[Zohreh Gholami]

چارلز امی کات "Charles Ammi Cutter"

کاتر، چارلز امی^[۱]. چارلز امی کاتر از پیش کسوتان نامدار کتابداری در ایالات متحده امریکاست که در ۱۸۳۷ در بوستون به دنیا آمد. وی در فاصله سال های ۱۸۶۹ تا ۱۸۹۳ رئیس کتابخانه عمومی بوستون بود و آثار برجسته ای در زمینه فهرست نویسی و رده بندی از خود به جا گذاشته است.

کاتر در خانواده ای مذهبی بزرگ شد و دانش آموزی کوشا بود. در ۱۸۵۶ در مدرسه الهیات هاروارد آغاز به تحصیل کرد. قاعدتاً باید کشیش می شد، اما تجربه تصدی کتابخانه دانشجویی مدرسه الهیات در فاصله سال های ۱۸۵۷ ۱۸۵۹ باعث شد به حرفه کتابداری جذب شود، به طوری که پس از فراغت از تحصیل (۱۸۶۰) در کتابخانه محل تحصیل خود وارد شغلی شد که تا آخر عمر به آن ادامه داد.

کاتر، طی سال هایی که در کتابخانه کالج هاروارد بود، مشکلات توسعه و مدیریت یک کتابخانه دانشگاهی بزرگ را تجربه کرد. وی سازماندهی دانش در شکل فهرستنویسی را که متأثر از دیدگاه واقع گرایان اسکاتلندی بود، از اِزرا آبوت فرا گرفت، که پایه نظریه رده بندی او شد. کاتر در برنامه ریزی برگه فهرست الفبایی رده ای، که نام آبوت را بر خود داشت، او را همراهی کرد و کنترل آن طرح را نیز عهده دار شد و در جریان آن فهرستنویسی را آموخت.

وی در ۱۸۶۳ ازدواج کرد و داشتن سه فرزند تا ۱۸۶۸ او را مجبور کرد تا با پرداختن به کارهای گوناگون حرفه ای و نوشتن مقاله برای مجلات، کمبود حقوق و دستمزد خود را جبران کند. سرانجام در ۱۸۶۹ رئیس کتابخانه معتبر بوستون شد و توانست بسیاری از این کارها را کنار بگذارد.

سال های ۱۸۶۹ تا ۱۸۸۰ برای کاتر دوران موفقیت های بزرگ بود. کار او در کتابخانه بوستون با برنامه و پیشرفت تمام عیار همراه بود. آموزش علمی و فلسفی به او کمک کرد که تمام عناصر و فرایندهای کتابخانه را در کلیتی یکپارچه شکل دهد و با مؤثرترین و کم هزینه ترین روش به اهداف حرفه ای دست یابد. روش کار او نه تنها اعتماد هیئت امنا را جلب کرد، بلکه اهل حرفه کتابداری را نیز به تحسین واداشت.

کاتر بین ۱۸۶۹ تا ۱۸۸۲ فهرست فرهنگی پنج جلدی مجموعه کتابخانه بوستون را انتشار داد که نه تنها گواه آرمان های او در نظم دادن و انسجام منابع کتابخانه ای بود، بلکه بسیار هنرمندانه و سهل الوصول از کار درآمده بود. این فهرست هم برای کاتر و هم برای کتابخانه ارج و حرمتی بزرگ به بار آورد. به علاوه، کاتر نظریه و روش هایی را که خود در ساختن فهرست به کار برده بود در مقاله "فهرست های کتابخانه ای"^[۲] و (قوانین فهرست فرهنگی چاپی)^[۳] ارائه کرد، همچنین قسمت های مهم گزارش اختصاصی اداره تعلیم و تربیت به نام (کتابخانه های عمومی در ایالات متحده امریکا: تاریخچه، وضعیت و مدیریت آنها)^[۴] و (قوانین فهرست فرهنگی چاپی) طی سال ها در سه ویرایش منتشر شد که آخرین و قابل توجه ترین آنها پس از مرگ نویسنده در ۱۹۰۴ بود.

دومین حوزه مهارت کاتر، رده بندی است. وی در ۱۸۸۰ نخستین نسخه های جدول نشانه های مؤلف را منتشر کرد، سپس آن را در سه قطع جداگانه: جدول مؤلف دو رقمی در ۱۸۸۷، (جدول مؤلف سه رقمی کاتر ـ سن بُرن) در ۱۸۹۶، و توسعه سه رقمی خود کاتر از جدول اولیه دو رقمی در ۱۹۰۱ انتشار داد. کاتر تا ۱۸۸۰ روی طرح عمومی "رده بندی کتابخانه عمومی بوستون"^[۵] کار و آن را منتشر کرده بود.

همزمان با فعالیت های تخصصی، کاتر به طور مستقیم در پا گرفتن رسمی حرفه کتابداری نقش داشت. او با ملویل دیویی و دیگران در برپایی انجمن کتابداران امریکا (۱۸۷۶) همکاری نزدیک داشت و درحالی که ترجیح می داد بیشتر در سایه باشد تا در کانون توجه، یکی از فعال ترین اعضای کمیته انجمن کتابداران امریکا، از آغاز فعالیت آن در ۱۸۷۷ شد.

مقاله های او نیز افزایش یافت. اگرچه او در مجامع عمومی محتاط و تا حدی تودار بود، ولی دیدگاه های خود را در نوشته هایش با وضوح و منطق، و با صراحتی خاص بیان می کرد. نوشته های او شامل مقاله های عمده و اظهارنظر درباره مسائل کتابخانه ای در (مجله کتابداری)^[۶] و قطعه های ادبی بسیار در مجله (ملت)^[۷] بود که به خاطر ایجاز و طنز مورد توجه قرار می گرفت. وی ستون معرفی کتاب را در (مجله کتابداری) گردآوری و ویرایش می کرد. سرانجام در ۱۸۷۹ به ملویل دیویی و دیگران پیوست و با هم شرکتی ایجاد کردند تا از بازار جدید رو به رشد کتابخانه ای سود برند. اما آن شرکت عمری کوتاه داشت و اوضاع مالی آن ناجور شد و دوره پرتلاش و درخشان زندگی او را تا حدی تیره ساخت.

یکی از نتایج مهم تنگناهای مالی ۱۸۸۰، تغییر بعضی از مسئولیت ها در رهبری انجمن کتابداران امریکا بود. برای مثال، دیویی ــ رهبر قدرتمند اما غیررسمی انجمن کتابداران امریکا ــ سردبیری (مجله کتابداری) را رها کرد و کاتر آن را تا اواخر ۱۸۹۳ ادامه داد. کاتر همچنین در طول دهه بعد در مهم ترین کمیته های جدید انجمن کار کرد. از ۱۸۸۷ تا ۱۸۸۹ نیز رئیس انجمن بود. اما در مقایسه با دیگران، رهبری محافظه کار برای حرفه کتابداری بود. او به گردهمایی های انجمن و صفحات مجله آن به عنوان مجلس گفت وگویی که در آن کتابداران دیدگاه های خود را مطرح کنند، اختلاف های خود را به بحث بگذارند و به دریافت کلی دست یابند، نگاه می کرد. از نظر او هر کس می توانست هر روشی را مناسب با وضعیت خود به کار برد. لکن دیویی نماینده روحیه بوروکراتیک در حال ظهوری بود که آینده حرفه را در قدرت سازماندهی آن می دانست؛ یعنی در تهیه استانداردهای مشخص، در کنترل متمرکز فرایندهای کتابداری و روش های آن، در رهبری در هرجا که ممکن باشد، و نیز در راه حل های ساده و عملی برای برنامه های کتابداری. دیویی از جایگاه مناسب خود در نیویورک رهبری از نوع دیگر را برای این حرفه ارائه می داد. ارائه پرقوت برنامه هایش موجب شد که نه تنها دوباره در آغاز دهه ۱۸۹۰ به ریاست انجمن برسد، بلکه شخصیت انجمن و اهداف عمومی آن را نیز تغییر دهد.

پاسخ کاتر به این تغییرات، به ویژه بعد از ۱۸۸۵، تردیدآمیز بود. از یک طرف، او با دیویی در بسیاری از موارد موافق بود، به ویژه، در مواردی که با رده بندی و آموزش مرتبط بودند. به دلیل شوخ طبعی و صبوری، و به خاطر احترامی که دیگران به قضاوت او می گذاشتند وی قادر بود نقش میانجی ایفا کند، از کارهای دیویی دفاع کند، و میان دیویی و مخالفانش بایستد؛ از طرف دیگر، کاتر به طور فزاینده از گرایش دیویی در ساده کردن بیش از اندازه مسائل کتابخانه و راه حل های آن و تکیه او بر نیروی سازمانی برای رسیدن به اهداف خود، ناراضی بود. در اوایل دهه ۱۸۹۰، کاتر تصمیم گرفت تا در مقابل بعضی اقدامات دیویی بایستد و در هیئت تحریریه مجله انجمن هر چه بیشتر بر تفسیر محتاطانه تر در مورد نقش انجمن اصرار ورزد. اما کاتر تشخیص داد که انجمن به طور اساسی در حال تغییر است و به رغم حیرت آور بودن، این تغییرات را اجتناب ناپذیر می دید و به آنها گردن نهاد.

طی آن دوره، تغییرات انجمن با تغییرات کتابخانه بوستون همگام شد. کاتر فهرست فرهنگی را تمام و وظیفه دشوار اجرای طرح رده بندی اش در مجموعه آتنائوم را آغاز کرده بود. این کار ده سال تمام طول کشید و هزینه و بی نظمی ناشی از آن موجب انتقاد اعضای آتنائوم شد. به علاوه، در اواسط دهه ۱۸۹۰، هیئت امنای کتابخانه دستخوش تغییر و تحولات مهمی شد. اعضای جدید که به سبب صیانت نفس در مقابل فشار خارجی سکوت کرده بودند، از مدیریت انتقادپذیر کاتر و از میل او به استفاده از کتابخانه بوستون برای انجام تجربیاتی در جهت مصالح جهان کتابداری، که به گمان ایشان پر هزینه بود، انتقاد کردند. در ۱۸۹۲، هنگامی که هیئت امنا به طور غیر رسمی او را مورد انتقاد قرار داد، اختلاف بر سر اولویت ها در مدیریت برملا شد. کاتر به جست وجوی کار در کتابخانه دیگری دست زد، اما موفق نشد. در آوریل ۱۸۹۳ از ریاست کتابخانه کناره گیری و برای استراحت به اروپا سفر کرد. در تابستان همان سال برای شرکت در گردهمایی کتابخانه نمایشگاه کلمبیا بازگشت، اما جست وجوی بعدی او برای کار جدید همچنان ناموفق بود. در اکتبر ۱۸۹۳ دوباره به اروپا برگشت و پیوندهای او با صحنه کتابداری امریکا تا تابستان سال بعد قطع شد.

کاتر از ۱۸۹۴ تا پایان عمر، رئیس کتابخانه تازه تأسیس فوربز در نورتمپتن[۸] ماساچوست شد. او مجموعه فوربز را تا حدود ۹۰۰۰۰ جلد کتاب برگزیده افزایش داد، مجموعه های متعدد برای امانت برپا و شعب فرعی کتابخانه را در منطقه ایجاد کرد.

در اواخر دهه ۱۸۹۰، کاتر دوباره رده بندی خود را در تالار مطالعه کتابخانه بوستون، در قالب رده بندی گسترش پذیر و شناخته شده تر، شکل داد. تا ۱۸۹۳ شش گسترش اول طرح را منتشر کرد؛ با این باور که بهترین ترتیب و قابل انطباق ترین رده بندی موجود است. او امیدوار بود که این رده بندی بتواند بر رده بندی دهدهی دیویی که از آن در تمام کتابخانه ها استفاده می شد، سبقت بگیرد.

در ۱۸۹۷، کار خود را به همایش بین المللی کتابداران در لندن و مؤسسه بین المللی کتاب شناسی در بروکسل برد، اما ناتوانی او در اجرای کامل آن در فوربز و کارهای متعدد و دست تنها بودنش مانع پیشرفت کار او شد. طرح او ناتمام ماند، اما نفوذ آن بر رده بندی کتابخانه کنگره باقی است.

آخرین سال های عمر کاتر، آمیزه ای از ناکامی بود. درنتیجه، مرتبآ طرح های سخت و طاقت فرسا را برعهده می گرفت. بین ۱۹۰۱ تا اوایل ۱۹۰۳ به جز ریاست کتابخانه فوربز، بدون چون و چرا در کارهای سنگین کمیته تجدیدنظر در قواعد فهرست نویسی انجمن کتابداران امریکا، شرکت می کرد و برای گروه های کتابخانه های محلی سخنرانی می کرد و در مدارس کتابداری درس می داد. وی در ۶ سپتامبر ۱۹۰۳ درگذشت.



مآخذ:

۱) Cutter, W.P. Charles Ammi Cutter.[sl:sn], ۱۹۳۱; ۲) Foster, W.E. "Charles Ammi Cutter: A Memorial Sketch." Library Journal, (۱۹۰۳); ۳) Miksa, Francis L, editor. Charles Ammi Cutter: Library Systematizer. [sl:sn], ۱۹۷۷; ۴)Idem. Dictionary of American Library Biography. .S.V. "Cutter, Charles Ammi"; ۵) Idem. The Subject in the Dictionary Catalog from Cutter to the Present. [sl:sn], ۱۹۸۳.
.[۱]Cutter, Charles Ammi
[۲]. Library Catalogues
[۳]. Rules for a Printed Dictionary
[۴]. Public Libraries in the United States of America: theirHistory, Conditions and Management
[۵]. Boston Athenaeum Classification
[۶]. Library Journal
[۷]. Nation
[۸]. Northampton
[۹]. Francis L. Miksa

منبع: آفتاب