[Zohreh Gholami]

تأملی بر نقش و جایگاه اساطیر در هنر فرش ایرانی

اساطیر بیانگر بخشی از هنجارها و ارزشهای مشترک فرهنگی، دینی، اخلاقی و رفتاری یک قوم یا ملت را در قالب هنر، ادبیات، دین و مطالعات اجتماعی و فرهنگی به منصه ظهور می گذارد؛ قـدرت و نـیرومندی نفـوذ انـدیشه های اسطوره ای در لابلای نقوش هنر صنعت فرشبافی ایرانی می توان مشاهده کرد.

اساطیر را می توان به مثابه ارزش های فرهنگی و اعتقادی ازدیدگاه کارکردی،نمادین وکلی نگر(holism) مطابق با باورهای اسطوره ای ملت ها، در تاروپور مادی و معنوی فرهنگ هر ملت با سابقه ای بسیتار کهن و قدیمی جستجو کرد. هنر فرش دستبافت و صنعتی در ایران از امر مستثنی نیست و اعتقادات و باورهای ریشه ای را می توان در قالی های روستایی،عشایری و ماشینی که طی نسل های متمادی سینه به سینه انتقال یافته است، قابل مشاهده است.

ریشه های اسطوره ای این نقوش را باید در ابعاد دینی و اخلاقی، اهمیت دادن به دنیای گیتی و مینوی، نیروهای خیر و شر که در اندیشه اهورامزدایی شکل گرفته و حتی بعد از ورود اسلام با تغییر و تحول در اشکال و نقوش باحفظ معنا و محتوا تا به امروز بررسی کرد. با توجه به این امر بررسی نقش و جایگاه اساطیر در فرش ایران در حال حاضر می تواند یکی از راهکارهای نوین آگاهی برای حفظ میراث فرهنگی ، شناسایی آن و بازتولید آن د دنیا باشد وبه نوعی تقویت فرهنگ ملی و محلی را در برابر فرهنگ جهانی در عصر مدرنیته و پسا مدرن باشد.

محمد حسن شربتیان

جعبه متن

منبع: آفتاب