[Zohreh Gholami]

گل برف یا مُوگِه Convallaria magalisاین گیاه از تیره لاله ها Liliaceae است و به انگلیسی Lily of the Valley نامیده می شود.

در اروپا به صورت وحشی در جنگل ها می روید. گیاهی است دائمی که دارای ریزوم متعدد و نازک بوده و ارتفاع آن به ۱۰ – ۲۰ سانتیمتر می رسد. ساقه آن نرم و فاقد گره بوده، برگ ها به تعداد دو عدد بشکل تخم مرغی، نیزه ای که از قاعده گیاه خارج می گردد. گل آذین خوشه ای یکسویه بوده و از گلهای متعدد کوچک سفید رنگ و معطر که شکل زنگوله را دارند، تشکیل شده است. گل ها معمولاً در اردیبهشت تا تیرماه در روی گیاه ظاهر می شوند.


▪ دو نژاد از این گیاه معروف هستند:
۱) موگِه برلن، که دارای گلهای بسیار درشت ( ۸ میلیمتر قطر ) و تعداد گلها در روی ساقه گل دهنده در حدود ۸ تا ۱۵ می باشد .
۲) موگِه نانت، که دارای گلهای ریزتر و کمتر از نژاد قبلی است . این گیاه را جهت تزئین حاشیه باغچه نظیر بنفشه و یا در سایه درختچه های انبوه که سایه آفتاب است و باغچه های تخته سنگی Rock-Garden می کارند. در اروپا مخصوصا آلمان برای برای گل بریده کشت می کنند که خانمها از آن دسته های کوچکی تهیه کرده جهت تزئین یقه لباس و یا میز نهارخوری و یا اشیاء فانتیزی نظیر کوسن و غیره بکار می برند . گل برف به سرما مقاوم بوده ، در منطقه ای که آب و هوای معتدل دارد می تواند زمستان را در هوای آزاد بماند بدون اینکه از سرما آسیب ببیند.


کشت و تکثیر:
کشت این گیاه در اواخر تابستان و پائیز صورت می گیرد و تا بهار هم می توان انجام داد. تکثیر آن با تقسیم ریزوم انجام می شود و قطعات ریزوم باید دارای جوانه ریشه دار باشد. آن ها را به فاصله ۶-۱۰ سانتیمتر و به عمق ۳ – ۵ سانتیمتر می کارند. گیاه یکساله گل نمی دهد . گیاه دوساله تولید برگ کرده ، گاهی خوشه کوچکی تولید می کنند و از سال سوم است که در روی گیاه خوشه قوی و زیبا حاصل می شود.


برای پیش رس کردن باید ابتداء ریزوم ها را آماده کرده و آماده کردن ریزوم ها شامل دو مرحله است:

الف) استراحت ریزوم ها: برای این که ریزوم ها را به حال استراحت ببرند، آن ها را در پائیز از خاک خارج کرده مدت دوماه در حرارت معمولی نگهداری می کنند.

ب) بیدار کردن ریزوم ها: که به طرق مختلف زیر صورت می گیرد :
۱) سرما: ریزومها را بطور عمودی در جعبه قرار می دهند و بین آنها خزه و تورب میگذارند و جعبه را در اطاقهای سرد در حرارت ۵/۰ تا ۳ درجه سانتیگراد قرار می دهند . از این ریزومهای یخ زده می توان تمام سال استفاده کرد ، ولی معمولا از آنها برای تهیه گل در زمستان یا بهار استفاده می کنند . قبل از کاشت این ریزومها باید مدتی آنها را در هوای آزاد گذاشت تا یخشان باز شود.
۲) بخار اِتِر: ریزومها را درون جعبه غیرقابل نفوذ قرار داده و در حرارت ۲۰ درجه سانتیگراد می گذارند و سپس اِتِر را از بیرون ، درون ظرفی که در سقف جعبه کار گذاشته اند میریزند و ۴۸ ساعت صبر می کنند.
۳) آب گرم: می توان ریزومها را به مدت ۱۲ الی ۱۶ ساعت در آبی که درجه حرارتش ۳۵ تا ۴۰ درجه باشد خیس نمود . پس از آماده شدن ریزومها ریشه ها را میبرند و ریزومها را در روی سکوی گلخانه بطور عمودی قرار می دهند و بین آنها خزه یا تورب میریزند . در ۱۰ روز اول درجه حرارت گلخانه ۲۰ و تاریکی مطلق وجود دارد و پس از آن درجه حرارت را به ۲۵ – ۲۸ درجه میرسانند و پس از اینکه اندام هوائی به۵ سانتیمتر رسید، گیاهان را در نور قرار داده درجه حرارت را نیز کم کرده و به ۱۶ – ۱۸ درجه سانتیگراد می رسانند. در روزهای اول باید روی گیاهان روزی ۲ – ۳ بار آب پاشید. ولی به محض ظاهر شدن گلها آب پاشی روی برگها باید قطع شود . چنانچه از ریزومهای آماده استفاده شود ، گیاهان پس از تقریبا دو هفته گل می دهند و چنانچه از ریزومهای معمولی استفاده شود ، پس از ۳ تا ۵ هفته به گل می نشینند . خاک باید سبک و محتوی هوموس باشد و آبیاری بطور منظم و فراوان از فروردین تا اواخر گل دهی گیاه صورت گیرد ، بطوری که همیشه تازه و مرطوب باشد. سپس باید آبیاری را بتدریج کم کرد تا هنگام استراحت کاملاً قطع کرد.


خواص داروئی: تنتور موگِه ( گل برف ) در طب برای تقویت قلب مصرف میشود و مصرف مقدار بیشترش نوعی مسهل است . گاهی آنرا بجای دیژیتال نیز بکار می برند.