستقیم ای دل کسی گـمراه نیسـت
تا چـه بازی رخ نـماید بیدقی خواهیم راند
عرصـه شـطرنـج رندان را مجال شاه نیسـت
چیسـت این سقـف بلـند ساده بسیارنقـش
زین مـعـما هیچ دانا در جـهان آگاه نیسـت
این چه استغناست یا رب وین چه قادر حکمت است
کاین همـه زخم نهان هست و مجال آه نیسـت
صاحـب دیوان ما گویی نـمی‌داند حـساب
کاندر این طـغرا نـشان حسبـه للـه نیسـت
هر کـه خواهد گو بیا و هر چـه خواهد گو بـگو
کـبر و ناز و حاجـب و دربان بدین درگاه نیسـت
بر در میخانـه رفـتـن کار یک رنـگان بود
خودفروشان را بـه کوی می فروشان راه نیسـت
هر چـه هست از قامت ناساز بی اندام ماسـت
ور نـه تـشریف تو بر بالای کـس کوتاه نیسـت
بـنده پیر خراباتـم کـه لطفـش دایم اسـت
ور نه لطف شیخ و زاهد گاه هست و گاه نیسـت
حافـظ ار بر صدر ننشیند ز عالی مـشربیسـت
عاشـق دردی کـش اندربند مال و جاه نیسـت
Ghazal 73
Lit up by the light of your face, there is no soul that is not
Longing for the dust of your place, there is no eye that is not.
Those who have seen your face, are all-knowing and wise
Secrets of your beauty and grace, there is no head where is not.
No wonder if my telling tears, red and bloody, rise from my eyes
Ashamed and repentant of one's own case, there is no one who is not.
Till His breeze settles His dust upon my lap as my prize
All things, everyone I chase, there is none passing that is not.
Till the fragrance of your hair to every inhaler flies
Morning breeze confer, embrace, there is no dawn that is not.
Puzzling fate, in my fate, my agony and pain lies
Being showered by your grace, there is no one who is not.
From your sweet lips, life's spring will chastely rise
Bathing in such a place, there is no sweetness that is not.
Disclosing such secrets is uncalled for and unwise
Else in the feast of the insane and base, there is no gossip that is not.
Brave lion in love's desert, just like a fox hides and lies
Alas, for on this path, at this pace, there is no hazard that is not.
Dust of the door of your house, my teary eyes will chastise
Obliged with such favors and such grace, there is no dust that is not.
My existence, some name, a little fame, identifies
Else, there, you can trace, there is no weakness that is not.
Hafiz is upset with you, with your harshness and your ties
Else in you, from toe to face, there is not a thing that is not
روشـن از پرتو رویت نظری نیست که نیست
مـنـت خاک درت بر بصری نیست که نیست
ناظر روی تو صاحـب نـظرانـند آری
سر گیسوی تو در هیچ سری نیست که نیست
اشـک غـماز مـن ار سرخ برآمد چه عجب
خجل از کرده خود پرده دری نیست که نیست
تا بـه دامـن ننـشیند ز نسیمـش گردی
سیل خیز از نظرم رهگذری نیست که نیسـت
تا دم از شام سر زلـف تو هر جا نزنـند
با صبا گفت و شنیدم سحری نیست که نیست
مـن از این طالـع شوریده برنـجـم ور نی
بهره مند از سر کویت دگری نیست که نیست
از حیای لـب شیرین تو ای چشـمـه نوش
غرق آب و عرق اکنون شکری نیست که نیست
مصلحـت نیسـت کـه از پرده برون افتد راز
ور نه در مجلس رندان خبری نیست که نیست
شیر در بادیه عـشـق تو روباه شود
آه از این راه که در وی خطری نیست که نیست
آب چشمـم که بر او منت خاک در توسـت
زیر صد منت او خاک دری نیست که نیسـت
از وجودم قدری نام و نشان هست که هست
ور نه از ضعف در آن جا اثری نیست که نیست
غیر از این نکته که حافظ ز تو ناخشنود اسـت
در سراپای وجودت هنری نیست که نیسـت
Ghazal 79
The heavenly breeze comes to this estate,
I sit with the wine and a lovely mate.
Why can't the beggar play the king's role?
The sky is the dome, the earth is my state.
The green grass feels like Paradise;
Why would I trade this for the garden gate?
With bricks of wine build towers of love,
Being bricks of clay is our final fate.
Seek no kindness of those full of hate,
People of the mosque with the church debate.
Don't badmouth me, don't blacken my name;
Only God can, my story narrate.
Neither Hafiz's corpse, nor his life negate,
With all his misdeeds, heavens for him wait
کـنون که می‌دمد از بوستان نسیم بهشت
مـن و شراب فرح بخش و یار حورسرشت
گدا چرا نزند لاف سـلـطـنـت امروز
که خیمه سایه ابر است و بزمگه لب کشت
چمـن حـکایت اردیبهـشـت می‌گوید
نه عاقل است که نسیه خرید و نقد بهشت
بـه می عمارت دل کن که این جهان خراب
بر آن سر است که از خاک ما بسازد خشت
وفا مـجوی ز دشمـن کـه پرتوی ندهد
چو شمع صومعه افروزی از چراغ کنشـت
مکـن به نامه سیاهی ملامت من مست
که آگه است که تقدیر بر سرش چه نوشت
قدم دریغ مدار از جـنازه حافـظ
که گر چه غرق گناه است می‌رود به بهشت
Ghazal 80
Let not the pious judge the meek;
Each for his own deeds will speak.
Whether I'm good or bad, you judge yourself;
You reap what you sow, find what you seek.
Everyone is seeking love, sober or drunk;
Everywhere a house of love, yet so unique.
I submit my head on the tavern's bricks,
If you don't understand, just take a peek.
Let me keep my hope of eternal grace,
Behind the veil, who is good, who the freak?
Not only I fell out of virtuous path,
My father too, treaded that path oblique.
Hafiz, on your deathbed, bring the cup to your cheek.
You go from the tavern straight to the heaven's peak
عیب رندان مـکـن ای زاهد پاکیزه سرشـت
کـه گـناه دگران بر تو نـخواهـند نوشـت
مـن اگر نیکـم و گر بد تو برو خود را باش
هر کـسی آن درود عاقبت کار کـه کـشـت
همـه کـس طالب یارند چه هشیار و چه مست
همه جا خانه عشق است چه مسجد چه کنشت
سر تـسـلیم مـن و خـشـت در میکده‌ها
مدعی گر نکـند فهم سخن گو سر و خـشـت
ناامیدم مـکـن از سابـقـه لـطـف ازل
تو پس پرده چه دانی که که خوب است و که زشت
نـه مـن از پرده تـقوا بـه درافـتادم و بـس
پدرم نیز بـهـشـت ابد از دسـت بهـشـت
حافـظا روز اجـل گر بـه کـف آری جامی
یک سر از کوی خرابات برندت بـه بـهـشـت
Ghazal 107
May your goodness always increase
And your smiling face never cease
In our head the thought of your love
Every day is on the increase.
Every cedar and every spruce
From your height may you hear their pleas
The eye not intrigued by thee
Its tear drops a bloody disease.
Your eye for mesmerizing hearts
Is a magician and master-tease.
Wherever a heart is longing for thee
Impatiently shears its own fleece.
The beauty of all the lovers
Beside your swan is ugly geese.
The heart that is out of love's lease
From the circle of union release.
Hafiz's soul, your ruby lips ease
Away from base lips, if you please
حسـن تو همیشه در فزون باد
رویت همه ساله لالـه گون باد
اندر سر ما خیال عشـقـت
هر روز کـه باد در فزون باد
هر سرو که در چـمـن درآید
در خدمـت قامتت نـگون باد
چشـمی که نه فتنه تو باشد
چون گوهر اشک غرق خون باد
چـشـم تو ز بـهر دلربایی
در کردن سـحر ذوفـنون باد
هر جا که دلیسـت در غـم تو
بی صبر و قرار و بی سکون باد
قد هـمـه دلـبران عالـم
پیش الـف قدت چو نون باد
هر دل که ز عشق توست خالی
از حلـقـه وصـل تو برون باد
لعـل تو که هست جان حافظ
دور از لـب مردمان دون باد
Ghazal 108
O Lord, this orb is no more than your bat and ball
The expanse of universe, your arena and your hall
The victorious queen is in awe of your lock
Your playing the course, victorious eyes enthrall.
Mercury's composition speaks of your grandeur
Even the Universal Mind is at your beacon call.
The splendor of the trees of Paradise beside yours pale
Based on your majesty, Paradise you install.
Not only animate and inanimate are at your call
Whatever is in this world, at your command are they all
خـسروا گوی فلک در خم چوگان تو باد
ساحت کون و مکان عرصه میدان تو باد
زلـف خاتون ظفر شیفته پرچم توست
دیده فـتـح ابد عاشـق جولان تو باد
ای که انشا عطارد صفت شوکت توست
عقـل کل چاکر طغراکش دیوان تو باد
طیره جـلوه طوبی قد چون سرو تو شد
غیرت خلد برین ساحت بسـتان تو باد
نـه بـه تنها حیوانات و نباتات و جماد
هر چه در عالم امر است به فرمان تو باد
Ghazal 109
For a long time my Beloved no message sent
Didn't write a greeting, and no word sent
I sent a hundred letters, yet that mounted King
Dispatched no messages, no greeting sent.
Towards the wild and mind-ridden me
No tame deer and no fine grouse sent
Knew that I, my hearts bind, would fly away
Yet from his vast stores, no trap sent.
Alas that sweet & joyful cup bearer
Knew that I was drunk, yet no cup sent.
Often I faked my standing in life
No news of a place for me was sent.
Hafiz be polite, there is no questioning
If the King no message to his subjects sent
دیر اسـت کـه دلدار پیامی نفرسـتاد
نـنوشـت سـلامی و کلامی نفرستاد
صد نامـه فرسـتادم و آن شاه سواران
پیکی ندوانید و سـلامی نـفرسـتاد
سوی مـن وحشی صفت عقـل رمیده
آهوروشی کـبـک خرامی نفرسـتاد
دانست که خواهد شدنم مرغ دل از دست
و از آن خط چون سلسله دامی نفرستاد
فریاد که آن ساقی شکرلب سرمسـت
دانسـت که مخمورم و جامی نفرستاد
چـندان کـه زدم لاف کرامات و مقامات
هیچـم خـبر از هیچ مقامی نفرستاد
حافـظ به ادب باش که واخواست نباشد
گر شاه پیامی به غـلامی نـفرسـتاد
Ghazal 112
Whoever, to your face, such cheerful colors gave
Patience and serenity for poor me can also save
Whoever trained your hair so arrogantly to behave
His grace, such injustice for poor me can also waive.
I gave up my desires on the first day when
Beloved took my heart's rein and made me her slave.
If there's no golden treasure, at least satisfied I remain
He who gave that to the king, made this the lot of the knave.
This world, just like a bride, in appearance is glorified
He who gave his life to this, has only dug his own grave.
From now on, I spend my time in nature with rivers & trees
While the breeze, of time of spring, would rant and rave.
Hafiz's heart was brave, rode hardships wave after wave
Though separations deprave, the King as our healer gave
آن که رخسار تو را رنگ گل و نـسرین داد
صـبر و آرام تواند به مـن مـسـکین داد
وان که گیسوی تو را رسم تطاول آموخـت
هـم تواند کرمـش داد من غمـگین داد
مـن هـمان روز ز فرهاد طمـع بـبریدم
کـه عـنان دل شیدا به لـب شیرین داد
گـنـج زر گر نبود کنج قناعت باقیسـت
آن که آن داد به شاهان بـه گدایان این داد
خوش عروسیست جهان از ره صورت لیکـن
هر که پیوست بدو عـمر خودش کاوین داد
بعد از این دست من و دامن سرو و لب جوی
خاصـه اکـنون که صبا مژده فروردین داد
در کـف غصه دوران دل حافـظ خون شد
از فراق رخـت ای خواجـه قوام الدین داد
Ghazal 113
Last night, pansy addressed flowers and itself displayed
My swinging in this world, so and so's hair would braid.
My heart was a treasure chest of secrets, the hands of fate
Closed and locked and its key, to my Beloved bade.
Physician sent the broken me to my Beloved and said
My panacea and cure, only by Your hands are made.
May he be healthy, and happy, and in bliss
That his healing hands upon the needy laid.
Take your own advice, O incessant counselor
Sweet lover and wine, whosoever forbade?
Passed by poor me, and towards my rivals strayed
Said, "my poor Hafiz has given his life, I am afraid
بنفشه دوش به گل گفت و خوش نشانی داد
کـه تاب مـن بـه جهان طره فـلانی داد
دلـم خزانـه اسرار بود و دسـت قـضا
درش ببسـت و کلیدش به دلسـتانی داد
شکسـتـه وار به درگاهت آمدم که طبیب
بـه مومیایی لـطـف توام نـشانی داد
تنش درست و دلش شاد باد و خاطر خوش
کـه دسـت دادش و یاری ناتوانی داد
برو مـعالـجـه خود کـن ای نصیحتـگو
شراب و شاهد شیرین کـه را زیانی داد
گذشـت بر من مسکین و با رقیبان گفـت
دریغ حافـظ مسـکین من چـه جانی داد
Ghazal 118
Whoever holds a cup in hand
Forever will rule over the land.
The Water of Life that Elias found
Seek in the tavern where cups stand.
The essence of soul submit to the cup
Rules of the cup are in command.
We and the wine, pious and virtue
Let's see which ones He will demand.
It is but a word from His lips
For he who has wished and planned.
Narcissus's ways of drunkenness
Were borrowed from His eye's gland.
My heart pictures Your face and hair
This prayer my day and night spanned.
It is the painful in the heart
Who Your sweet lips understand.
Your features, Your goodness, O soul,
Like Hafiz, two hundred slaves command
آن کس که به دست جام دارد
سـلـطانی جـم مدام دارد
آبی که خضر حیات از او یافت
در میکده جو کـه جام دارد
سررشتـه جان به جام بگذار
کاین رشتـه از او نـظام دارد
ما و می و زاهدان و تـقوا
تا یار سر کدام دارد
بیرون ز لب تو ساقیا نیسـت
در دور کـسی کـه کام دارد
نرگس همه شیوه‌های مستی
از چشم خوشت بـه وام دارد
ذکر رخ و زلـف تو دلـم را
وردیست که صبح و شام دارد
بر سینـه ریش دردمـندان
لعلـت نمـکی تـمام دارد
در چاه ذقن چو حافظ ای جان
حـسـن تو دو صد غلام دارد
Ghazal 122
He, who always keeps his trust in the One
The One keeps all evils from him apart and gone.
I will not tell the tale of a friend, save to a friend
For it is a friend who keeps a friend's word anon.
O heart make your living so that if you slip
The Angels will hold your upraised hands to the sun.
And if you want the Beloved not to break His oath
Keep your oath such that the chain won't come undone.
And if one day upon that lock you see my heart,
Ask for His mercy, to keep my place, give to none.
When I asked him to keep my heart, replied
Ask the Father in Heaven, I am a helpless son.
My health and wealth, heart and soul, I give for Thee
May god keep compassion in my heart, always won.
Where is the dust of thy path, so Hafiz keep
In memory of the morning breeze's gentle run
هر آن کـه جانب اهل خدا نـگـه دارد
خداش در همـه حال از بلا نـگـه دارد
حدیث دوست نگویم مگر به حضرت دوست
کـه آشـنا سخـن آشـنا نگـه دارد
دلا مـعاش چنان کن که گر بلـغزد پای
فرشتـه‌ات بـه دو دست دعا نگه دارد
گرت هواست که معشوق نگسـلد پیمان
نـگاه دار سر رشـتـه تا نـگـه دارد
صـبا بر آن سر زلـف ار دل مرا بینی
ز روی لطـف بگویش که جا نـگـه دارد
چو گفتمش که دلم را نگاه دار چه گفـت
ز دسـت بنده چه خیزد خدا نگـه دارد
سر و زر و دل و جانـم فدای آن یاری
کـه حـق صحبـت مهر و وفا نگه دارد
غـبار راه راهگذارت کجاست تا حافـظ
بـه یادگار نـسیم صـبا نـگـه دارد
Ghazal 132
With clear wine, a wise one washed his behind
Early morning in tavern, who had homage on his mind.
When the golden cup of sun, descended from the skies
Curve of the new moon, of the curved cup would remind.
Happy is the one whose prayers and needs stem from his pain
With tears of his eyes and blood of his veins, cleans his behind.
The head priest leading prayers should be the one
Whose shrinking gown, blood of the daughter of vine defined.
My heart bought upheavals for the locks of that flowing hair
I know not that in this trade, what profit it could ever find.
If the head priest asks for me and my kind
Tell him Hafiz, with wine, is baptizing his behind
به آب روشن می عارفی طهارت کرد
عـلی الصباح که میخانه را زیارت کرد
همین که ساغر زرین خور نهان گردید
هـلال عید بـه دور قدح اشارت کرد
خوشا نماز و نیاز کسی که از سر درد
بـه آب دیده و خون جگر طهارت کرد
امام خواجه که بودش سر نـماز دراز
بـه خون دختر رز خرقه را قصارت کرد
دلم ز حلقه زلفش به جان خرید آشوب
چه سود دید ندانم که این تجارت کرد
اگر امام جماعت طلـب کـند امروز
خبر دهید که حافظ به می طهارت کرد
Ghazal 133
Dervish laid a trap with slight of hands and trick of the eyes
With the help of this trickster merry-go-round mystifies.
Tricks of his fate will keep the rabbit in his hat
How can you trick those whom to secrets are wise?
Come hither wine-bearer, the Sufi's beautiful lover
Came with full grace, and evaded their many, many tries.
O minstrel, with what tune was inspired to head for Iraq
Longingly sang to return to the Arabian Hejaz?
Come O heart, let's commend ourselves unto the Lord
Keep from rolled up sleeve that outstretched arm belies.
Undeceived, whoever lost himself in compassion
In the Spirit of Love, his soul upward flies.
In the court of the Truth, at the time of our demise
Shame on he, who permissible never defies.
Where to now, O proud partridge, halt and pause
Your delusions, prayers of the pious cat, never ever identifies.
Hafiz, mad Dervishes upon the path, don't criticize
Freedom from false piety for eternity is our prize
صوفی نـهاد دام و سر حـقـه باز کرد
بـنیاد مـکر با فـلـک حـقـه باز کرد
بازی چرخ بشـکـندش بیضـه در کـلاه
زیرا کـه عرض شعـبده با اهـل راز کرد
ساقی بیا کـه شاهد رعـنای صوفیان
دیگر بـه جـلوه آمد و آغاز ناز کرد
این مطرب از کجاست که ساز عراق ساخت
و آهنـگ بازگشـت بـه راه حـجاز کرد
ای دل بیا کـه ما بـه پـناه خدا رویم
زان چـه آسـتین کوته و دسـت دراز کرد
صنعت مکن که هر که محبت نه راست باخت
عشقـش بـه روی دل در معنی فراز کرد
فردا کـه پیشـگاه حـقیقـت شود پدید
شرمـنده ره روی که عمـل بر مـجاز کرد
ای کبک خوش خرام کجا می‌روی بایسـت
غره مـشو کـه گربـه زاهد نـماز کرد
حافـظ مکـن مـلامـت رندان که در ازل
ما را خدا ز زهد ریا بی‌نیاز کرد
Ghazal 140
O heart, the pain of love burned once again
Beloved departed and drove the lover insane.
O flowers, you played your magic tricks
Alas that the drunk the sober shall reign.
My tears were my friends, since Beloved stayed away
My unkind fate from helping would refrain.
At dawn Beloved's house's bright glow
The lover's wounded heart would strain and pain.
O bearer give me a cup, since the hidden hand that writes
Has plans, access to which nobody can gain.
The artist of firmaments, earth and spheres
Nobody knows what plans it would feign.
Burning love, Hafiz's heart would entertain
Beloved from old times this poor lover has slain
دیدی ای دل که غم عشق دگربار چـه کرد
چون بـشد دلـبر و با یار وفادار چـه کرد
آه از آن نرگس جادو که چه بازی انگیخـت
آه از آن مست که با مردم هشیار چـه کرد
اشـک من رنگ شفق یافت ز بی‌مهری یار
طالـع بی‌شفقت بین که در این کار چه کرد
برقی از مـنزل لیلی بدرخـشید سـحر
وه کـه با خرمن مجنون دل افگار چـه کرد
ساقیا جام می‌ام ده کـه نـگارنده غیب
نیسـت معـلوم که در پرده اسرار چه کرد
آن کـه پرنـقـش زد این دایره مینایی
کـس ندانست که در گردش پرگار چه کرد
فکر عشق آتش غم در دل حافظ زد و سوخت
یار دیرینـه بـبینید کـه با یار چـه کرد
Ghazal 141
O friends, repented from drunkenness, daughter of vine
Began enforcing the law, became a preacher of divine.
From beyond entered our midst, let her now rest
And protests of others for separation decline.
Bring good news O heart, for the musician of love
Played in drunkenness, and found a cure for this wine.
Neither wash away its color, nor with a hundred fires burn
The stain of that wine which is the mystic's gown's design.
The flower of union with the breath of life bloomed
And the singing bird of joy, to the petal sang a joyous line.
In the face of jealousy, with humbleness yourself refine
Honor and wealth, desire, creed, with pride your head align
دوسـتان دخـتر رز توبه ز مستوری کرد
شد سوی محتسب و کار به دستوری کرد
آمد از پرده به مجلس عرقش پاک کـنید
تا نـگویند حریفان کـه چرا دوری کرد
مژدگانی بده ای دل که دگر مطرب عشق
راه مسـتانـه زد و چاره مخـموری کرد
نه به هفت آب که رنگش به صد آتش نرود
آن چـه با خرقه زاهد می انـگوری کرد
غنچـه گلبـن وصلم ز نسیمش بشکفت
مرغ خوشخوان طرب از برگ گل سوری کرد
حافظ افتادگی از دست مده زان که حسود
عرض و مال و دل و دین در سر مغروری کرد
Ghazal 142
For years my heart was in search of the Grail
What was inside me, it searched for, on the trail
That pearl that transcends time and place
Sought of divers whom oceans sail
My quest to the Magi my path trace
One glance solved the riddles that I Braille
Found him wine in hand and happy face
In the mirror of his cup would watch a hundred detail
I asked, "when did God give you this Holy Grail?"
Said, "on the day He hammered the world's first nail!"
Even the unbeliever had the support of God
Though he could not see, God's name would always hail.
All the tricks of the mind would make God seem like fraud
Yet the Golden Calf beside Moses' rod would just pale.
And the one put on the cross by his race
His crime, secrets of God would unveil
Anyone who is touched by God's grace
Can do what Christ did, without fail.
And what of this curly lock that's my jail
Said this is for Hafiz to tell his tale.
سال‌ها دل طلـب جام جـم از ما می‌کرد
وان چه خود داشت ز بیگانه تمـنا می‌کرد
گوهری کز صدف کون و مکان بیرون اسـت
طـلـب از گمـشدگان لب دریا می‌کرد
مشـکـل خویش بر پیر مغان بردم دوش
کو بـه تایید نـظر حل مـعـما می‌کرد
دیدمـش خرم و خندان قدح باده به دست
و اندر آن آینه صد گونـه تـماشا می‌کرد
گفتم این جام جهان بین به تو کی داد حکیم
گـفـت آن روز که این گنـبد مینا می‌کرد
بی دلی در هـمـه احوال خدا با او بود
او نـمی‌دیدش و از دور خدا را می‌کرد
این همه شعبده خویش که می‌کرد این جا
سامری پیش عـصا و ید بیضا می‌کرد
گـفـت آن یار کز او گشت سر دار بلـند
جرمـش این بود کـه اسرار هویدا می‌کرد
فیض روح الـقدس ار باز مدد فرماید
دیگران هم بکنند آن چه مـسیحا می‌کرد
گفتمـش سلسله زلف بتان از پی چیست
گفـت حافـظ گله‌ای از دل شیدا می‌کرد
Ghazal 152
The radiance of your goodness manifested in eternity
Love appeared and set fire to the mountain, earth and sea
Your face radiated, and still saw angels were loveless
Setting this fire on man, was then your zealous decree
Mind wanted to turn this fire to its own guiding light
You set the world in chaos with your ardent, radiant glee
False seeker sought to witness the secrets of the world
Hidden hand came and kept away his undeserving plea
To others fate brought a lot, filled with pleasure and joy
My sad heart's lot was to be saddened on its knee
My sublime soul was longing for a glimpse of your face
My hand running through the locks of your hair lovingly
Hafiz wrote his love poems only on the day that he
Let the pen write from the heart that is joyous and free
در ازل پرتو حسنـت ز تـجـلی دم زد
عشـق پیدا شد و آتش به همه عالم زد
جلوه‌ای کرد رخت دید ملک عشق نداشت
عین آتـش شد از این غیرت و بر آدم زد
عقل می‌خواست کز آن شعله چراغ افروزد
برق غیرت بدرخشید و جـهان برهـم زد
مدعی خواست که آید به تماشاگـه راز
دسـت غیب آمد و بر سینه نامـحرم زد
دیگران قرعه قسمت همـه بر عیش زدند
دل غـمدیده ما بود که هـم بر غـم زد
جان علوی هوس چاه زنخدان تو داشـت
دسـت در حلقه آن زلف خم اندر خم زد
حافـظ آن روز طربنامه عشق تو نوشـت
کـه قـلـم بر سر اسـباب دل خرم زد
Ghazal 164
Morning breeze, its fragrance will exhale
The old world will once again youthfully sail.
Tulip will bring a red cup to the meadows
Narcissus' eyes from poppy will grow pale.
When would nightingale put up with such abuse
In the chamber of the rose cry and wail.
I traded the temple for the tavern, fault me not
Prayer is long and stale, time is frail.
Leave not joy of the now till the morrow
Who can vouch that the morrow, the now shall trail?
Month of Sha'aban put not down the jug of wine
Till the end of Ramadan you'll miss this Holy Grail.
Hold dear all the flowers and commune
Came to be and will whither with a breeze or a gale.
This feast is for friends, O minstrel, play and sing
Sing again, it came thus and went thus, to what avail?
Hafiz, for your sake, entered this tale
Walk with him, say farewell, he'll tear the veil
نـفـس باد صبا مشک فشان خواهد شد
عالـم پیر دگرباره جوان خواهد شد
ارغوان جام عقیقی به سمـن خواهد داد
چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد
این تـطاول که کشید از غم هجران بلبـل
تا سراپرده گـل نـعره زنان خواهد شد
گر ز مسجد به خرابات شدم خرده مـگیر
مجلس وعظ دراز است و زمان خواهد شد
ای دل ار عشرت امروز بـه فردا فـکـنی
مایه نـقد بـقا را که ضـمان خواهد شد
ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید
از نـظر تا شب عید رمـضان خواهد شد
گـل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت
که به باغ آمد از این راه و از آن خواهد شد
مطربا مجلس انس است غزل خوان و سرود
چند گویی که چنین رفت و چنان خواهد شد
حافـظ از بـهر تو آمد سوی اقـلیم وجود
قدمی نه به وداعش کـه روان خواهد شد
Ghazal 169
I see no friends around, whatever happened to every friend?
I see no-one I love, when did come to an end?
Water of life has turned dark, where is glorious Elias?
Flowers are all bleeding, whence the breeze which branches bend?
Nobody says that a friend has got the right to befriend
What has come of loyalty? Whatever happened to every friend?
For years no gem has been dug from the mine of loyalty
What happened to sunshine? And what about wind and rain's trend?
This was the home of the Kings, and the land of the Kind-hearted
When did kindness end, and since when Kings pretend?
The ball of compassion and joy is now inside the field
Why is it that in this game still no players will attend?
Thousands of flowers are in full bloom, yet not a song
What happened to nightingales? Where did those thousands descend?
Venus is not making music any more, did all her instruments burn?
Nobody is in the mood, to whom do the wine-sellers tend?
Hafiz, secrets divine nobody knows, stay silent
Whom do you ask, why isn't our turning fate now on the mend
یاری اندر کـس نـمی‌بینیم یاران را چـه شد
دوسـتی کی آخر آمد دوستداران را چـه شد
آب حیوان تیره گون شد خضر فرخ پی کجاسـت
خون چـکید از شاخ گل باد بهاران را چـه شد
کـس نـمی‌گوید که یاری داشت حق دوستی
حـق شناسان را چه حال افتاد یاران را چه شد
لـعـلی از کان مروت برنیامد سال‌هاسـت
تابـش خورشید و سعی باد و باران را چـه شد
شـهر یاران بود و خاک مـهربانان این دیار
مـهربانی کی سر آمد شـهریاران را چـه شد
گوی توفیق و کرامـت در میان افـکـنده‌اند
کـس بـه میدان در نمی‌آید سواران را چه شد
صد هزاران گل شکفت و بانگ مرغی برنخاسـت
عـندلیبان را چـه پیش آمد هزاران را چـه شد
زهره سازی خوش نمی‌سازد مگر عودش بسوخت
کـس ندارد ذوق مستی میگساران را چـه شد
حافـظ اسرار الـهی کـس نمی‌داند خـموش
از کـه می‌پرسی که دور روزگاران را چـه شد
Ghazal 177
Not every painted face has charm
Not every mirror maker, Alexander can disarm
Not everyone upon a throne who puts on a crown
Knows the ways of ruling over farm and town.
Like beggars serve not for the alms
Master keeps his servants in good form.
I submit to the will of the weal maker,
Alchemist beggar, lead into gold can transform.
Faith and loyalty are good, if you can learn
Else you must weather tyranny's storm.
I was brokenhearted and still unaware;
For children of men, angel is the norm.
A point much finer than a strand of hair,
The unshaven hair is not a Dervish's uniform.
All the world revolves around your mole
It takes a gem to know a gem, a worm, a worm.
Whoever charismatically becomes the king
Will rule the world if with fairness keep away harm.
The poetry of Hafiz can only inform
He whose heart and speech is kind and warm
نـه هر کـه چهره برافروخت دلـبری داند
نـه هر کـه آینـه سازد سکـندری داند
نـه هر که طرف کله کج نهاد و تند نشست
کـلاه داری و آیین سروری داند
تو بـندگی چو گدایان به شرط مزد مکـن
کـه دوسـت خود روش بـنده پروری داند
غـلام هـمـت آن رند عافیت سوزم
کـه در گداصـفـتی کیمیاگری داند
وفا و عـهد نـکو باشد ار بیاموزی
وگرنـه هر کـه تو بینی ستمـگری داند
بـباخـتـم دل دیوانـه و ندانسـتـم
کـه آدمی بـچـه‌ای شیوه پری داند
هزار نکـتـه باریکـتر ز مو این جاسـت
نـه هر کـه سر بتراشد قـلـندری داند
مدار نقـطـه بینـش ز خال توسـت مرا
کـه قدر گوهر یک دانـه جوهری داند
به قد و چهره هر آن کس که شاه خوبان شد
جـهان بـگیرد اگر دادگـسـتری داند
ز شـعر دلکـش حافـظ کـسی بود آگاه
کـه لطـف طبـع و سخن گفتن دری داند
Ghazal 178
Whoever was intimate with his heart, his love defined
And he who was not, in his doubt was left behind.
If my heart went through the veil, then fault me not
I thank God that it did not remain within the veil of mind.
The Sufis took back their gown from the wine
It was our gown, forever to the tavern was assigned.
Drunken Dervishes passed by, and it passed by
Our drunken tales the hands of time defied.
Each cup that was filled by that lovely hand
Transmuted into tears, our jealous eyes mystified.
My heart from the first, unto this last, is in love
I know of none, who in this love, forever remained blind.
I was lovesick. Though your eyes bloomed as flowers,
Your loveliness remains veiled, this is unkind.
Found nothing more joyful than the sound of words of love
In this turning Merry-Go-Round that You rewind.
My robe covered at least hundred faults that I could find
I pawned my robe to wine, and what remained, my bare hind.
Master painter was helpless in awe of your beauty
Everywhere upon the walls is what in awe he had designed.
To view His face, Hafiz, his heart refined
For this to come to pass, always will remain in bind
هر کـه شد محرم دل در حرم یار بـماند
وان کـه این کار ندانست در انکار بـماند
اگر از پرده برون شد دل من عیب مکـن
شـکر ایزد کـه نه در پرده پندار بـماند
صوفیان واستدند از گرو می همه رخـت
دلـق ما بود که در خانه خـمار بـماند
محتسب شیخ شد و فسق خود از یاد ببرد
قصـه ماسـت که در هر سر بازار بماند
هر می لعل کز آن دست بلورین سـتدیم
آب حسرت شد و در چشم گهربار بـماند
جز دل من کز ازل تا به ابد عاشق رفـت
جاودان کـس نشنیدیم که در کار بـماند
گشت بیمار که چون چشم تو گردد نرگس
شیوه تو نشدش حاصـل و بیمار بـماند
از صدای سخن عشـق ندیدم خوشـتر
یادگاری کـه در این گنـبد دوار بـماند
داشتـم دلقی و صد عیب مرا می‌پوشید
خرقـه رهن می و مطرب شد و زنار بماند
بر جمال تو چـنان صورت چین حیران شد
کـه حدیثش همه جا در در و دیوار بماند
بـه تماشاگـه زلفـش دل حافظ روزی
شد کـه بازآید و جاوید گرفـتار بـماند
Ghazal 181
From now on, that tall spruce has my command
Whose graceful stature uprooted me from the land.
I wish not for song and wine, unveil your face
Cause your beauty my passion's fire has fanned.
No face can be the mirror of bridal chamber of Fate
Except one upon which stallion hooves stand.
I spoke of my secrets, said just be with your sorrows
My patience has run out, do you hear what I demand?
O hunter, leave my deer and let it live
Be ashamed of its eyes, with that rope in your hand.
My earthly life is feeble, weak, impotent
How can I kiss those lips, majestic, grand?
Hafiz, let your heart be tied by a hair strand
Madmen better remain in chain and band
بـعد از این دست من و دامن آن سرو بلند
کـه بـه بالای چمان از بن و بیخم برکـند
حاجـت مطرب و می نیست تو برقع بگشا
کـه بـه رقص آوردم آتش رویت چو سپند
هیچ رویی نـشود آینـه حجله بـخـت
مـگر آن روی که مالند در آن سم سمـند
گفتـم اسرار غمت هر چه بود گو می‌باش
صبر از این بیش ندارم چه کنم تا کی و چند
مـکـش آن آهوی مشـکین مرا ای صیاد
شرم از آن چشم سیه دار و مبندش به کمند
مـن خاکی که از این در نتوانم برخاسـت
از کـجا بوسـه زنم بر لب آن قصر بلـند
باز مستان دل از آن گیسوی مشکین حافظ
زان کـه دیوانـه همان به که بود اندر بـند
Ghazal 183
At the break of dawn from sorrows I was saved
In the dark night of the Soul, drank the elixir I craved.
Ecstatic, my soul was radiant, bright,
Sanctified cup of my life, drunk I behaved.
O, what exalted sunrise, what glorious night
That holy night, to the New Life was enslaved.
From now on, in the mirror, O what a sight
The mirror, glory of my soul, proclaimed and raved.
Wonder not if I am bathed in heart's delight
I deserved and was given, though may have seemed depraved.
Angelic voice brought news of my God-given right
My patience is the fruit of hardships that I braved.
Sweet nectar drips from my lips, as my words take their flight
Beloved, my sweetheart, upon my soul patiently had engraved.
'T was Hafiz, divinely inspired that I attained such height
It was God's mercy that time's sorrows for me waived
دوش وقـت سحر از غصه نجاتـم دادند
واندر آن ظلمت شـب آب حیاتـم دادند
بیخود از شعشـعـه پرتو ذاتـم کردند
باده از جام تـجـلی صـفاتـم دادند
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی
آن شـب قدر که این تازه براتـم دادند
بـعد از این روی من و آینه وصف جـمال
کـه در آن جا خبر از جلوه ذاتـم دادند
من اگر کامروا گشتم و خوشدل چه عجب
مستـحـق بودم و این‌ها به زکاتم دادند
هاتـف آن روز به من مژده این دولت داد
کـه بدان جور و جفا صبر و ثباتـم دادند
این همه شهد و شکر کز سخنم می‌ریزد
اجر صبریسـت کز آن شاخ نباتـم دادند
همـت حافـظ و انفاس سحرخیزان بود
کـه ز بـند غـم ایام نـجاتـم دادند
Ghazal 184
At the gates of the tavern I saw the angels knock
Kneaded this clay we call human, and made it talk.
The residents of the Celestial Court and the heavenly bloc
Drank from the Wine of Love, with me, upon our common walk.
The earth and the skies could not keep this trust of the clock
Yet the poor insane me was stuck with such tough luck.
People find good reason for the wars in which they are stuck
Since Truth they cannot see, to fantasies they would flock.
In our midst, thank God, the dogs of war are put in chain and lock
The angels gratefully drink, gracefully dance, from block to block.
Fire is not a flickering glow that a candle flame would mock
Fire is the flame of a heap of moths that lightning has just struck.
None like Hafiz, the mask of deceitful intellect can pluck
Till the hair of Bride of Verses was brushed lock after lock
دوش دیدم که مـلایک در میخانـه زدند
گـل آدم بسرشتـند و به پیمانـه زدند
ساکـنان حرم سـتر و عفاف ملـکوت
با مـن راه نشین باده مسـتانـه زدند
آسـمان بار امانـت نتوانست کـشید
قرعـه کار بـه نام مـن دیوانـه زدند
جنـگ هفتاد و دو ملت همه را عذربنه
چون ندیدند حقیقت ره افـسانـه زدند
شـکر ایزد که میان من و او صلح افـتاد
صوفیان رقص کنان ساغر شکرانـه زدند
آتش آن نیست که از شعله او خندد شمع
آتـش آن است که در خرمن پروانه زدند
کس چو حافظ نگشاد از رخ اندیشه نقاب
تا سر زلف عروسان سخن شانـه زدند
Ghazal 187
O heart, break, because a shattered heart, many wonders attains
Your midnight needs, shall repel a hundred pains.
Criticisms of your angel-faced Beloved, lovingly bear
Because a single smile, compensates for a hundred strains.
From this world to the angelic realm, will all be unveiled
For one who in the service of the Grail tries and trains.
Physician of love has the healing hands of Christ, yet
Where there is no malady, why think the healer remains?
Be focused on serving your own God, and be content
Because God has mercy, though the claimant complains.
I am hurt by my dormant fate, perhaps my wakefulness
At the time of demise of the night, in prayer gains.
Hafiz, shattered and broken, and not a whiff of Beloved's curls
Perhaps a trace of that aroma, when the morning breeze travels the plains
دلا بـسوز کـه سوز تو کارها بـکـند
نیاز نیم شـبی دفـع صد بـلا بـکـند
عـتاب یار پری چهره عاشقانه بـکـش
کـه یک کرشمـه تلافی صد جفا بکـند
ز مـلـک تا ملـکوتـش حـجاب بردارند
هر آن کـه خدمت جام جهان نما بـکـند
طبیب عشق مسیحادم است و مشفق لیک
چو درد در تو نـبیند کـه را دوا بـکـند
تو با خدای خود انداز کار و دل خوش دار
کـه رحـم اگر نکـند مدعی خدا بکـند
ز بخـت خفتـه ملولـم بود کـه بیداری
بـه وقـت فاتحـه صـبـح یک دعا بکند
بسوخـت حافـظ و بویی به زلف یار نبرد
مـگر دلالـت این دولتـش صـبا بکـند
Ghazal 194
When sorrows upon seekers' hearts settle, will not rattle
When beauty with comfort starts battle, will unsettle.
When to fate they submit their mind, themselves will bind
Finally, when Beloved's beautiful curls find, put egos behind.
If they come to us a moment, and sit near, disappear
Yet when joy in their hearts will appear, becomes clear.
If they understand that a lonely tear is but a gem that is dear
With a love so sincere, face early-risers they fear.
When laughter like red rubies to my eyes cling, my tears bring
From my face, when hidden secretes spring, joyously they sing.
The healing balm of the pain of love is not easy for sure, and is pure
Those who use their mind to find such a cure, many failure will endure
Those who climbed fortune's ladder wrung after wrung, were strung and hung
And the ones who in praise sing Hafiz's song, are thought wrong.
Those favored by this spirit, noble and pure, tempt and allure
For love's pain if a cure they must secure, then failure will endure
سمـن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانـند
بـه فـتراک جفا دل‌ها چو بربندند بربندند
ز زلف عنبرین جان‌ها چو بگشایند بفشانـند
به عمری یک نفس با ما چو بنشینند برخیزند
نـهال شوق در خاطر چو برخیزند بنشانند
سرشک گوشه گیران را چو دریابند در یابند
رخ مـهر از سحرخیزان نگردانند اگر دانـند
ز چشمم لعل رمانی چو می‌خندند می‌بارند
ز رویم راز پنهانی چو می‌بینند می‌خوانـند
دوای درد عاشق را کسی کو سهل پـندارد
ز فـکر آنان که در تدبیر درمانند در مانـند
چو منصور از مراد آنان کـه بردارند بر دارند
بدین درگاه حافظ را چو می‌خوانند می‌رانـند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
کـه با این درد اگر دربند درمانند درمانـند
Ghazal 196
Those who turn lead into gold
Will they ever our sight behold?
I hide my ills from false physicians
May my cure come from the invisible fold.
When beloved reveals a glimpse
Many tales by many are told.
Salvation is not in piety,
The deed for its own sake should unfold.
Be fair with my increasing love
Let not others mock me and scold.
Behind the veil, many schemes remain,
After unveiling, how will they be sold?
Heartwarming tales of lovers in this world
Warm even the hearts that may be ice cold.
Drinking the forbidden wine with sincerity
Surpass the moral rules we pretend to uphold.
The shirt that carried Joseph's scent,
His brothers would gladly have sold.
Come, show yourself in the tavern
To the servants whom your passage extolled.
Keep jealous eyes away, because the good
For God's sake, choose the good and bold.
Hafiz, sustained union cannot be cajoled;
Kings in the marketplace rarely strolled
آنان کـه خاک را به نظر کیمیا کـنـند
آیا بود که گوشه چشمی به ما کـنـند
دردم نهـفـتـه بـه ز طـبیبان مدعی
باشد کـه از خزانـه غیبم دوا کـنـند
مـعـشوق چون نقاب ز رخ در نمی‌کشد
هر کـس حـکایتی به تصور چرا کنـند
چون حسن عاقبت نه به رندی و زاهدیست
آن بـه که کار خود به عنایت رها کنـند
بی معرفت مباش که در من یزید عشـق
اهـل نـظر معامـلـه با آشـنا کنند
حالی درون پرده بسی فـتـنـه می‌رود
تا آن زمان که پرده برافتد چه‌ها کـنـند
گر سنـگ از این حدیث بنالد عجـب مدار
صاحـب دلان حکایت دل خوش ادا کنـند
می خور که صد گـناه ز اغیار در حـجاب
بـهـتر ز طاعـتی که به روی و ریا کنند
پیراهـنی کـه آید از او بوی یوسـفـم
ترسـم برادران غیورش قـبا کـنـند
بـگذر بـه کوی میکده تا زمره حـضور
اوقات خود ز بـهر تو صرف دعا کـنـند
پنهان ز حاسدان به خودم خوان که منعمان
خیر نـهان برای رضای خدا کـنـند
حافـظ دوام وصـل میسر نـمی‌شود
شاهان کـم التـفات به حال گدا کنـند
Ghazal 197
When sweethearts with such charm lovers cajole,
In believers' faith they will poke a hole.
Wherever a flower begins to bloom,
Eyeballs inside the head begin to roll.
O handsome and young man of tall stature
Play the ball before you are a bat or pole.
The lovers choose and act without control,
You the playwright, and lovers play their role.
Beside the bloody tears that eyes shed
Pales even the thundercloud's heavy toll.
When my love begins to sing, that song and sound
Angels in the heavens clap and extol.
Heartbroken, tearful eyes, I long for thee,
Why such cruelty must endure the soul?
Leave sorrows behind, listen to your heart,
Then separation becomes a mere droll.
In the darkness of the night, Hafiz, stroll,
Let the bright light of the morn become your goal
شاهدان گر دلبری زین سان کنـند
زاهدان را رخنه در ایمان کـنـند
هر کـجا آن شاخ نرگس بشکـفد
گـلرخانـش دیده نرگسدان کنند
ای جوان سروقد گویی بـبر
پیش از آن کز قامتت چوگان کنـند
عاشقان را بر سر خود حکم نیست
هر چـه فرمان تو باشد آن کنـند
پیش چشمم کمتر است از قطره‌ای
این حـکایت‌ها که از طوفان کنـند
یار ما چون گیرد آغاز سـماع
قدسیان بر عرش دست افشان کنند
مردم چشمم به خون آغشتـه شد
در کـجا این ظلم بر انسان کنـند
خوش برآ با غصه‌ای دل کاهـل راز
عیش خوش در بوته هجران کنـند
سر مکـش حافظ ز آه نیم شـب
تا چو صبحت آینه رخشان کـنـند
Ghazal 198
I said, when will your lips mine satisfy?
You said, with your wishes I'll comply.
I said, your lips demand a price so high,
You said, your profits will multiply.
I said, who found you while only on himself rely?
You said, there are very few who even try.
I said, leave the idols, choose the one that won't die;
You said, for lovers, love to all will apply.
I said, the tavern drowns my every sigh;
You said, happy is the one who makes sorrows fly.
I said, in my creed, the way of wine must defy;
You said, this is the way of the creed of the old Magi.
I said, what use the wine, for one as old as I?
You said, it wets your spring of youth, which has gone dry.
I said, when will the master beside his bride lie?
You said, when the conjunction of moon and Jupiter is nigh.
I said, your praise is Hafiz's ceaseless cry,
You said, this is the song of the angels in the sky
گفـتـم کی ام دهان و لبت کامران کنند
گفـتا به چشم هر چه تو گویی چنان کنند
گفـتـم خراج مـصر طلب می‌کند لبت
گـفـتا در این معامله کمتر زیان کنـند
گفتـم بـه نقطـه دهنت خود که برد راه
گفـت این حکایتیست که با نکته دان کنند
گفتـم صنـم پرست مشو با صمد نشین
گفتا به کوی عشق هم این و هم آن کنند
گـفـتـم هوای میکده غم می‌برد ز دل
گفتا خوش آن کسان که دلی شادمان کنند
گفتم شراب و خرقه نه آیین مذهب است
گفـت این عمل به مذهب پیر مغان کنند
گفـتـم ز لعل نوش لبان پیر را چه سود
گفـتا بـه بوسـه شکرینش جوان کنند
گفتم که خواجه کی به سر حجله می‌رود
گفت آن زمان که مشتری و مه قران کنند
گفـتـم دعای دولت او ورد حافظ است
گفـت این دعا ملایک هفت آسمان کنند
Ghazal 199
On the pulpit, preachers, goodness display
Yet in private, they have a different way.
I have a question to ask of the learned in our midst
Why Confession-Priests, their own repentance delay.
Perhaps they don't believe in Judgement Day
They deceive, and to appease God, they pray.
May these New Masters, God, find their stay
And from slaves and mules not turn away.
Church-beggar, go to the abode of the Magi
Drink the water that strength of heart convey.
His endless goodness, many lovers slay
Lovers from the void, rise up and play.
In Love's Tavern, the Angelic array,
Ferment our soul's grape, knead our clay.
Heavenly music at break of the day
As if Angels sing Hafiz's songs, and sway
واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند
چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند
مشکـلی دارم ز دانشمند مجلس بازپرس
توبـه فرمایان چرا خود توبه کمتر می‌کنـند
گوییا باور نـمی‌دارند روز داوری
کاین همه قلب و دغل در کار داور می‌کنـند
یا رب این نودولتان را با خر خودشان نـشان
کاین همه ناز از غلام ترک و استر می‌کنـند
ای گدای خانقـه برجه کـه در دیر مـغان
می‌دهـند آبی که دل‌ها را توانگر می‌کنند
حسن بی‌پایان او چندان که عاشق می‌کشد
زمره دیگر به عشق از غیب سر بر می‌کنند
بر در میخانه عشق ای ملک تسـبیح گوی
کاندر آن جا طینت آدم مخـمر می‌کـنـند
صبحدم از عرش می‌آمد خروشی عقل گفت
قدسیان گویی که شعر حافظ از بر می‌کنند
Ghazal 203
For years, to the red wine, my heart was bound
The Tavern became alive with my prayer and my sound.
See the Old Magi's goodness, with us, the drunks,
Saw whatever we did, in everyone beauty had found.
Wash away all our knowledge with red wine,
Firmaments, themselves, the knowing minds hound.
Seek that from idols, O knowing heart,
Said the one whose insights, his knowledge crowned.
My heart, like a compass, goes round and round,
I'm lost in that circle, with foot firmly on the ground.
Minstrel did what he did from pain of Love,
Lashes of wise-of-the-world in their bloody tears have drowned.
With joy my heart bloomed, like that flower by the stream
Under the shade of that tall spruce, myself, I found.
My colorful wise Master, in my dealings with the black robes,
My meanness checked and bound, else my stories would astound.
Hafiz's cloudy heart in this trade was not spent,
This merchant saw and heard every hidden sight and sound
سال‌ها دفـتر ما در گرو صـهـبا بود
رونـق میکده از درس و دعای ما بود
نیکی پیر مغان بین که چو ما بدمـسـتان
هر چـه کردیم به چشم کرمـش زیبا بود
دفـتر دانـش ما جملـه بشویید بـه می
کـه فـلـک دیدم و در قـصد دل دانا بود
از بتان آن طلب ار حسن شـناسی ای دل
کاین کـسی گفت که در علم نـظر بینا بود
دل چو پرگار بـه هر سو دورانی می‌کرد
و اندر آن دایره سرگـشـتـه پابرجا بود
مـطرب از درد محبت عملی می‌پرداخـت
کـه حـکیمان جـهان را مژه خون پالا بود
می‌شکفتم ز طرب زان که چو گل بر لب جوی
بر سرم سایه آن سرو سـهی بالا بود
پیر گـلرنـگ مـن اندر حـق ازرق پوشان
رخصـت خـبـث نداد ار نه حکایت‌ها بود
قـلـب اندوده حافـظ بر او خرج نـشد
کاین معامـل به همه عیب نـهان بینا بود
Ghazal 204
Happy days were when your hand was by my side,
Signs of your love, my features beautified.
Happy days were when your words crucified,
Then my soul resurrected, upward glide.
Happy days were when the wine, we glorified,
God was with me while by my side was my bride.
Happy days were when your candle was my guide,
And my heart, like a moth, your flames would ride.
Happy days were when amidst knowledge and pride
The drunken laughter was dignified.
Happy days were when we drank from the cup in our stride,
And told tales of the things that we tried.
Happy days were when Beloved would decide,
On the sun and moon, in service, relied.
Happy days in the tavern I would abide
Saw the things that from the temple would hide.
Happy days were when your signal verified;
Made the crooked straight, Hafiz, narrow, wide
یاد باد آن کـه نـهانـت نـظری با ما بود
رقـم مـهر تو بر چـهره ما پیدا بود
یاد باد آن که چو چشمت به عتابم می‌کشت
مـعـجز عیسویت در لـب شـکرخا بود
یاد باد آن که صبوحی زده در مجلس انـس
جز مـن و یار نـبودیم و خدا با ما بود
یاد باد آن که رخت شمع طرب می‌افروخـت
وین دل سوخـتـه پروانـه ناپروا بود
یاد باد آن که در آن بزمگـه خـلـق و ادب
آن کـه او خنده مستانه زدی صـهـبا بود
یاد باد آن کـه چو یاقوت قدح خـنده زدی
در میان مـن و لـعـل تو حـکایت‌ها بود
یاد باد آن که نگارم چو کـمر بربـسـتی
در رکابـش مـه نو پیک جـهان پیما بود
یاد باد آن که خرابات نشین بودم و مسـت
وآنچه در مسجدم امروز کم است آن جا بود
یاد باد آن که به اصلاح شما می‌شد راست
نـظـم هر گوهر ناسفته که حافـظ را بود
Ghazal 205
As long as wine and tavern are around,
Before the Master, I bow to the ground.
To the old Master, eternally I am bound,
Have always been, will always be, on this merry-go-round.
When you pass by my tomb, ask for grace,
It's a shrine where the drunkards abound.
The self-serving pious can't see this
That is veiled and with eyes can't be found.
My lovely beloved left our midst on this day,
My tears ceaselessly flow, ceaselessly my chest I pound.
And when I go to sleep in my grave,
Until awakening, my concerns soul will hound.
Hafiz please help, or else fate will astound,
Beloved's locks around arms of others may be wound
تا ز میخانه و می نام و نـشان خواهد بود
سر ما خاک ره پیر مـغان خواهد بود
حلـقـه پیر مغان از ازلم در گوش است
بر هـمانیم که بودیم و هـمان خواهد بود
بر سر تربت ما چون گذری هـمـت خواه
کـه زیارتـگـه رندان جـهان خواهد بود
برو ای زاهد خودبین که ز چشم مـن و تو
راز این پرده نهان است و نـهان خواهد بود
ترک عاشق کش من مست برون رفت امروز
تا دگر خون کـه از دیده روان خواهد بود
چشمم آن دم که ز شوق تو نهد سر به لحد
تا دم صـبـح قیامـت نـگران خواهد بود
بخـت حافظ گر از این گونه مدد خواهد کرد
زلـف معشوقه به دست دگران خواهد بود
Ghazal 208
Those who are tired may seek your aid
It is unfair if your aid is stayed.
You never mistreated us. It's not your way.
Any such mischief, you would degrade.
Unfortunate the eyes that can't shed tears of love,
Unhappy the hearts that candle of love barricade.
With the auspicious fly towards the light,
Leave behind bats and birds who seek the shade.
Wonder not if I sought help in the tavern,
My Master said in the temple they trade.
Without virtue, worship is idolatry,
Goodness won't come, when virtue delayed.
Hafiz, through virtue and wisdom wade,
Else hold your tongue and remain afraid
خستـگان را چو طلب باشد و قوت نبود
گر تو بیداد کـنی شرط مروت نـبود
ما جفا از تو ندیدیم و تو خود نپسـندی
آن چـه در مذهب ارباب طریقت نـبود
خیره آن دیده که آبش نبرد گریه عشق
تیره آن دل که در او شمع محبت نـبود
دولـت از مرغ همایون طلب و سایه او
زان که با زاغ و زغن شهپر دولت نـبود
گر مدد خواستم از پیر مغان عیب مکن
شیخ ما گفت که در صومعه همت نبود
چون طهارت نبود کعبه و بتخانه یکیست
نـبود خیر در آن خانه که عصمت نبود
حافظا علم و ادب ورز که در مجلس شاه
هر که را نیست ادب لایق صحبت نـبود
Ghazal 231
I said I long for thee
You said your sorrows will end.
Be my moon, rise up for me
Only if it will ascend.
I said, from lovers learn
How with compassion burn
Beauties, you said in return
Such common tricks transcend.
Your visions, I will oppose
My mind's paths, I will close
You said, this night-farer knows
Another way will descend.
With the fragrance of your hair
I'm lost in my world's affair
You said, if you care, you dare
On its guidance can depend.
I said hail to that fresh air
That the morning breeze may share
Cool is that breeze, you declare
With beloved's air may blend.
I said, your sweet and red wine
Granted no wishes of mine
You said, in service define
Your life, and your time spend.
I said, when will your kind heart
Thoughts of friendship start?
Said, speak not of this art
Until it's time for that trend.
I said, happiness and joy
Passing time will destroy.
Said, Hafiz, silence employ
Sorrows too will end my friend
گفتـم غـم تو دارم گفتا غمت سر آید
گفتـم کـه ماه من شو گفتا اگر برآید
گفـتـم ز مـهرورزان رسم وفا بیاموز
گـفـتا ز خوبرویان این کار کمـتر آید
گفـتـم کـه بر خیالت راه نظر ببندم
گفـتا که شب رو است او از راه دیگر آید
گفتـم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد
گـفـتا اگر بدانی هم اوت رهـبر آید
گفـتـم خوشا هوایی کز باد صبح خیزد
گفـتا خنـک نسیمی کز کوی دلبر آید
گفتم که نوش لعلت ما را به آرزو کشت
گـفـتا تو بـندگی کن کو بنده پرور آید
گفـتـم دل رحیمت کی عزم صلح دارد
گفـتا مـگوی با کس تا وقت آن درآید
گفتم زمان عشرت دیدی که چون سر آمد
گفتا خموش حافظ کاین غصه هم سر آید
Ghazal 233
Till you grant my wish, I won't give up my demand
I will reach the Soul of Souls, or be buried in this land.
When I am dead and buried, open my grave and see
Smoke rising from my corps, by my inner fire fanned.
Show Thy face to the people, awe-struck and radiant
Man and woman will cry out, at Thy smallest command.
I am tired of this life, jealousy eats away my heart
Without a kiss from your lips, I end my worldly errand.
In search of those sweet lips, I have spent my whole life
Desires of the deprived, those lips will reprimand.
In the circles of the Lovers, his goodness they understand,
With reverence, Hafiz's name, they pass from hand to hand
دسـت از طـلـب ندارم تا کام مـن برآید
یا تـن رسد بـه جانان یا جان ز تـن برآید
بگـشای تربـتـم را بـعد از وفات و بنگر
کز آتـش درونـم دود از کـفـن برآید
بـنـمای رخ که خلقی واله شوند و حیران
بگـشای لـب کـه فریاد از مرد و زن برآید
جان بر لب است و حسرت در دل که از لبانش
نـگرفـتـه هیچ کامی جان از بدن برآید
از حـسرت دهانـش آمد به تنـگ جانـم
خود کام تنـگدسـتان کی زان دهـن برآید
گویند ذکر خیرش در خیل عـشـقـبازان
هر جا کـه نام حافظ در انـجـمـن برآید
Ghazal 234
When the golden orb ascends from the east of the cup
A thousand tulips upon the beloved's cheeks open up
The morning breeze breaks upon the head of the bouquet
The bouquet of the bouquet will flow amidst the grass and crop.
The story of the night of separation is not that story
Of which a small account many, many books would fill up.
This poor and impoverished house of Fate can't satiate
Cry out a hundred sorrows and upon a morsel sup.
With brain and brawn cannot search for the essence
A mere fantasy, this endeavor too will flop.
If like Noah, you can patiently await the end of storm
The tides of fortune turn, and your life-long desires prop.
If the breeze of Your hair at Hafiz's tomb makes a stop
A hundred thousand tulips will adorn his grave-top
چو آفـتاب می از مـشرق پیالـه برآید
ز باغ عارض ساقی هزار لالـه برآید
نـسیم در سر گل بشکند کلاله سنبـل
چو از میان چمـن بوی آن کـلالـه برآید
حکایت شب هجران نه آن حکایت حالیست
کـه شمه‌ای ز بیانش به صد رساله برآید
ز گرد خوان نگون فلک طمع نتوان داشـت
کـه بی ملالت صد غصه یک نوالـه برآید
به سعی خود نتوان برد پی به گوهر مقصود
خیال باشد کاین کار بی حوالـه برآید
گرت چو نوح نبی صبر هست در غم طوفان
بـلا بـگردد و کام هزارسالـه برآید
نـسیم زلف تو چون بگذرد به تربت حافظ
ز خاک کالـبدش صد هزار لالـه برآید
Ghazal 237
One more breath, my fate is at stake
Alas, my good fortune does not wake.
Morning breeze blew Her dust in my eye
I cannot see from the tears and the ache.
I cannot embrace and hug your body, why?
My most ardent wishes I must break.
Only with the Beloved, I can be & can try
No other labor can I undertake.
Only from your hair some good news I can pry
Else, from strangers, there's no news I can take.
Ardently, sincerely, a thousand prayers I let fly
What use, not even one in my world I can make.
Enough sharing my heart with the morning breeze's sigh
With my luck tonight, not even the dawn will break.
I spend my whole life in pursuit till I die
Yet misfortunes of your hair I cannot shake.
Hafiz & his heart, everyone must forsake
Has hidden himself within your wave & wake
نـفـس برآمد و کام از تو بر نـمی‌آید
فـغان کـه بخت من از خواب در نمی‌آید
صبا به چشم من انداخت خاکی از کویش
کـه آب زندگیم در نـظر نـمی‌آید
قد بـلـند تو را تا بـه بر نـمی‌گیرم
درخـت کام و مرادم بـه بر نـمی‌آید
مـگر بـه روی دلارای یار ما ور نی
بـه هیچ وجـه دگر کار بر نـمی‌آید
مقیم زلف تو شد دل که خوش سوادی دید
وز آن غریب بـلاکـش خـبر نـمی‌آید
ز شسـت صدق گـشادم هزار تیر دعا
ولی چـه سود یکی کارگر نـمی‌آید
بسـم حکایت دل هست با نسیم سحر
ولی به بخت من امشب سحر نـمی‌آید
در این خیال به سر شد زمان عمر و هنوز
بـلای زلـف سیاهـت به سر نمی‌آید
ز بس که شد دل حافظ رمیده از همه کس
کـنون ز حلقـه زلفـت به در نـمی‌آید
Ghazal 239
Good news, spring is neigh and grass is green
Leave the trees and treat flowers like a queen.
Birds whistle, singing where is loon of the wine?
The nightingale cries, who painted this flowery scene?
Fruits of Paradise are tasteless for the one
Whom the face of a lover has never seen.
Complain not of the hardships on the path
Comfort comes from enduring the obscene.
Pick a flower from the face of the bearer
Violets encircle the face of the grassy green.
The bearer has stolen my heart in a way
That even conversations I now demean.
I will burn my colorful flowery robe, which
The Tavern Master with wine could not clean.
O Fair one, spring is gone, take note I mean
This wine, Hafiz, has not had a chance to glean
رسید مژده که آمد بـهار و سـبزه دمید
وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید
صـفیر مرغ برآمد بط شراب کـجاسـت
فـغان فـتاد به بلبل نقاب گل که کشید
ز میوه‌های بهـشـتی چـه ذوق دریابد
هر آن که سیب زنـخدان شاهدی نـگزید
مـکـن ز غصه شکایت که در طریق طلب
بـه راحتی نرسید آن که زحمتی نکشید
ز روی ساقی مه وش گلی بـچین امروز
کـه گرد عارض بستان خط بنفشـه دمید
چـنان کرشمـه ساقی دلم ز دست ببرد
که با کسی دگرم نیست برگ گفت و شنید
من این مرقع رنگین چو گل بخواهم سوخت
کـه پیر باده فروشش به جرعه‌ای نـخرید
بـهار می‌گذرد دادگـسـترا دریاب
کـه رفت موسم و حافظ هنوز می‌نچشید
Ghazal 240
Spring winds the March rain clouds feed
Excuse for drinking wine, playing the reed.
Lovers are in full glory, poor me ashamed
Burdened with indigent love, yet I accede.
Shortage of generosity, yet I keep my integrity
Pay with my gown for the wine that I need.
Please say you open up the knot that is in my affairs
Last night till time of dawn, I prayed and plead.
The smiling flower, with a thousand laughs bloomed
As though grace itself had blessed its very seed.
If I rend my shirt in my madness, so what?
Even our good name demands that we be freed.
Who speaks these tales that I tell from your lips?
Who sees your beauty's deceit and misdeed?
If the King seeks not to know of lover's state
Take heed lovers and give up your rest and greed.
Cupid's arrow, Hafiz's heart tore and cleaved
I see his verses, with their wet ink, bleed
ابر آذاری برآمد باد نوروزی وزید
وجه می می‌خواهم و مطرب که می‌گوید رسید
شاهدان در جلوه و من شرمـسار کیسـه‌ام
بار عشق و مفلسی صعب است می‌باید کشید
قحـط جود است آبروی خود نمی‌باید فروخت
باده و گـل از بـهای خرقـه می‌باید خرید
گوییا خواهد گشود از دولتـم کاری کـه دوش
مـن هـمی‌کردم دعا و صبح صادق می‌دمید
با لـبی و صد هزاران خنده آمد گـل بـه باغ
از کریمی گوییا در گوشـه‌ای بویی شـنید
دامـنی گر چاک شد در عالم رندی چـه باک
جامـه‌ای در نیک نامی نیز می‌باید درید
این لـطایف کز لب لعل تو من گفتم که گفـت
وین تـطاول کز سر زلف تو من دیدم کـه دید
عدل سلطان گر نپرسد حال مظلومان عشـق
گوشـه گیران را ز آسایش طـمـع باید برید
تیر عاشـق کـش ندانم بر دل حافظ کـه زد
این قدر دانم که از شعر ترش خون می‌چـکید
Ghazal 243
In the morning breeze, your scent, whoever inhaled
A close friend these familiar words, in his ear hailed;
O King of Goodness, glance at this beggar's state
Of beggars and kings this ear heard many tales, quite detailed.
With this aromatic wine, I satisfy my soul's appetite
I've seen robe wearing priests that many deceptions trailed.
God's secrets that the godly man silently kept
How in the world the wine-seller so clearly unveiled?
O God where is the one who knows and sees
To open up the secrets that in my heart are jailed.
It was not fair to punish my godly heart
With abuse, my heart bitterly cried and wailed.
If I was deprived in my longing, say naught
Kindness of fate from this hardship, none bailed.
Come bring me wine, my love cries out loud
Heard it from ourselves, whoever our tale detailed.
This is not the first time we covertly drink the wine
Master of the tavern caught us in the act each time we exhaled.
This is not a first for drinking to the song of the harp
Many turns the Wheel of Fate this familiar turn scaled.
Advice of the wise comes from a deep goodness within
Beside the one who understood, even heavenly bliss paled.
Hafiz in duty the ocean of prayer sailed
Regardless of if his prayer was granted or failed
بوی خوش تو هر کـه ز باد صـبا شـنید
از یار آشـنا سـخـن آشـنا شـنید
ای شاه حسن چشم به حال گدا فـکـن
کاین گوش بس حکایت شاه و گدا شـنید
خوش می‌کنم به باده مشکین مشام جان
کز دلـق پوش صومعـه بوی ریا شـنید
سر خدا که عارف سالک به کس نگفـت
در حیرتـم که باده فروش از کجا شـنید
یا رب کجاست مـحرم رازی کـه یک زمان
دل شرح آن دهد که چه گفت و چه‌ها شنید
اینـش سزا نـبود دل حـق گزار مـن
کز غمـگـسار خود سخن ناسزا شـنید
مـحروم اگر شدم ز سر کوی او چـه شد
از گلشـن زمانـه کـه بوی وفا شـنید
ساقی بیا کـه عشق ندا می‌کند بـلـند
کان کس که گفت قصه ما هم ز ما شـنید
ما باده زیر خرقـه نـه امروز می‌خوریم
صد بار پیر میکده این ماجرا شـنید
ما می به بانگ چنگ نه امروز می‌کـشیم
بـس دور شد که گنبد چرخ این صدا شنید
پـند حکیم محض صواب است و عین خیر
فرخـنده آن کسی که به سمع رضا شنید
حافـظ وظیفـه تو دعا گفتن است و بس
دربـند آن مـباش که نشنید یا شـنید
Ghazal 244
Friends, unlock the locks of the Beloved's head
On this joyous night, let the story spread.
In familiar solitude friends have tread
Close the door after a prayer is read.
Violin and harp loudly sang and said
Listen and let your sense by the Knower be led.
I swear all sadness will have fled
Once you trust in God to give your daily bread.
The lover and beloved differ as white and red
Need your hunger, when beloved wants to be fed.
The first words of the wine-master simply said
The unworthy companion strongly dread.
Whoever in this world with love is not wed
Hold his funeral as another living dead.
And if Hafiz for alms towards you has sped
Redirect him towards the Beloved's bed
مـعاشران گره از زلـف یار باز کـنید
شـبی خوش اسـت بدین قصه‌اش دراز کـنید
حـضور خـلوت انـس است و دوستان جمعند
و ان یکاد بـخوانید و در فراز کـنید
رباب و چـنـگ بـه بانـگ بـلـند می‌گویند
کـه گوش هوش بـه پیغام اهـل راز کـنید
بـه جان دوسـت کـه غم پرده بر شـما ندرد
گر اعـتـماد بر الـطاف کارساز کـنید
میان عاشـق و معـشوق فرق بـسیار اسـت
چو یار ناز نـماید شـما نیاز کـنید
نخسـت موعـظـه پیر صحبت این حرف است
کـه از مـصاحـب ناجـنـس احـتراز کـنید
هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق
بر او نـمرده بـه فـتوای مـن نـماز کـنید
وگر طـلـب کـند انـعامی از شـما حافـظ
حوالـتـش بـه لـب یار دلـنواز کـنید
Ghazal 245
O bird of Paradise, your secrets disclose
Cease not the sweetness your tongue outward throws.
May you remain vital, your heart content
From the Great Artisan, the beauty you chose.
You spoke in riddles with all thy foes
Unveiling of the secrets, God only knows.
From the rosy cup splash and bring me scent
We only went to sleep when fate arose.
How the minstrel played this playful tune
Drunk and sober dance on feet and toes.
From intoxication, who is immune?
Both friend and foe lost their repose.
No water in sight for Alexander's thirst
Neither power nor gold, can impose.
Listen to the pain of the heart at first
Few words that much meaning enclose.
Clay idols, the heart and soul oppose
To all idols my heart and soul may God close.
To the drunken say not secrets of the wine
Nor to lifeless the tale of soul disclose.
By the royal decree wrote line after line
To such poetic heights Hafiz ever rose;
It is not ours but God's will that goes
May God keep him from all harmful blows
الا ای طوطی گویای اسرار
مـبادا خالیت شـکر ز مـنـقار
سرت سبز و دلـت خوش باد جاوید
که خوش نقشی نمودی از خط یار
سخـن سربسته گفتی با حریفان
خدا را زین مـعـما پرده بردار
بـه روی ما زن از ساغر گـلابی
کـه خواب آلوده‌ایم ای بخت بیدار
چه ره بود این که زد در پرده مطرب
که می‌رقصند با هم مست و هشیار
از آن افیون که ساقی در می‌افکند
حریفان را نه سر ماند نه دسـتار
سـکـندر را نمی‌بخشـند آبی
بـه زور و زر میسر نیست این کار
بیا و حال اهـل درد بـشـنو
بـه لـفـظ اندک و معنی بسیار
بـت چینی عدوی دین و دل‌هاست
خداوندا دل و دینـم نـگـه دار
بـه مسـتوران مگو اسرار مستی
حدیث جان مـگو با نـقـش دیوار
بـه یمـن دولـت منصور شاهی
عـلـم شد حافظ اندر نظم اشعار
خداوندی بـه جای بـندگان کرد
خداوندا ز آفاتـش نـگـه دار
Ghazal 254
The patient nightingale on a branch atop the tree
For the well being of the rose made its plea.
Praise your goodness O rose, and your beauty,
Let not your pride make the nightingale flee.
I complain not of being apart from thee,
In hope of union, I'll be apart for eternity.
Others delight in pleasure and luxury,
Pain of separation is what delights me.
For nymphs and Paradise, some find the rosary,
Beloved is my nymph, and tavern my garden's entry.
Drink wine to the music of the harp, be worry free
From he who forbids you joy for God's mercy.
Hafiz, separation is not at tragedy,
Union in separation, and light in the darkness you see
دیگر ز شاخ سرو سهی بـلـبـل صـبور
گلبانـگ زد که چشم بد از روی گل به دور
ای گلبشـکر آن که تویی پادشاه حسـن
با بـلـبـلان بی‌دل شیدا مـکـن غرور
از دسـت غیبـت تو شکایت نمی‌کـنـم
تا نیسـت غیبـتی نـبود لذت حـضور
گر دیگران به عیش و طرب خرمـند و شاد
ما را غـم نـگار بود مایه سرور
زاهد اگر بـه حور و قـصور اسـت امیدوار
ما را شرابخانـه قـصور اسـت و یار حور
می خور به بانگ چنگ و مخور غصه ور کسی
گوید تو را کـه باده مـخور گو هوالـغـفور
حافـظ شکایت از غم هجران چه می‌کنی
در هجر وصل باشد و در ظلمت اسـت نور
Ghazal 270
Ask not what sorrows for love I endure
Ask not of parting poisons that make me impure.
I have traveled the world and in the end
Ask not what lover I willingly allure.
Longing for a vision, at her door
Ask not of the tears that I pour.
With my own ears I heard her last night
Ask not of her words, harsh yet demure.
Bite not your upper lip and speak not
Ask not what sweet lips I may secure.
In my mendicant state without you
Ask not of my pain and need for a cure.
On the path of Love, Hafiz, lost & unsure
Ask not of his standing, high and pure
درد عشقی کشیده‌ام که مـپرس
زهر هجری چشیده‌ام که مـپرس
گشـتـه‌ام در جـهان و آخر کار
دلـبری برگزیده‌ام کـه مـپرس
آن چـنان در هوای خاک درش
می‌رود آب دیده‌ام کـه مـپرس
مـن به گوش خود از دهانش دوش
سخـنانی شـنیده‌ام که مپرس
سوی من لب چه می‌گزی که مگوی
لـب لـعـلی گزیده‌ام که مپرس
بی تو در کـلـبـه گدایی خویش
رنـج‌هایی کـشیده‌ام که مپرس
همـچو حافـظ غریب در ره عشق
بـه مـقامی رسیده‌ام که مپرس
Ghazal 271
Of her black hair I complain, O ask me not
Cause of her, lost I remain, O ask me not.
In the hope of loyalty, nobody leaves his heart & faith
I repent, my deeds disdain, O ask me not.
A sip of wine never cause misdeed or grief
Ignorant put me through so much pain, O ask me not.
O pious one, pass me by, 'cause this red wine
Makes your faith vain, drives you insane, ask me not.
On the path of life and soul, stories abound
One will strain & one will feign, O ask me not.
I longed for health and bliss, but alas
That seductress holds my rein, O ask me not.
I asked the ball of heavens, what is my role on this plane?
In the polo game of life I entertain, O ask me not.
I asked, with your hair whose blood you drain?
By God, this story is a long chain, O ask me not
دارم از زلف سیاهش گله چندان کـه مـپرس
که چنان ز او شده‌ام بی سر و سامان که مپرس
کـس بـه امید وفا ترک دل و دین مـکـناد
کـه چنانم من از این کرده پشیمان که مپرس
بـه یکی جرعه که آزار کسش در پی نیسـت
زحمـتی می‌کشـم از مردم نادان که مپرس
زاهد از ما به سلامت بـگذر کاین می لـعـل
دل و دین می‌برد از دست بدان سان که مپرس
گـفـت‌وگوهاسـت در این راه که جان بگدازد
هر کسی عربده‌ای این که مبین آن که مـپرس
پارسایی و سـلامـت هوسـم بود ولی
شیوه‌ای می‌کـند آن نرگس فتان که مـپرس
گـفـتـم از گوی فلـک صورت حالی پرسم
گفـت آن می‌کشم اندر خم چوگان که مپرس
گفتمـش زلـف بـه خون که شکستی گفتا
حافـظ این قصه دراز است به قرآن که مـپرس
Ghazal 279
How beautiful is Shiraz's unparalleled state
God save it from harm and the hands of fate.
May God keep its flowing Roknabad river
Its waters with freshness, always equate.
Between Jafarabad and Mossalla gardens
Northern breeze's scent, forever accelerate .
In Shiraz the bounty of heavenly spirit
Amidst its wise people is an inner trait.
Nobody talks of the Egyptian sugar
It surpasses all, in sweetness is great.
O breeze what news of the happy minstrel?
How is his state? How does he relate?
If that sweet boy kills, and sheds my blood
O heart forgive him for his innocent hate.
O God let me stay with, this, my dream
I am happy with the vision of my mate.
Brave separation Hafiz, patiently wait
Thank God for union, time to consummate
خوشا شیراز و وضع بی‌مثالـش
خداوندا نـگـه دار از زوالـش
ز رکـن آباد ما صد لوحش اللـه
کـه عمر خضر می‌بخشد زلالش
میان جـعـفرآباد و مـصـلا
عـبیرآمیز می‌آید شـمالـش
به شیراز آی و فیض روح قدسی
بـجوی از مردم صاحب کمالش
کـه نام قند مـصری برد آن جا
کـه شیرینان ندادند انفعالـش
صبا زان لولی شنگول سرمست
چه داری آگهی چون است حالش
گر آن شیرین پسر خونـم بریزد
دلا چون شیر مادر کن حلالـش
مـکـن از خواب بیدارم خدا را
که دارم خلوتی خوش با خیالش
چرا حافظ چو می‌ترسیدی از هجر
نـکردی شـکر ایام وصالـش
Ghazal 282
Took away my serenity, patience and sense
My heavy hearted, fair faced, divine essence.
How lovely, nimble, handsome and majestic
Delicate, beautiful, and gowned with elegance.
From the heat of the fire of that love
Like a boiling pot, express my effervescence.
Like a shirt in comfort, hanging loose
If worn by beloved, and embraced tight and dense.
Even when my bones decompose and rot
My soul will hold that love in reverence.
My heart and soul put my heart and soul in suspense
Your beauty, your beauty, my only reference.
Your cure is your cure, Hafiz, your defense
Those sweet lips, those sweet lips, my sentence
بـبرد از من قرار و طاقت و هوش
بـت سنگین دل سیمین بناگوش
نـگاری چابـکی شنگی کلهدار
ظریفی مه وشی ترکی قـباپوش
ز تاب آتـش سودای عشـقـش
بـه سان دیگ دایم می‌زنم جوش
چو پیراهـن شوم آسوده خاطر
گرش همچون قـبا گیرم در آغوش
اگر پوسیده گردد اسـتـخوانـم
نـگردد مـهرت از جانم فراموش
دل و دینم دل و دینم ببرده‌سـت
بر و دوشش بر و دوشش بر و دوش
دوای تو دوای توسـت حافـظ
لـب نوشش لب نوشش لب نوش
Ghazal 293
In the morn from the privacy of the Palace of Creation
The Eastern Candle emanates in every direction;
Produces a clear mirror from the horizon's pocket
In a thousand ways showing the world its own reflection.
In the corners of the grand cosmic music hall
The organ plays a tune, and Venus listens with elation.
The exalted harp cries, now where is the doubter?
The laughing cup cries, what happened to prohibition?
Look closely at the world, and choose gaiety and joy
Whichever way you look, this is the world's situation.
The locks of the sweetheart and Master lock up and deceive
The mystics over this chain seek no confrontation.
Ask for a majestic life, if this world is what you seek
For He is benevolent and bountiful with compassion.
Light of the hopeful eye, eternal symbol of adoration;
Omniscient, Omnipotent, Soul of the World, King of the Nation
بامدادان کـه ز خـلوتـگـه کاخ ابداع
شمـع خاور فکند بر همه اطراف شعاع
برکـشد آینـه از جیب افق چرخ و در آن
بـنـماید رخ گیتی بـه هزاران انواع
در زوایای طربخانـه جمـشید فـلـک
ارغـنون ساز کند زهره به آهنگ سماع
چـنـگ در غلغله آید که کجا شد منکر
جام در قهقهه آید که کـجا شد مـناع
وضـع دوران بنگر ساغر عـشرت برگیر
کـه به هر حالتی این است بهین اوضاع
طره شاهد دنیی همه بند است و فریب
عارفان بر سر این رشتـه نـجویند نزاع
عمر خسرو طلب ار نفع جهان می‌خواهی
کـه وجودیسـت عطابخش کریم نفاع
مظـهر لطـف ازل روشنی چشم امل
جامع علم و عمل جان جهان شاه شجاع
Ghazal 294
Faithful in your love, my fame has spread, candle-like
At the home of the homeless, I make my bed, candle-like.
Day and night, from sorrows, sleep escapes from my eyes
Sick of being apart, my eyes are teary, red, candle-like.
Scissors of sorrows have cut my patience' string
Flame of your love burns upon my weary head, candle-like.
If my bloody tears fail to bring color to my cheeks
How else can my secret tales ever be said, candle-like?
Amidst water & fire, my head is busy with your thoughts
While my heart flooded with tears it needs to shed, candle-like.
In the night of separation, send butterfly of union
Else from your pain the world I'll burn & shred, candle-like.
Without your beautiful vision, my day is night
With the love I have bred, my flaws I dread, candle-like.
My patience is eroding, like a mountain from sorrows' rains
In the ocean of your love, path of fire I tread, candle-like.
Like dawn, I blow one breath to see your face
Show yourself O Beloved, else I'll be dead, candle-like.
Honor me one night with your union, my friend
Let your light, light up my house & spread, candle-like.
Fire of your love caught on Hafiz's head
When will my heart's fire, my tears wed, candle-like
در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمـع
شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع
روز و شب خوابم نمی‌آید به چشم غم پرست
بـس که در بیماری هجر تو گریانم چو شمع
رشتـه صـبرم به مقراض غمت ببریده شد
همـچـنان در آتش مهر تو سوزانم چو شمع
گر کـمیت اشـک گلگونم نـبودی گرم رو
کی شدی روشن به گیتی راز پنهانم چو شمع
در میان آب و آتش همچنان سرگرم توسـت
این دل زار نزار اشـک بارانـم چو شـمـع
در شـب هجران مرا پروانه وصلی فرسـت
ور نه از دردت جهانی را بسوزانم چو شمـع
بی جمال عالم آرای تو روزم چون شب است
با کمال عشق تو در عین نقصانم چو شمـع
کوه صبرم نرم شد چون موم در دست غمـت
تا در آب و آتش عشقت گدازانم چو شـمـع
همـچو صبحم یک نفس باقیست با دیدار تو
چـهره بنما دلبرا تا جان برافشانم چو شمع
سرفرازم کن شبی از وصـل خود ای نازنین
تا مـنور گردد از دیدارت ایوانم چو شـمـع
آتـش مـهر تو را حافظ عجب در سر گرفت
آتـش دل کی به آب دیده بنشانم چو شمع
Ghazal 295
At dawn, to the garden, to inhale the perfume of the rose
Like the nightingale loudly exhale the cure of my head and nose.
I was watching the beautiful unfolding of the rose
Like a light, the secrets of the night disclose.
Proudly its own youth and beauty would transpose
Its songs, the nightingale to the peaceful rose owes.
Jealous tear of the narcissus ceaselessly flows
The tulip submits itself to the heart's throws.
The lily's sharp and reproachful tongue grows,
The rebellious poppy would loudly oppose.
One, in worship of the wine, to the jug, goes on tip-toes
One, the drunk bearer, cup in hand, knows with repose.
The one who knows joy, youthfully glows
Hafiz's is the message the prophets propose
سـحر به بوی گلستان دمی شدم در باغ
کـه تا چو بلبل بی‌دل کنم عـلاج دماغ
بـه جـلوه گـل سوری نگاه می‌کردم
کـه بود در شب تیره به روشنی چو چراغ
چـنان به حسن و جوانی خویشتن مغرور
کـه داشـت از دل بلبل هزار گونه فراغ
گشاده نرگس رعنا ز حسرت آب از چشم
نـهاده لاله ز سودا به جان و دل صد داغ
زبان کشیده چو تیغی به سرزنش سوسن
دهان گـشاده شـقایق چو مردم ایغاغ
یکی چو باده پرستان صراحی اندر دست
یکی چو ساقی مستان به کف گرفته ایاغ
نشاط و عیش و جوانی چو گل غنیمت دان
کـه حافـظا نـبود بر رسول غیر بـلاغ
Ghazal 298
Secure place and sweet wine and tender friend
If only we could keep these three until the end.
The world and its affairs are all nothing for naught
A thousand times I have inquired of this trend.
Alas that until now I was so unaware
That alchemy of life is to befriend a friend.
Find a refuge and make the best of times
From the thieves of life, that our time waste and spend.
Repenting from the lips of the friend and the smiling cup
Is but a fantasy, a notion reason can't defend.
Though I cannot ever touch your beautiful hair
On this vivid hope I can gladly depend.
The sweet dimple that adorns your chin, in depth,
A million deep thoughts can't possibly transcend.
If my tears turn ruby color, say naught
For the seal of your lips, with ruby blend.
Mockingly said, Hafiz, to your every whim I tend
To what depths of mockery must I stoop and descend
مـقام امن و می بی‌غش و رفیق شفیق
گرت مدام میسر شود زهی توفیق
جهان و کار جهان جمله هیچ بر هیچ است
هزار بار مـن این نکته کرده‌ام تـحـقیق
دریغ و درد که تا این زمان ندانـسـتـم
کـه کیمیای سـعادت رفیق بود رفیق
بـه مؤ‌منی رو و فرصت شمر غنیمت وقت
کـه در کمینگـه عمرند قاطـعان طریق
بیا کـه توبـه ز لعل نـگار و خـنده جام
حکایتیسـت که عقلش نمی‌کند تصدیق
اگر چه موی میانت به چون مـنی نرسد
خوش است خاطرم از فکر این خیال دقیق
حـلاوتی کـه تو را در چه زنخدان است
بـه کـنـه آن نرسد صد هزار فکر عمیق
اگر به رنگ عقیقی شد اشک من چه عجب
کـه مهر خاتم لعل تو هست همچو عقیق
بـه خـنده گفت که حافظ غلام طبع توام
بـبین که تا به چه حدم همی‌کند تحمیق
Ghazal 299
If you drink wine, let a drop or two spill
A sin that helps another, courageously fulfill.
Worry not, drink to the music of the harp
Fate worries not when it is time to kill.
It is for your sake, my darling beloved
That on my last day I take the bitter pill.
Whether heading for heaven or hell, angel or man,
Self-denial, in any creed, is ill.
Designer of the world designed our path
With no way out of the grave, save being still.
Daughter of the vine makes the mind creative, divine
May the vine forever adorn every hill and rill.
Towards the tavern, Hafiz went forth with thrill
Prayers of the godly heart, may your heart fill
اگر شراب خوری جرعه‌ای فشان بر خاک
از آن گناه که نفعی رسد به غیر چـه باک
برو بـه هر چه تو داری بخور دریغ مـخور
کـه بی‌دریغ زند روزگار تیغ هـلاک
بـه خاک پای تو ای سرو نازپرور مـن
کـه روز واقعـه پا وامـگیرم از سر خاک
چه دوزخی چه بهشتی چه آدمی چه پری
به مذهب همه کفر طریقت است امساک
مهـندس فـلـکی راه دیر شش جهتی
چـنان ببست که ره نیست زیر دیر مغاک
فریب دخـتر رز طرفه می‌زند ره عـقـل
مـباد تا بـه قیامـت خراب طارم تاک
بـه راه میکده حافظ خوش از جهان رفتی
دعای اهـل دلـت باد مونـس دل پاک
Ghazal 300
If a thousand enemies are intent on my demise
With you as my friend, fear won't arise.
I'm alive with the hope of union with thee
Every moment I fear death, otherwise.
Breath by breath, your scented breeze I must inhale
Moment by moment, from sorrows exhale my cries.
Only dreaming of you, go to sleep my two eyes
Patiently longing for thee, my heart to itself lies.
Don't pull away your rein when you cut me with your sword
My head is my shield, while my hand your saddle-strap ties.
Where can we see your face just as you are, true and pure?
Each based on his own grasp can realize.
Indigent Hafiz is the apple of people's eyes
At your door, prostrated, your vision espies
هزار دشمنـم ار می‌کنند قصد هـلاک
گرم تو دوستی از دشمـنان ندارم باک
مرا امید وصال تو زنده می‌دارد
و گر نه هر دمم از هجر توست بیم هلاک
نفـس نفـس اگر از باد نشنوم بویش
زمان زمان چو گل از غم کنم گریبان چاک
رود به خواب دو چشم از خیال تو هیهات
بود صـبور دل اندر فراق تو حاشاک
اگر تو زخم زنی به کـه دیگری مرهـم
و گر تو زهر دهی به کـه دیگری تریاک
بـضرب سیفـک قتـلی حیاتـنا ابدا
لان روحی قد طاب ان یکون فداک
عنان مپیچ که گر می‌زنی به شمشیرم
سـپر کنم سر و دستت ندارم از فتراک
تو را چنان که تویی هر نـظر کـجا بیند
به قدر دانش خود هر کسی کند ادراک
بـه چشم خلق عزیز جهان شود حافظ
کـه بر در تو نهد روی مسکنت بر خاک
Ghazal 351
Next spring, giving up wine, I deny
Why fool myself? This I'll never try.
Where is the minstrel, that all piety and mind
With the song of the harp and reed I defy.
In the noisy school, O heavy heart, O heavy heart
In the service of wine and love let sometime go by
Where is the fairness of life, bring me wine
I'll tell the tale of many kings who now peacefully lie.
On Judgement Day, openly I show how I erred
Honest mistakes fear not, His mercy shall multiply.
Bring the messenger of dawn, distant midnight cry
With that majestic morning light will dissolve and fly.
This borrowed life, given to Hafiz to live and die
Will return to its owner, when His face identify
حاشا که من به موسم گل ترک می کنم
مـن لاف عقل می‌زنم این کار کی کنم
مطرب کجاست تا همه محصول زهد و علم
در کار چنـگ و بربط و آواز نی کـنـم
از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفـت
یک چند نیز خدمت معشوق و می کنـم
کی بود در زمانـه وفا جام می بیار
تا مـن حکایت جم و کاووس کی کنـم
از نامـه سیاه نترسم کـه روز حـشر
با فیض لطف او صد از این نامه طی کنـم
کو پیک صبـح تا گلـه‌های شـب فراق
با آن خجسته طالع فرخنده پی کـنـم
این جان عاریت که به حافظ سپرد دوست
روزی رخـش ببینم و تسلیم وی کنـم
Ghazal 353
Love of the Beloved and this wine, I will not leave behind
Repented a hundred times, but no more myself will bind.
Garden of Eden, Tree of Knowledge, and nymphs of Paradise
Will not compare to the clay of the abode of the undefined.
The lessons and affirmations of the wise are but one sign
I understood the sign, and need not repeat in my mind.
I am never aware of the secrets and state of my soul
Until myself in the midst of the tavern I find.
The worldly wise advised me to leave love behind
I need not fight myself, why make my soul misaligned?
Though appraised and judged by the citizens of my town,
I will not sing and dance upon the pulpit to the blind.
Hafiz the old Masters, the old Magi are wise and kind
Prostrated, with this dust I find myself entwined
من ترک عشق شاهد و ساغر نمی‌کنم
صد بار توبـه کردم و دیگر نمی‌کـنـم
باغ بهشت و سایه طوبی و قصر و حور
با خاک کوی دوست برابر نمی‌کـنـم
تلقین و درس اهل نظر یک اشارت است
گفـتـم کـنایتی و مـکرر نمی‌کنم
هرگز نـمی‌شود ز سر خود خـبر مرا
تا در میان میکده سر بر نـمی‌کـنـم
ناصح به طعن گفت که رو ترک عشق کن
محـتاج جنـگ نیست برادر نمی‌کنم
این تـقواام تمام که با شاهدان شـهر
ناز و کرشمه بر سر منبر نمی‌کـنـم
حافظ جناب پیر مغان جای دولت است
مـن ترک خاک بوسی این در نمی‌کنم
Ghazal 354
With your long curled eyelashes
You brought me a thousand doubts
When your sleepy eye flashes
A thousand pains in me come out.
O thou, companion of my heart
Memories of friends my mind depart
There is not a day that from the start
Your memory I do not tout.
The world is baseless and old
Lovers shout out and scold
Magic spells take their hold,
This is love's sorrowful route.
Separation puts me on fire
My circumstances are dire
May the nightly breeze inspire
With a whiff of what it's all about.
This world of space and time
For Beloved ain't worth a dime
Ruling the world is a crime
If Beloved is without.
If in my place, Beloved choose
Another, then I greatly lose
My life and soul I'll refuse
Curses upon myself I spout.
At dawn sings the nightingale
O Beloved, yourself unveil
In my head I cry and wail
Of yesternight's dreamy bout.
On my deathbed, when I rise
I'll head straight for Paradise
If only I can keep my eyes
Upon the flame your candle sprouts.
The tale of my desires
That I cry out and shout
Unmistakably inspires
What Hafiz said without doubt
بـه مژگان سیه کردی هزاران رخنه در دینـم
بیا کز چـشـم بیمارت هزاران درد برچینـم
الا ای همنشین دل که یارانـت برفـت از یاد
مرا روزی مباد آن دم که بی یاد تو بنـشینـم
جهان پیر است و بی‌بنیاد از این فرهادکش فریاد
که کرد افسون و نیرنگش ملول از جان شیرینم
ز تاب آتـش دوری شدم غرق عرق چون گـل
بیار ای باد شبگیری نسیمی زان عرق چینـم
جـهان فانی و باقی فدای شاهد و ساقی
کـه سلـطانی عالم را طفیل عشق می‌بینم
اگر بر جای من غیری گزیند دوست حاکم اوست
حرامـم باد اگر من جان به جای دوست بگزینم
صـباح الـخیر زد بلبل کـجایی ساقیا برخیز
کـه غوغا می‌کند در سر خیال خواب دوشینم
شـب رحلت هم از بستر روم در قصر حورالعین
اگر در وقت جان دادن تو باشی شمع بالینـم
حدیث آرزومـندی که در این نامه ثبت افـتاد
هـمانا بی‌غـلـط باشد که حافظ داد تلقینم
Ghazal 357
In the tavern of the Magi I see the bright light of Divine
O what a light, such a delight, how can it so brightly shine?
Stop showing off to me, O pilgrim of the House of God
In that place you see the house, while I see God's grand design.
Secrets of the divine, for myself I wish to define
This is a mindless design, myself I further misalign.
Painful heart, tearful eyes, sigh of the morn, cry of the night
These are the lot of mine, and are favors that Thou assign.
Each moment my fantasies, my phantasm of Thee refine
How could I share my visions? With whom open this heart of mine?
Fragrance of oriental perfumes do not begin to approach
That aromatic breeze, that life-giving morning sign.
Hafiz's poetic and playful words do not malign
Because I consider him an ardent lover of Thine
در خرابات مـغان نور خدا می‌بینـم
این عجب بین که چه نوری ز کجا می‌بینم
جلوه بر من مفروش ای ملک الحاج که تو
خانـه می‌بینی و من خانه خدا می‌بینم
خواهـم از زلف بتان نافه گشایی کردن
فـکر دور است همانا که خطا می‌بینم
سوز دل اشک روان آه سحر ناله شـب
این همـه از نظر لطف شما می‌بینـم
هر دم از روی تو نقـشی زندم راه خیال
با که گویم که در این پرده چه‌ها می‌بینم
کس ندیده‌ست ز مشک ختن و نافه چین
آن چه من هر سحر از باد صبا می‌بینـم
دوسـتان عیب نظربازی حافظ مکـنید
کـه مـن او را ز محبان شما می‌بینم
Ghazal 358
Hardships and sorrows, for sometime are mine
There is no cure, other than red wine.
Service of the Old Magi I won't leave,
My own benefit, in this I define.
With light of the jug, ascend joyous heights
Fate and time may have another design.
Sign of godliness, is only Love
Amidst the pious, I see no such sign.
Alas, in spite of my wandering eyes,
Two mirrors can't show that face, divine.
You, tall spruce and pine, by my streaming eyes,
I see the waters, but not spruce and pine.
In my drunken state, no-one gives me wine,
No-one with the heart, himself would align.
Of the thing I loved, do not ask of me,
I have become naught, speck of dust so fine.
Hafiz's boat and I, only in this sea
Have pearls of words, that brightly shine
غـم زمانه که هیچش کران نمی‌بینم
دواش جز می چون ارغوان نمی‌بینـم
به ترک خدمت پیر مغان نخواهم گفت
چرا که مصلحت خود در آن نمی‌بینـم
ز آفـتاب قدح ارتـفاع عیش بـگیر
چرا که طالع وقت آن چنان نمی‌بینـم
نشان اهل خدا عاشقیست با خود دار
که در مشایخ شهر این نشان نمی‌بینم
بدین دو دیده حیران من هزار افسوس
کـه با دو آینه رویش عیان نمی‌بینم
قد تو تا بـشد از جویبار دیده مـن
بـه جای سرو جز آب روان نمی‌بینم
در این خمار کسم جرعه‌ای نمی‌بخشد
بـبین که اهل دلی در میان نمی‌بینم
نشان موی میانش که دل در او بستم
ز من مپرس که خود در میان نمی‌بینم
من و سفینه حافظ که جز در این دریا
بضاعـت سخـن درفشان نمی‌بینم
Ghazal 360
If from this ruined house, homeward bound
And if I arrive there sane and sound
And from this journey, safely return
I promise to enter the first tavern on my round.
I will tell on this path what I found
To the temple I'll dance, cup in hand, to harp's sound.
If those upon the path speak of their heartache
Strangers to the path will not see my face frowned.
From now on my hands will only brush Beloved's locks
My insane heart's desires, my senses hound.
If I see the brow of my Beloved's face
I will prostrate, and constantly kiss the ground.
Happy is the moment that like Hafiz with His help
We too are happily with Beloved homeward bound
گر از این مـنزل ویران بـه سوی خانـه روم
دگر آن جا کـه روم عاقـل و فرزانـه روم
زین سـفر گر به سلامت به وطـن بازرسـم
نذر کردم کـه هـم از راه بـه میخانـه روم
تا بگویم که چه کشفم شد از این سیر و سلوک
بـه در صومـعـه با بربـط و پیمانـه روم
آشـنایان ره عـشـق گرم خون بـخورند
ناکـسـم گر بـه شکایت سوی بیگانه روم
بـعد از این دست من و زلف چو زنـجیر نـگار
چـند و چـند از پی کام دل دیوانـه روم
گر بـبینـم خـم ابروی چو مـحرابـش باز
سـجده شـکر کـنـم و از پی شکرانه روم
خرم آن دم کـه چو حافـظ بـه تولای وزیر
سرخوش از میکده با دوست به کاشانـه روم
Ghazal 367
From the Old Magi I have a sacred oath and decree
Forbidden drinking wine, where Beloved will not be
I want to rend my shirt, what else to do with being fake?
Mean words are a torture that souls flee.
Unless Beloved's lips grant my wish and nurture mine
At the gate of the tavern I'll remain a refugee.
Has He forgotten my years of serving Him?
O morning breeze, remind Him, I plea.
Hundred years hence, if by chance you pass my grave
My decayed skeleton will dance with joy and much glee.
Beloved steals my heart with hundred hopes
Usually the great deliver on what they agree.
O bud, don't be upset with your fate and open up
Breath of morning breeze will refresh & set you free.
O heart, seek your healing some other way
For pain of Love, doctors have no remedy.
Seek the wisdom that you keep for ever more
Let others go for riches, fame and degree.
The path is tough, unless are touched by grace
From cursed Satan springs no gain for me.
Hafiz, thankfully face your poverty
Humble heart and sweet tongue is best for thee
فـتوی پیر مـغان دارم و قولیسـت قدیم
که حرام است می آن جا که نه یار است ندیم
چاک خواهـم زدن این دلق ریایی چه کنـم
روح را صحبـت ناجـنـس عذابیسـت الیم
تا مـگر جرعـه فـشاند لب جانان بر مـن
سال‌ها شد کـه منم بر در میخانـه مـقیم
مـگرش خدمـت دیرین مـن از یاد برفـت
ای نـسیم سـحری یاد دهش عـهد قدیم
بـعد صد سال اگر بر سر خاکـم گذری
سر برآرد ز گلـم رقص کـنان عـظـم رمیم
دلـبر از ما بـه صد امید سـتد اول دل
ظاهرا عـهد فرامـش نکـند خـلـق کریم
غنـچـه گو تنـگ دل از کار فروبسته مباش
کز دم صـبـح مدد یابی و انـفاس نـسیم
فـکر بـهـبود خود ای دل ز دری دیگر کـن
درد عاشـق نـشود به به مداوای حـکیم
گوهر مـعرفـت آموز کـه با خود بـبری
کـه نـصیب دگران است نـصاب زر و سیم
دام سخـت اسـت مگر یار شود لطـف خدا
ور نـه آدم نـبرد صرفـه ز شیطان رجیم
حافظ ار سیم و زرت نیست چه شد شاکر باش
چـه بـه از دولت لطف سخن و طبع سلیم
Ghazal 369
I expected friendship from my friends
How mistaken were my notions of these trends.
When will the tree of friendship bear fruit?
I have planted seeds of many strains & blends.
Dervishes keep away from discourses & discussions
Else my arguments, my talk, only offends.
I detected aggression in your piercing eyes
Forgive me and let me make peaceful amends.
The bud of your goodness remained closed
I became the gardener whom flowers tends.
Many wrongs were done, yet no-one complained
My silence, deference and respect extends.
Said, this friendship is what Hafiz intends
Not by our order his time, this way he spends
ما ز یاران چشم یاری داشـتیم
خود غلط بود آن چه ما پنداشتیم
تا درخـت دوسـتی برگی دهد
حالیا رفتیم و تخمی کاشـتیم
گـفـت و گو آیین درویشی نبود
ور نـه با تو ماجراها داشـتیم
شیوه چشمت فریب جنگ داشت
ما غلط کردیم و صلح انگاشـتیم
گلبن حسنت نه خود شد دلفروز
ما دم همت بر او بگـماشـتیم
نکته‌ها رفت و شکایت کس نکرد
جانـب حرمـت فرونگذاشتیم
گفت خود دادی به ما دل حافظا
ما محصل بر کسی نگماشـتیم
Ghazal 374
Rose petals let us scatter
And fill the cup with red wine
The firmaments let us shatter
And come with a new design
If sorrow's soldiers incite
To shed lovers' blood tonight
With beloved I will unite
And his foundations malign
Pour the red wine with control
Like rose-water into the bowl
While fragrant breeze will roll
And sweet incense refine
With a harp on display
We ask the players to play
While clapping we sing and say
And dancing, our heads decline
Blow our dust O gentle breeze
And throw at the Master's knees
The Good King has the keys
While we glance at the sign
One boasts & brags with his mind
One weaves talks of idle kind
All the judgment that we find
Let the Judge weigh and define
If Eden is what you need
To the tavern let us speed
The jug of wine let us heed
And Paradise will be thine
Merry songs and fair speech
In Shiraz they do not teach
Another land let us reach
Hafiz, and then we shine
بیا تا گـل برافـشانیم و می در ساغر اندازیم
فـلـک را سقـف بـشـکافیم و طرحی نو دراندازیم
اگر غـم لـشـکر انـگیزد کـه خون عاشـقان ریزد
مـن و ساقی بـه هـم تازیم و بـنیادش براندازیم
شراب ارغوانی را گـلاب اندر قدح ریزیم
نـسیم عـطرگردان را شـکر در مـجـمر اندازیم
چو در دست است رودی خوش بزن مطرب سرودی خوش
کـه دسـت افشان غزل خوانیم و پاکوبان سر اندازیم
صـبا خاک وجود ما بدان عالی جـناب انداز
بود کان شاه خوبان را نـظر بر مـنـظر اندازیم
یکی از عـقـل می‌لافد یکی طامات می‌بافد
بیا کاین داوری‌ها را بـه پیش داور اندازیم
بـهـشـت عدن اگر خواهی بیا با ما بـه میخانـه
کـه از پای خـمـت روزی بـه حوض کوثر اندازیم
سـخـندانی و خوشـخوانی نـمی‌ورزند در شیراز
بیا حافـظ کـه تا خود را بـه مـلـکی دیگر اندازیم
Ghazal 380
I have said many a time, and I'll say it once again
Though I move upon this path, another my path maintain.
Behind the veil parrot-like, I am trained and entertain
I repeat what the Master has taught me and had me retain.
If I am a thorn or rose, adorn the grass, it is vain
To think I can grow without the nurturing hand and rain.
O friends, do not think I am heartless and insane
In search of a connoisseur, I am a gem of unique grain.
Though wine with my colorful robe causes many pain
I will not fault the elixir that washes every stain.
The lovers' laughter and cry many layers do contain
At night I compose, and in the morn cry out my gain.
Hafiz said, from breathing in dust of the tavern do refrain
Fault me not, this is the way that this aroma I regain
بارها گـفـتـه‌ام و بار دگر می‌گویم
که من دلشده این ره نه به خود می‌پویم
در پـس آینه طوطی صفتم داشتـه‌اند
آن چـه استاد ازل گفت بـگو می‌گویم
من اگر خارم و گر گل چمن آرایی هست
که از آن دست که او می‌کشدم می‌رویم
دوسـتان عیب من بی‌دل حیران مکـنید
گوهری دارم و صاحـب نـظری می‌جویم
گر چه با دلق ملمع می گلگون عیب است
مـکـنـم عیب کز او رنگ ریا می‌شویم
خـنده و گریه عشاق ز جایی دگر است
می‌سرایم به شب و وقت سحر می‌مویم
حافظـم گفت که خاک در میخانه مبوی
گو مکن عیب که من مشک ختن می‌بویم
Ghazal 390
Officers of King of the flowers the grass adorn
The meadows welcome O God, the newly born.
What a pleasant gathering was this royal feast
Each one is seated upon his own throne.
Let your Seal, seal the fate of the Royal Seal
With your name, Satan's hands are cut and torn.
This house is eternally the gateway through which
The winds of compassion are fragrantly blown.
Glory of the Mighty King, his mythic sword
Book of Kings, and its readers have all sworn.
Tamed the stallion of fate, put under saddle
Mighty Rider played polo, the ball is thrown.
In this land flowing waters became your sword
Planted seeds of Justice, and evil intent forlorn.
No wonder, with your goodness, if from now on
From deserts, upon the breeze musk is flown.
Hermits patiently await your good vision
Raise your hat, throw aside the mask you've worn.
Sought counsel of my mind, said, Hafiz, drink!
Listen to my trusted friend, pour me wine until the morn.
Gentle breeze bestow this feast with plentiful horn
The bearer, with a cup or two, those like me may scorn
افـسر سلـطان گـل پیدا شد از طرف چمن
مـقدمـش یا رب مبارک باد بر سرو و سمـن
خوش به جای خویشتن بود این نشست خسروی
تا نـشیند هر کسی اکنون به جای خویشتـن
خاتـم جـم را بشارت ده به حسن خاتمـت
کاسـم اعـظـم کرد از او کوتاه دست اهرمن
تا ابد مـعـمور باد این خانـه کز خاک درش
هر نـفـس با بوی رحـمان می‌وزد باد یمـن
شوکـت پور پـشـنـگ و تیغ عالـمـگیر او
در همـه شهـنامـه‌ها شد داستان انجمـن
خـنـگ چوگانی چرخـت رام شد در زیر زین
شـهـسوارا چون بـه میدان آمدی گویی بزن
جویبار مـلـک را آب روان شمـشیر توسـت
تو درخـت عدل بنشان بیخ بدخواهان بـکـن
بـعد از این نشکفت اگر با نکهت خلق خوشـت
خیزد از صـحرای ایذج نافـه مشـک خـتـن
گوشـه گیران انتـظار جلوه خوش می‌کنـند
برشـکـن طرف کـلاه و برقـع از رخ برفکـن
مـشورت با عقل کردم گفت حافظ می بـنوش
ساقیا می ده بـه قول مستـشار مؤ‌تـمـن
ای صـبا بر ساقی بزم اتابـک عرضـه دار
تا از آن جام زرافشان جرعه‌ای بخشد بـه مـن
Ghazal 393
I am the infamous lover in this town
My eyes, evil seeds have never sown.
Be kind and work hard and live happily
Disbelievers in our creed are hurt and down.
I asked the Master of the tavern to show me salvation
Asked for a cup, said keeping secrets alone.
Why should my heart watch the gardens of this world?
With my pupils picking the flowers that are shown.
Revering wine, I washed away my own image
Selfishness cannot be when the self-image is unknown.
It's Your lock of hair that keeps me firm on the ground
Without the pull of love, everything would drown.
Let us turn away towards the tavern, from hence
Upon the deedless words of preachers one must frown.
From the Beloved learn to love what is good
Good company happens to be the ultimate crown.
Hafiz kisses only the bearer and the cup
Keep away from the hypocrite wolf in sheepish gown
منـم کـه شهره شهرم به عشق ورزیدن
مـنـم کـه دیده نیالودم بـه بد دیدن
وفا کنیم و ملامت کـشیم و خوش باشیم
کـه در طریقـت ما کافریست رنـجیدن
بـه پیر میکده گفتم که چیست راه نجات
بخواسـت جام می و گفت عیب پوشیدن
مراد دل ز تـماشای باغ عالـم چیسـت
بـه دست مردم چشم از رخ تو گل چیدن
به می پرستی از آن نقش خود زدم بر آب
کـه تا خراب کنم نقـش خود پرسـتیدن
بـه رحـمـت سر زلـف تو واثقم ور نه
کشش چو نبود از آن سو چه سود کوشیدن
عـنان به میکده خواهیم تافت زین مجلس
کـه وعظ بی عملان واجب است نشنیدن
ز خـط یار بیاموز مـهر با رخ خوب
کـه گرد عارض خوبان خوش است گردیدن
مـبوس جز لب ساقی و جام می حافـظ
کـه دست زهدفروشان خطاست بوسیدن
Ghazal 398
I have something to say my dear, hear my word
While your jug is full, offer a drink and be a lord
On the path of Love, Devil tempts you a lot
Come, let your heart and soul be in accord.
The song was spoiled, and the string was no more
Tambourine shout out aloud, O harp, cry with your cord.
The rosary and gown will not bring you joy
Only the wine-seller, such bargains can afford.
The wise speak from experience, as I said
You too, my son, by age will be floored.
Love did not put its chains upon the mind
Those who sought lovers, intelligence abhorred
Share with your friends your worldly goods and time
Mark my word, for friends put your life at the sword.
O wine-bearer, may your cup always be full
With your grace, bring drunken me aboard.
Joyous, in golden garments, pass us by
Cast a glance at Hafiz in rags, a kiss, a word
ای نور چشم من سخنی هست گوش کن
چون ساغرت پر است بنوشان و نوش کن
در راه عشق وسوسه اهرمن بسیسـت
پیش آی و گوش دل به پیام سروش کـن
برگ نوا تـبـه شد و ساز طرب نـماند
ای چنگ ناله برکش و ای دف خروش کن
تـسـبیح و خرقه لذت مستی نبخشدت
همت در این عمل طلب از می فروش کن
پیران سـخـن ز تجربه گویند گفتمـت
هان ای پسر که پیر شوی پند گوش کـن
بر هوشمند سلسله ننهاد دست عشـق
خواهی که زلف یار کشی ترک هوش کن
با دوستان مضایقه در عمر و مال نیسـت
صد جان فدای یار نصیحـت نیوش کـن
ساقی که جامت از می صافی تهی مباد
چشـم عـنایتی بـه من دردنوش کن
سرمسـت در قبای زرافشان چو بگذری
یک بوسـه نذر حافظ پشمینه پوش کـن
Ghazal 407
The green fields of fate were fully grown
While the new moon's sickle hung in the west.
I remembered the crops I had sown
It was now time for my harvest.
I said O fate, when will you awake?
The sun is up, it is now dawn-break.
Said, you have made many a mistake,
Yet keep hope and faith within your breast.
If like the Christ, this world you depart
With integrity and with a pure heart,
Your brightness will give a new start
To the sun, even shinning at its crest.
Don't seek your guidance in the skies
It is deceitful, though it seems wise.
It helped many kings majestically rise
Then brought them down at its own behest.
Though many jewels and rings of gold,
Necks and ears of many elegantly hold;
All the good times will one day fold.
With a clear mind listen, and a beating chest.
Don't sell the harvest that you reap
In the market of love, for so cheap;
For the moon, a nickel you keep,
And for the stars a dime at best.
From evil eyes may you be freed;
Fate rode the sun and moon's steed.
Hypocrites ruin their own creed and nest
Hafiz leaves without his dervish's vest
مزرع سـبز فلـک دیدم و داس مـه نو
یادم از کشته خویش آمد و هـنـگام درو
گفتـم ای بخت بخفتیدی و خورشید دمید
گـفـت با این همه از سابقه نومید مشو
گر روی پاک و مجرد چو مسیحا به فلـک
از چراغ تو بـه خورشید رسد صد پرتو
تـکیه بر اختر شب دزد مکـن کاین عیار
تاج کاووس بـبرد و کـمر کیخـسرو
گوشوار زر و لعل ار چـه گران دارد گوش
دور خوبی گذران است نصیحت بـشـنو
چشم بد دور ز خال تو که در عرصه حسن
بیدقی راند که برد از مـه و خورشید گرو
آسمان گو مفروش این عظمت کاندر عشق
خرمن مه به جوی خوشه پروین به دو جو
آتش زهد و ریا خرمن دین خواهد سوخت
حافـظ این خرقـه پشمینـه بینداز و برو
Ghazal 415
Tell me of my friend, my messenger of the Right
Tell the nightingale of the flower's condition & plight.
In the gathering of lovers, we are trusted, fear not
With trusted friends, speak of friendship's delight.
My head was agitated such with her fragrant hair
For God's sake, why the fire in my head thus ignite?
To those who say the dust of friend's home is vile
Say, speak of this while examining my eye-sight.
And to the ones who forbid the tavern and wine
Say, in my Master's presence speak not of your spite
And if anyone else, in your presence speaks
Tell them to pause for your prayerful respite.
Though I am a sinner, judge me not by my sins
You be the King & I, the mendicant, contrite.
To this poor man tell the tale of generous ones
With this beggar speak only of kingly might.
I sacrifice my life in the trap of your hair
O morning breeze speak of the stranger in the night.
The tale of the Knower, the Wise, nourishes the soul
Ask secrets of Him, and with your stories excite.
If to His feast, Hafiz, they would invite
Drink wine & throw away every deceitful rite
ای پیک راسـتان خـبر یار ما بـگو
احوال گـل بـه بلبل دستان سرا بـگو
ما مـحرمان خـلوت انسیم غم مـخور
با یار آشـنا سـخـن آشـنا بـگو
برهـم چو می‌زد آن سر زلفین مشکـبار
با ما سر چه داشـت ز بـهر خدا بـگو
هر کس که گفت خاک در دوست توتیاست
گو این سخن معاینه در چشـم ما بـگو
آن کـس کـه منع ما ز خرابات می‌کـند
گو در حـضور پیر مـن این ماجرا بـگو
گر دیگرت بر آن در دولـت گذر بود
بـعد از ادای خدمـت و عرض دعا بـگو
هر چـند ما بدیم تو ما را بدان مـگیر
شاهانـه ماجرای گـناه گدا بـگو
بر این فـقیر نامه آن محتشـم بـخوان
با این گدا حـکایت آن پادشا بـگو
جان‌ها ز دام زلف چو بر خاک می‌فـشاند
بر آن غریب ما چه گذشت ای صـبا بـگو
جان پرور اسـت قصه ارباب مـعرفـت
رمزی برو بـپرس حدیثی بیا بـگو
حافـظ گرت به مجلس او راه می‌دهـند
می نوش و ترک زرق ز بـهر خدا بـگو
Ghazal 417
Forever joy is my prize
With the wine of desire
Thankfully God gratifies
What I wish or require
O unpredictable fate
Embrace me like your mate
Sometimes golden cup and plate
Sometimes wine acquire
Drunk and insane is my game
It is my name and my fame
Unwise Elders will blame
And the Leaders for hire
From the recluse and devout
Loudly I repent and shout
The works of the pious doubt
"God forbid!" is my choir
O soul what can I say
Of pain of being away?
My eyes tearfully play
And my soul is on fire
To doubters it will not show
Such pain, who'll ever know?
The spruce will long to grow
Your face the moon inspire
Longing for your lips
Has Hafiz in its grips
Forget the night-school's tips
And prayers of morning crier
عیشم مدام است از لعل دلخواه
کارم بـه کام است الحمدلـلـه
ای بخت سرکش تنگش به بر کش
گـه جام زر کش گه لعل دلخواه
ما را به رندی افـسانـه کردند
پیران جاهـل شیخان گـمراه
از دسـت زاهد کردیم توبـه
و از فـعـل عابد استغفرالـلـه
جانا چـه گویم شرح فراقـت
چشـمی و صد نم جانی و صد آه
کافر مبیناد این غم که دیده‌سـت
از قامتـت سرو از عارضـت ماه
شوق لـبـت برد از یاد حافـظ
درس شـبانـه ورد سـحرگاه
Ghazal 418
If arrows fly
Down from the sky
We submit and lie
Looking up, on high
Virtue, goodness, piety
We know in variety
Yet it's impropriety
To ask our fate why
The elders we knew
Are only a few
Wine is overdue
Else silently sigh
I am the mad lover
In flower fields I hover
Repent & my sins uncover
God forbid I lie
Your kindness and care
With me did not share
Mirror hid its glare
Now I sigh & cry
Patiently forbear
The life that is there
I wish to declare
For union I die
Hafiz don't complain
For union try
Put up with the pain
Whenever it comes by
گر تیغ بارد در کوی آن ماه
گردن نـهادیم الحکـم لـلـه
آیین تـقوا ما نیز دانیم
لیکـن چه چاره با بخت گمراه
ما شیخ و واعظ کمتر شناسیم
یا جام باده یا قـصـه کوتاه
من رند و عاشق در موسم گل
آن گاه توبـه استغفرالـلـه
مـهر تو عکسی بر ما نیفکند
آیینـه رویا آه از دلـت آه
الـصـبر مر و الـعـمر فان
یا لیت شعری حـتام الـقاه
حافظ چه نالی گر وصل خواهی
خون بایدت خورد در گاه و بی‌گاه
Ghazal 419
Than eternal life, union is better
O God, give me that, which is better.
Cut me with a sword, and I said no word,
From foe keeping friend's secret is better.
In this path to die enslaved to the Lord
Than all the world, that Soul is better.
Ask healer of my painful discord
Will this invalid ever get better?
In shade of the spruce, the rose that was floored
Than ruby red blood, its dust is better.
O pious ones, with heavens I'm bored
Than paradise, this garden is better.
O heart, always, in His alley beg and hoard
He, who commands eternity is better.
O youth, with the advice of the old be in accord
Than youthful luck, old wisdom is better.
No eye has seen a gem that soared
That of the pearl of my ear is better.
Though from "Zendeh Rood" elixir of life poured
Than Isfahan, Our Shiraz is better.
Though friend's words sweetness stored
Than those words, Hafiz's is better
وصال او ز عـمر جاودان بـه
خداوندا مرا آن ده کـه آن بـه
بـه شمـشیرم زد و با کس نگفتم
کـه راز دوست از دشمن نهان بـه
بـه داغ بـندگی مردن بر این در
بـه جان او که از ملک جـهان بـه
خدا را از طـبیب مـن بـپرسید
کـه آخر کی شود این ناتوان بـه
گـلی کان پایمال سرو ما گشـت
بود خاکـش ز خون ارغوان بـه
بـه خـلدم دعوت ای زاهد مـفرما
کـه این سیب زنخ زان بوستان بـه
دلا دایم گدای کوی او باش
بـه حکـم آن که دولت جاودان به
جوانا سر مـتاب از پـند پیران
کـه رای پیر از بـخـت جوان بـه
شبی می‌گفت چشم کس ندیده‌ست
ز مروارید گوشـم در جـهان بـه
اگر چـه زنده رود آب حیات اسـت
ولی شیراز ما از اصـفـهان بـه
سـخـن اندر دهان دوست شـکر
ولیکـن گفـتـه حافـظ از آن به
Ghazal 420
Suddenly you rent the veil, what does it mean?
Left home, drunk with ale, what does it mean?
Locks in hand, the morning breeze, rivals obey
Serving all others to such detail, what does it mean?
King of the Good, mendicants to you pray,
Made your throne into a jail, what does it mean?
At first, in my hands, your locks you lay,
Later on, you make me frail, what does it mean?
Your loins talk in riddles and your words secrets say;
Cut me in the middle, to what avail? What does it mean?
You lure us with Love, and like pawns, you play
Each piece you play, you fail, what does it mean?
O Hafiz, if your lover into your heart finds her way
Familiar is your trail, and your tale, what does it mean
ناگـهان پرده برانداختـه‌ای یعنی چـه
مسـت از خانه برون تاخته‌ای یعنی چه
زلـف در دست صبا گوش به فرمان رقیب
این چنین با همه درساخته‌ای یعنی چه
شاه خوبانی و مـنـظور گدایان شده‌ای
قدر این مرتبه نشناخته‌ای یعـنی چـه
نـه سر زلف خود اول تو به دستم دادی
بازم از پای درانداختـه‌ای یعـنی چـه
سخنـت رمز دهان گفت و کمر سر میان
و از میان تیغ به ما آخته‌ای یعـنی چـه
هر کس از مهره مهر تو به نقشی مشغول
عاقـبـت با همه کج باخته‌ای یعنی چه
حافـظا در دل تنـگـت چو فرود آمد یار
خانـه از غیر نپرداخته‌ای یعـنی چـه
Ghazal 424
Don't separate from me, thou dearer than my eyes
Solace to my soul, calmer of my heart's cries.
Lovers cannot reach the hem of His shirt
Their shirt of patience, with shreds dignifies.
Let not your fate and lot, mishaps for you devise
In ravishing the hearts, you win the highest prize.
O preacher of creed, you forbid me this love
I forgive your errs, you have not seen the Wise.
Why would the Beloved, Hafiz criticize
Exceeding the bound, ardently denies
از مـن جدا مشو کـه توام نور دیده‌ای
آرام جان و مونـس قـلـب رمیده‌ای
از دامـن تو دسـت ندارند عاشـقان
پیراهـن صـبوری ایشان دریده‌ای
از چشم بخت خویش مبادت گزند از آنک
در دلـبری بـه غایت خوبی رسیده‌ای
منعم مکن ز عشق وی ای مفتی زمان
مـعذور دارمـت کـه تو او را ندیده‌ای
آن سرزنش که کرد تو را دوست حافظا
بیش از گلیم خویش مگر پا کشیده‌ای
Ghazal 428
Early morning, drunk from the night before
Wine in hand, asked the harpist to play more.
For my mind's journey, sent forth supplies of wine
From Existence City, sent him to explore.
Beautiful wine-seller gave me a sip of wine
I was safe from trickster Fate's horror and gore.
The wine-bearer to me said, with arched brows,
O target, arrows of reproach on you pour
You won't gird your waist with such binding belt
If you see that it is yourself who becomes sore.
Go and lay this trap of yours for another bird
Phoenix, at great heights will fly and soar.
Yet bind, belt, and trap are from Kingly grace
To adore itself and show endless amour.
Friend and player and bearer are all He
Water and clay to this path are but the door.
Give wine and let our ship happily sail
Upon this endless ocean without a shore.
Hafiz, our existence is a metaphor
This dreamy tale we tour and implore
سـحرگاهان کـه مخـمور شبانه
گرفـتـم باده با چنگ و چغانـه
نـهادم عقـل را ره توشه از می
ز شـهر هسـتیش کردم روانـه
نـگار می فروشم عـشوه‌ای داد
کـه ایمـن گشتـم از مکر زمانه
ز ساقی کـمان ابرو شـنیدم
کـه ای تیر ملامت را نـشانـه
نـبـندی زان میان طرفی کمروار
اگر خود را بـبینی در میانـه
برو این دام بر مرغی دگر نـه
کـه عـنـقا را بلند است آشیانه
که بندد طرف وصل از حسن شاهی
کـه با خود عشق بازد جاودانـه
ندیم و مطرب و ساقی همه اوست
خیال آب و گـل در ره بـهانـه
بده کـشـتی می تا خوش برانیم
از این دریای ناپیداکرانـه
وجود ما مـعـماییسـت حافـظ
که تحقیقش فسون است و فسانه
Ghazal 432
I am drunk with Love, bearer, bring me some wine
This feast without a full jug, will run down and decline.
Describing that beauty, neither seems right and nor fair,
Musicians play on, and wine-bearer bring me wine.
My stature is now curved, and your rivals from now on
Won't tempt me through this door, with no other will align.
In my longings for Thy face, I, and hopeful desires,
In hope of union, I, fancy, and dream combine.
Intoxicated with those eyes, where do I find my cup?
Lovesick with vision of those lips, of answers there's no sign.
Hafiz, in search of the good, why put your heart on the line?
How can you quench one's thirst, through a mirage that may shine
مخمور جام عشقم ساقی بده شرابی
پر کن قدح که بی می مجلس ندارد آبی
وصف رخ چو ماهش در پرده راست ناید
مـطرب بزن نوایی ساقی بده شرابی
شد حلقه قامت من تا بعد از این رقیبت
زین در دگر نراند ما را بـه هیچ بابی
در انـتـظار رویت ما و امیدواری
در عشوه وصالـت ما و خیال و خوابی
مخمور آن دو چشمم آیا کجاست جامی
بیمار آن دو لعلـم آخر کـم از جوابی
حافظ چه می‌نهی دل تو در خیال خوبان
کی تشنه سیر گردد از لمعـه سرابی
Ghazal 449
O thou, who considers separation of lovers fair
Keep lovers away from your side with your glare
I am thirsty in my desert, lead me to clear waters
With the hope of God's mercy, this path of yours you forbear.
You stole my heart, dissolved my soul, but
Better than you have treated me, of the others take care.
When my foes drink their wine from my cup
I cannot accept it, if fair you declare.
Listen fly; Phoenix's flight-path is not your air
You ruin your own name, and us you tire and wear.
Through your own deeds, you are now poor & bare
From complaints & your cries, I beg you, us spare.
Even kings, through their service fill their chair
Hope for nothing, if you will not do your share
ای کـه مهـجوری عـشاق روا می‌داری
عاشـقان را ز بر خویش جدا می‌داری
تـشـنـه بادیه را هـم به زلالی دریاب
بـه امیدی که در این ره به خدا می‌داری
دل بـبردی و بحل کردمت ای جان لیکـن
بـه از این دار نگاهش کـه مرا می‌داری
ساغر ما کـه حریفان دگر می‌نوشـند
ما تحـمـل نـکـنیم ار تو روا می‌داری
ای مگس حضرت سیمرغ نه جولانگه توست
عرض خود می‌بری و زحمـت ما می‌داری
تو به تقصیر خود افتادی از این در مـحروم
از کـه می‌نالی و فریاد چرا می‌داری
حافـظ از پادشهان پایه به خدمت طلبـند
سـعی نابرده چـه امید عـطا می‌داری
Ghazal 450
For a long time, has left me with concerns
Embraces strangers, yet lovers he spurns.
Not even upon my state had a glance
In this way, praise of the wise ones he earns.
Better to keep his arm in his sleeve
Hearts of the gifted artists, his hand churns.
Neither rose nor nightingale are spared the pain of love
One rends its garment, other crying, yearns.
He who seeks obedience in colorful & patched robes
His graceful eye, upon the ignorant turns.
He is the apple of my eyes, light of my soul
When tired me approaches him, he returns.
Jewels of the Holy Grail come from an unworldly mine
Why then beg for the potters' clay to make these urns?
O heart, O wise Master, experienced in love
Why then seek love from apprentices & interns?
You must pay for this your last pot of gold
Why beg this thief that gold & silver returns?
Insanity & madness, admittedly are my sins
Lover is enslaved to love, for love burns.
Spend your days free from blame & concerns
Expect naught from temporal world, Hafiz learns
روزگاریسـت کـه ما را نـگران می‌داری
مخـلـصان را نه به وضع دگران می‌داری
گوشـه چشـم رضایی به منت باز نشد
این چـنین عزت صاحب نـظران می‌داری
ساعد آن به که بپوشی تو چو از بهر نـگار
دسـت در خون دل پرهـنران می‌داری
نه گل از دست غمت رست و نه بلبل در باغ
هـمـه را نعره زنان جامه دران می‌داری
ای کـه در دلق ملمع طلبی نقد حـضور
چشـم سری عجب از بی‌خبران می‌داری
چون تویی نرگس باغ نظر ای چشم و چراغ
سر چرا بر من دلخسـتـه گران می‌داری
گوهر جام جم از کان جـهانی دگر اسـت
تو تـمـنا ز گـل کوزه گران می‌داری
پدر تـجربـه ای دل تویی آخر ز چـه روی
طـمـع مـهر و وفا زین پسران می‌داری
کیسـه سیم و زرت پاک بـباید پرداخـت
این طمـع‌ها که تو از سیمـبران می‌داری
گر چـه رندی و خرابی گنه ماسـت ولی
عاشـقی گفت که تو بنده بر آن می‌داری
مـگذران روز سلامـت به ملامت حافـظ
چـه توقـع ز جـهان گذران می‌داری
Ghazal 453
You, who are so proud of your name
If you are not in love, then shame!
Befriend not lovers, who are insane,
If sane sobriety is your fame.
Your head is sober from the wine of Love
Drinking grape juice is your game.
Melancholic face and painful cries,
Make lovers' pain, somewhat tame.
Hafiz, let go of infamy and name,
Seek more wine, your drunkenness inflame
ای که دایم به خویش مغروری
گر تو را عشق نیست معذوری
گرد دیوانـگان عشق مـگرد
کـه به عقل عقیله مشهوری
مستی عشق نیست در سر تو
رو کـه تو مست آب انـگوری
روی زرد اسـت و آه دردآلود
عاشـقان را دوای رنـجوری
بـگذر از نام و ننگ خود حافظ
ساغر می طلب که مخـموری
Ghazal 456
In the spring, open your heart to joyous infusions
Like flowers open up, or stay in muddy collusions.
I cannot tell you to befriend this, or drink that
Wit and wisdom display your own solutions.
Strings of the harp sing out the same advice
When worthy, you will reach your conclusions.
Each blade of grass speaks of its life's tale
Alas if self-absorbed you're free from inclusions.
Worry not, else you will lose your precious now
If stuck in day's and night's revolutions.
Though fears are strewn upon the path of Love
Pass easy if free from destination's confusions.
O Hafiz, if fortune upon you smiles
Become prey to that Witness of illusions
نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی
کـه بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی
من نگویم که کنون با که نشین و چه بنوش
کـه تو خود دانی اگر زیرک و عاقل باشی
چنـگ در پرده همین می‌دهدت پند ولی
وعظـت آن گاه کند سود که قابل باشی
در چمن هر ورقی دفتر حالی دگر اسـت
حیف باشد که ز کار همـه غافـل باشی
نـقد عـمرت بـبرد غصه دنیا به گزاف
گر شب و روز در این قصه مشکـل باشی
گر چه راهیست پر از بیم ز ما تا بر دوست
رفـتـن آسان بود ار واقف مـنزل باشی
حافـظا گر مدد از بخت بـلـندت باشد
صید آن شاهد مطـبوع شـمایل باشی
Ghazal 464
The fame of your virtuous deeds
Like my love have reached a peak
Joy is what everyone needs
Neither can fade, nor are weak
Wine, imagination will find
Is outside the realm of mind
No metaphor of any kind
Can transcend wine-speak
My purpose will come about
On the day that I find out
You granted without a doubt
The union that I seek
When with you, I stay
A year is just like a day
And the times you are away
A moment, a year-long streak
A vision of your face
In my dreams I trace
In my wakefulness I chase
My dreams to have a peek
Your grace on my heart bestow
As your love & kindness grow
My weakness will clearly show
Like a crescent, lean & meek
Hafiz, don't groan & blame
If for union you aim
Not for a day or a week;
Of separation you must reek
بـگرفـت کار حسنت چون عشق من کمالی
خوش باش زان کـه نـبود این هر دو را زوالی
در وهـم می‌نگـنـجد کاندر تـصور عقـل
آید بـه هیچ مـعـنی زین خوبـتر مـثالی
شد حـظ عمر حاصل گر زان کـه با تو ما را
هرگز بـه عـمر روزی روزی شود وصالی
آن دم که با تو باشم یک سال هسـت روزی
وان دم که بی تو باشم یک لحظه هست سالی
چون مـن خیال رویت جانا بـه خواب بینـم
کز خواب می‌نـبیند چشمـم بـجز خیالی
رحـم آر بر دل مـن کز مـهر روی خوبـت
شد شـخـص ناتوانـم باریک چون هـلالی
حافـظ مکن شکایت گر وصل دوست خواهی
زین بیشـتر بـباید بر هـجرت احـتـمالی
Ghazal 482
O heart, the street of Love is no more your promenade
You've packed your belongings and just sit in the shade.
Polo stick in your hands, yet you don't play the ball
The Royal hawk on your arm, yet will not hunt or raid.
Your boiling blood flows through your veins and heart
Yet you let the vision and image of your Beloved fade.
In spite of the fragrant breeze, you let your temperament freeze
The wind goes to your friend's house, yet behind you've stayed.
From this garden you don't pick any roses for yourself
Because of the thorns that now you avoid and degrade.
A hundred perfumes, you've kept stored up your sleeves
Yet not one upon the Beloved's hair you've sprayed.
You've thrown the gentle cup and tender wine away
And not think when drunk, what will come to your aid.
If slaves of everyone the Wise King has made
Hafiz, you won't yield and succumb to this trade
ای دل به کوی عشق گذاری نمی‌کـنی
اسـباب جمـع داری و کاری نمی‌کنی
چوگان حکـم در کف و گویی نـمی‌زنی
باز ظـفر به دست و شکاری نمی‌کـنی
این خون کـه موج می‌زند اندر جـگر تو را
در کار رنـگ و بوی نگاری نـمی‌کـنی
مشکین از آن نشد دم خلقت که چون صبا
بر خاک کوی دوست گذاری نـمی‌کـنی
ترسـم کز این چمن نبری آسـتین گـل
کز گلشنـش تحمـل خاری نمی‌کـنی
در آسـتین جان تو صد نافه مدرج اسـت
وان را فدای طره یاری نـمی‌کـنی
ساغر لطیف و دلکش و می افکنی به خاک
و اندیشـه از بلای خماری نـمی‌کـنی
حافـظ برو کـه بـندگی پادشاه وقـت
گر جملـه می‌کنـند تو باری نمی‌کـنی
Ghazal 483
A traveler in a strange land
Took a stranger by the hand,
You will only see clarity of the wine
If for forty days you let it stand.
God keep us from the dervish's cloak
That conceals an idol in every strand.
Though virtue needs no recognition
Let helping the needy be your errand.
O you, the owner of the harvest
Keep your harvesters from reprimand.
Where has all the joy gone?
Why is the pain of love so bland?
Every chest is gloomy, dark and sad;
Let love's flame in hearts be fanned.
Without the finger of lovers
For golden rings there's no demand.
Though Beloved seems to be so harsh
The lover accepts every command.
Walk to the tavern and I will ask,
Have you seen the end you have planned?
Neither Hafiz's heart is in lessons so grand
Nor the teacher can fully understand
سـحرگـه ره روی در سرزمینی
همی‌گـفـت این معـما با قرینی
که ای صوفی شراب آن گه شود صاف
کـه در شیشـه برآرد اربـعینی
خدا زان خرقـه بیزار اسـت صد بار
کـه صد بت باشدش در آسـتینی
مروت گر چه نامی بی‌نشان اسـت
نیازی عرضـه کـن بر نازنینی
ثوابـت باشد ای دارای خرمـن
اگر رحـمی کنی بر خوشـه چینی
نـمی‌بینـم نـشاط عیش در کس
نـه درمان دلی نـه درد دینی
درون‌ها تیره شد باشد کـه از غیب
چراغی برکـند خـلوت نـشینی
گر انگـشـت سـلیمانی نـباشد
چـه خاصیت دهد نقـش نـگینی
اگر چـه رسم خوبان تندخوییسـت
چـه باشد گر بـسازد با غـمینی
ره میخانـه بـنـما تا بـپرسـم
مال خویش را از پیش بینی
نـه حافـظ را حضور درس خـلوت
نـه دانشـمـند را علـم الیقینی
Ghazal 490
In the land of the Magi, none like me, can be lost
Pawned my gown in a place, in another, my books, I must.
My heart, mirror of the King, is all covered with dust,
I pray for a clear word, light up the path that I must.
I repent, no more wine, from the beautiful seller;
Drinking wine, without that face, is but lust.
Narcissus may mock your ways, you keep calm,
Insight, blind-in-the-heart, will not trust.
None but candle can speak of this tale,
Why, the moth, in this tale, only goes bust.
My tears run from my eyes, streaming down,
To grow beauty by my side, this is my cost.
Bring me a vessel of wine; without my friend,
My eyes, flood like the sea, with heart's disgust.
I praise my Beloved, speak to me of no other,
For wine and Beloved, I fear none I distrust.
Infidel played the reed beside the gates of the Tavern.
What a lovely song, played, in my heart, the morning gust.
If Godliness comes from what Hafiz has
Alas, if after today, morrow ain't lost
در همه دیر مغان نیست چو مـن شیدایی
خرقـه جایی گرو باده و دفـتر جایی
دل کـه آیینـه شاهیسـت غـباری دارد
از خدا می‌طلبـم صحـبـت روشـن رایی
کرده‌ام توبـه بـه دست صنـم باده فروش
کـه دگر می نـخورم بی رخ بزم آرایی
نرگـس ار لاف زد از شیوه چشم تو مرنـج
نروند اهـل نـظر از پی نابینایی
شرح این قصـه مگر شمـع برآرد بـه زبان
ور نـه پروانـه ندارد به سـخـن پروایی
جوی‌ها بستـه‌ام از دیده به دامان که مـگر
در کـنارم بـنـشانـند سـهی بالایی
کـشـتی باده بیاور که مرا بی رخ دوست
گـشـت هر گوشه چشم از غم دل دریایی
سـخـن غیر مـگو با من معشوقه پرست
کز وی و جام می‌ام نیست به کـس پروایی
این حدیثم چه خوش آمد که سحرگه می‌گفت
بر در میکده‌ای با دف و نی ترسایی
گر مسلـمانی از این است که حافـظ دارد
آه اگر از پی امروز بود فردایی
Ghazal 492
Salutations to the day of friendship's delight
To the pupils that have seen the light.
Greeting the heart of the righteous, bright,
To the candle of the sanctuary of the right.
From among my friends, I see none remain
Bring wine for my heart, bleeding, contrite.
From the abode of the Magi don't turn away
There, you will find the key to your plight.
Bride of the World, in goodness, extreme
Has taken infidelity to extreme height.
If my tired heart has no more resolve,
From heavy hearted will seek no respite.
Where do they sell that intoxicating wine
So false piety I can leave, and take flight.
Unfaithful friends broke their promises
As though it was in their own spite.
If you let me, O spirit of avarice
In begging clothes I'll rule with kingly might.
I'll teach you the alchemy that causes bliss
From bad friends take flight, take flight.
Hafiz be content with the hardships of fate
In your night, divine light is out of your sight
سـلامی چو بوی خوش آشـنایی
بدان مردم دیده روشـنایی
درودی چو نور دل پارسایان
بدان شمـع خـلوتـگـه پارسایی
نـمی‌بینـم از همدمان هیچ بر جای
دلـم خون شد از غصه ساقی کجایی
ز کوی مغان رخ مـگردان کـه آن جا
فروشـند مفـتاح مشکـل گشایی
عروس جهان گر چه در حد حسن است
ز حد می‌برد شیوه بی‌وفایی
دل خسته من گرش همتی هسـت
نـخواهد ز سـنـگین دلان مومیایی
می صوفی افکن کـجا می‌فروشـند
کـه در تابـم از دسـت زهد ریایی
رفیقان چنان عهد صحبت شکستـند
کـه گویی نبوده‌ست خود آشـنایی
مرا گر تو بگذاری ای نـفـس طامـع
بـسی پادشایی کـنـم در گدایی
بیاموزمـت کیمیای سـعادت
ز همـصـحـبـت بد جدایی جدایی
مـکـن حافـظ از جور دوران شکایت
چـه دانی تو ای بـنده کار خدایی
Ghazal 495
Drink wine and spread flowers
Of Fate what do you seek?
The rose said in early hours
Nightingale, what do you speak?
In the garden take your seat
Both Beloved & bearer greet
Breath in flowers and wine replete
Lip to lip and cheek to cheek
Let flowers strut their stuff
In the garden sing and laugh
And call the spruce's bluff
Let your stature rise and peak
The Rose bud's smiling face
Whose attention will it grace
Whom do you wish to embrace
O Rose bud, tender & meek?
In the marketplace today
Your buyers willingly pay
Be alert and stash away
Riches in your lucky streak
The candle flame of Goodness
The wind of Fate will caress
Commit and your art bless
With goodness shine and reek
Each curl of your hair
Is priceless and so rare
Seek joy and joy spare
And gently take a peek
In the garden of the King
Birds use their feather & beak
Nightingales gaily sing
Hafiz, the poetic geek
می خواه و گل افشان کن از دهر چه می‌جویی
این گفـت سحرگه گل بلبل تو چـه می‌گویی
مسـند بـه گلستان بر تا شاهد و ساقی را
لـب گیری و رخ بوسی می نوشی و گل بویی
شـمـشاد خرامان کن و آهنگ گلستان کن
تا سرو بیاموزد از قد تو دلـجویی
تا غنچـه خندانـت دولت به کـه خواهد داد
ای شاخ گـل رعـنا از بـهر کـه می‌رویی
امروز کـه بازارت پرجوش خریدار اسـت
دریاب و بـنـه گـنـجی از مایه نیکویی
چون شمـع نـکورویی در رهگذر باد اسـت
طرف هـنری بربـند از شـمـع نـکورویی
آن طره که هر جـعدش صد نافـه چین ارزد
خوش بودی اگر بودی بوییش ز خوش خویی
هر مرغ بـه دستانی در گلـشـن شاه آمد
بلـبـل بـه نواسازی حافـظ به غزل گویی