گروه خدمات ویژه کتابداری

نویسنده Zohreh Gholami, بعد از ظهر 22:56:45 - 07/12/11

« نقش کتابداران موضوعی در عصر اطلاعات و فن آوری ارتباطات | فرهنگ های کتابداری "Library cultures" »

0 اعضا و 1 مهمان درحال دیدن موضوع.

Zohreh Gholami

گروه خدمات ویژه کتابداری

گروه خدمات ویژه کتابداری به عنوان یکی از بخش های شورای کتاب کودک، به منظور شناخت، معرفی، تولید، مناسب سازی و ارائه آثار مناسب برای کودکان و نوجوانان با نیازهای ویژه فعالیت می کند. این نیاز یا در گزینش و مناسب سازی از میان کتاب های موجود در بازار نشر است یا تولید کتاب هایی خاص و هماهنگ با نوع نیاز مخاطبان را شامل می شود.


▪ اهداف:
ـ توجه به نقش کتاب در همسازی کودک ویژه با جریان زندگی
ـ ایجاد انگیزه و کشش برای مطالعه
ـ سهولت دستیابی به کتاب و اطلاعات
ـ یکسان سازی محیط های آموزشی و مطالعاتی برای کودکان با ویژگیهای گوناگون
ـ معرفی کتاب های برگزیده برای کودکان ویژه
ـ معرفی چهره کودک معلول در ادبیات
ـ بررسی مناسب سازی وتولید منابع کتابخانه ای برای کودکان و نوجوانان با نیازهای ویژه

انتشار کتاب نقش کتاب های کودکان در همسازی کودکان معلول با جریان زندگی روزمره در سال ۱۳۶۱ با ترجمه خانم ثریا قزل ایاغ نخستین گام برای تشکیل این گروه بود. در سال ۱۳۶۶ اولین جلسه در مورد کتاب و کودک معلول با هماهنگی خانم نسریندخت عماد خراسانی و حضور اعضای علاقه مند و صاحب نظر در شورا برگزار شد. هر چند این جلسات ادامه نیافت اما حاصل آن تهیه چند کتاب حسی ـ لمسی پارچه ای بود. تا اینکه در سال ۱۳۷۳ در اولین گردهمایی دانشجویان نابینا در دانشگاه تهران به ابتکار خانم نوش آفرین انصاری و تدریس دو واحد درس خدمات ویژه کتابداری به برنامه درسی رشته کتابداری، تفکر پدیدآیی، گروه ویژه در شورا ایجاد شد. پس از آن به تدریج و با توجه به ویژگی های گوناگون مخاطبان، به پنج زیر مجموعه مختلف تقسیم شد. هر یک از از زیر مجموعه های گروه خدمات ویژه کتابداری در سه زمینه فعالیت می کنند:

۱) بررسی و گزینش نمونه های مناسب از بین ادبیات منتشر شده
۲) مناسب سازی آثار منتشر شده
۳) آفرینش نمونه های مناسب

زیر مجموعه های گروه خدمات ویژه کتابداری عبارتند از:

۱) کتاب و کودک نابینا
کتاب های حسی ـ لمسی
کتاب گویا
کتاب بریل
۲) کتاب و کودک کم توان ذهنی
۳) کتاب و کودک ناشنوا
۴) کتاب و کودک بیمار
۵) کتاب و کودک محروم اجتماعی


● کتاب و کودک نابینا
کتاب های حسی ـ لمسی
در سال ۱۳۷۰ پس از پیشنهاد طرح کتاب های حسی ـ لمسی به هیات مدیره جلسه ای برای معرفی وارائه این طرح برای اعضاء شورا برگزارشد که منجر به تهیه کتاب گل یا پوچ، شد. در سال ۱۳۷۲ پس از برگزاری کارگاه ساخت کتاب های لمسی در مرکز نابینایان خزانه و سپس ارائه این طرح به دانشکده هنر الزهرا، ۱۵ کتاب لمسی با کمک دانشجویان ساخته شد. پس از آن در سالهای ۱۳۷۵ ۱۳۷۱کارگاه ساخت کتاب های لمسی در شورا و موسسه پژوهشی کودکان دنیا برگزار شد و پس از آن جلسات رسمی کتاب های حسی ـ لمسی ادامه یافت. در سال ۱۳۷۹دو عنوان کتاب برای طرح آکندن اینترنشنال و در سال ۱۳۸۰ ده عنوان کتاب برای طرح یونیسف تهیه شد.

کتاب گل یا پوچ (زهرا فرمانی ، مهین محجوبی، ۱۹۹۹)
در فهرست کتاب های برگزیده برای کودکان و نوجوانان معلول IBBY ۱۹۹۹ و کتاب های نخ و سوزن (فریبا کیهانی ، ۲۰۰۰) و خانه پیرزن (فریبا کیهانی ، ۲۰۰۰) در فهرست سال ۲۰۰۱ آمده است. هماهنگ کننده فعالیت های گروه تا پایان سال ۱۳۸۰ خانم زهرا فرمانی بوده است.


● کتاب های گویا
کتاب گویا یکی از ابزارهایی است که سهولت دسترسی به اطلاعات را برای افرادی که بینایی اشان با مشکل روبروست ، فراهم می سازد. این وسیله در سالهای اخیر و پیشرفت وسایل سمعی ـ بصری به عنوان رسانه ای چند منظوره در خدمت اطلاع رسانی و ترویج فرهنگ مطالعاتی برای عموم افراد و به ویژه نابینایان قرار دارد. گروه کتاب گویا با هدف ارائه ادبیات مناسب کودک و نوجوان از طریق تولید کتاب گویا در سال ۱۳۷۳ تشکیل شد.

پیشینه تشکیل این گروه به اولین گردهمایی دانشجویان نابینا در سال ۱۳۷۳ در دانشکده علوم تربیتی و افزودن درس خدمات ویژه کتابداری توسط خانم نوش آفرین انصاری برمی گردد، و بعد از آن نیز خانم ثریا قزل ایاغ با ترجمه دستور العمل ضبط کتاب گویا راه را برای پیشبرد اهداف گروه هموار کردند.

انتخاب آثار مناسب برای گویا شدن، آموزش فن بیان و صداسازی برای داوطلبان، آموزش ضبط کتاب گویا نحوه انتخاب موسیقی مناسب برای متن، انتخاب صدای مناسب برای متون مختلف داستانی، ارتباط با استودیوهای ضبط صدا، نظارت در امر ضبط، ارتباط با صاحبان آثار و ناشران برای رعایت حقوق صاحب اثر، ارتباط با نویسندگان و مترجمان برای حضور در استودیو و ضبط صدای آنان، ارتباط با مرکز نابینایان رودکی برای تایید استانداردهای رعایت شده، استفاده از مشاوران نابینا در گروه، ارتباط با مراکز و مدارس نابینایان، ارائه خدمات کتابخانه ای به کتابخانه های نابینایان، گویا کردن ۱۲۰ عنوان کتاب در طرح کتابخانه فراگیر (۱)، گویا کردن ۱۰ عنوان کتاب در طرح آکندن اینترنشنال برای پناهندگان افغان، تدوین کتابشناسی کتاب های گویا و بریل، تهیه بروشور گروه، راه اندازی کتابخانه نابینایان حضرت عبدالعظیم، تجهیز کتابخانه نابینایان موسسه خیریه شب چراغ شیراز، تجهیز ۵ کتابخانه سیار یونیسف با کتاب های گویا، تکثیر و ارسال کتاب های گویا برای مراکز فرهنگی مدارس ایرانی خارج از کشور.

برگزاری کارگاه های آموزشی گوناگون در شورا، حضور در کارگاه آموزش کتابداری به کتابداران کتابخانه فراگیر، حضور در سمینار مخاطب شناسی کانون پرورش فکری، حضور در سمینار اولین نمایشگاه اطلاع رسانی با عنوان کتاب برای همه، گویا گردن متون درسی برای دانشجویان، ... از جمله فعالیت های این گروه است. خانم منصوره شجاعی مسئولیت هماهنگی فعالیت های گروه کتابهای گویا را برعهده دارند.


● کتاب و کودک کم توان ذهنی
پیشینه تشکیل این گروه به سال ۱۳۶۷ و شکل گیری گروه کتاب برای کودک معلول به سرپرستی خانم نسریندخت عمادخراسانی بر می گردد. حاصل کار این گروه تهیه کتاب پارچه ای قصه یک تخم مرغ (زهرا فرمانی، ۱۳۶۸) بود. پس از آن فعالیت گروه متوقف شد تا اینکه در سال ۱۳۷۵ با هماهنگی آقای مسعود ناصری فعالیت کتابخوانی و قصه گویی با کودکان کم توان ذهنی در مدرسه بهشت آغاز شد. که ضرورت استفاده از تجربیات متخصصان دیگر را نیز ایجاد کرد. سپس خانم دکتر طلعت کاویانپور جلسات گسترده تری را با والدین کودکان کم توان ذهنی برگزار کردند و استفاده از کتاب های پارچه ای، لمسی، ویدیویی به عنوان ضرورتی در ادامه کار گروه مطرح شد.

قصه گویی در مدارس، تجهیز کتابخانه مدارس، همکاری با انجمن حمایت از کودکان کم توان ذهنی، شرکت در سمینارها، مطالعه و بررسی کتاب های داستانی و گزینش آنها، تهیه بروشورهای راهنما، مشاوره و راهنمایی معلمان از جمله فعالیت های گروه بوده است.


● کتاب و کودک بیمار
گروه کتاب و کودک بیمار به منظور تلطیف موقعیت سخت کودکان بیمار از طریق کتابخوانی و قصه گویی در سال ۱۳۷۵ با هماهنگی خانم مریم احمدی آغاز به کار کرد. این گروه با مجموعه ای از کتاب های مناسب برای کودک بیمار به صورت کتابخوانان سیار وارد بیمارستان ها شد و با کمک مددکاران به ایجاد کتابخانه های کودک بیمارستان همت گمارد و کتابخوانی و قصه گویی برای کودکان را فعالیت اصلی خود دانست. بیمارستانهای تحت پوشش این گروه، بیمارستان کودکان علی اصغر، بیمارستان امام خمینی و بیمارستان قلب است.


● کتاب و کودک ناشنوا
گروه کتاب و کودک ناشنوا با کسب تجربه های بسیار و همراه با کودکان ناشنوا دریافت که این کودکان به علت محدودیت در خزانه واژگان، اختلال در صرف و نحو زبان و عدم درک کامل مطالب کتاب، از مطالعه دوری می کنند. پس در سال ۱۳۷۵ با هماهنگی خانم ها فرحناز ناصری و ربابه گوهری، در جهت رسیدن به اهداف زیر آغاز به کار کرد:
ایجاد انگیزه و کشش در کودکان برای کتابخوانی
کمک به استقلال در کتابخوانی
شناخت و درک واژه ها و مفاهیم ساده و پیچیده
ایجاد احساس خودباوری و اعتماد به نفس در کودک ناشنوا

فعالیت این گروه با تهیه کتاب ، فیلم ویدیویی بابا برفی (جبار باغچه بان) آغاز شد. مناسب سازی کتاب ها و تهیه پانویس و واژه نامه برای کتاب های مناسب، اجرای طرح خورجین کتاب در چند مدرسه تهیه دو نمونه کتاب ویدیویی به زبان اشاره، و تهیه سی و هفت کتاب ویدیویی به زبان اشاره همراه با لب خوانی و روشی ارتباط کلی برای طرح کتابخانه فراگیر، تهیه پانزده عنوان کتاب درشت نویسی شده، همکاری در تدوین کتابشناسی کتاب های ویدیویی، برگزاری کارگاه قصه گویی به زبان اشاره در شورا، شرکت در کارگاه آموزش کتابداران کتابخانه فراگیر، مشاوره و راهنمایی معلمان، و بهسازی کتابخانه های مدارس از جمله فعالیت هایی است که گروه انجام داده است.

فعالیت های گروه خدمات ویژه کتابداری عبارتند از:
پروژه یونیسف کتابخانه های فراگیر، ۸۰ ۱۳۷۹
پروژه آکندن اینترنشنال (تهیه ۷۰ نسخه کتاب گویا و حسی ـ لمسی)، ۱۳۷۹
پروژه یونیسف "فراخوان برای بهترین داستان باشخصیت کودک معلول" ، ۱۳۸۱
همکاری با انجمن نابینایان عصای سفید
برگزاری جلسات مشورتی با سازمان استثنایی در تهیه کتاب های درسی
ارسال دو کتاب تصویری ـ لمسی به نمایشگاه بین المللی تصویرگران کتاب کودک
برگزاری سمینار "کتاب برای همه" در نمایشگاه بین المللی کتاب سال ۱۳۷۷
برگزاری نمایشگاه های گوناگون درنمایشگاه بین المللی تصویرگران کتاب کودک (۱۳۶۸)، دانشگاه بهزیستی (۱۳۷۳)، فرهنگسرای اندیشه (۱۳۷۴) موسسه پژوهشی کودکان دنیا (۱۳۷۸)، انجمن آثار و مفاخر (۱۳۷۹). کتاب برای همه : نمایشگاه بین المللی کتاب ۱۳۷۷
برگزاری کارگاه هایی در مرکز نابینایان خزانه (۱۳۷۳)، سازمان آموزش استثنایی آموزش و پرورش (۱۳۷۳)، دانشگاه الزهرا (۱۳۷۳)، دانشگاه بهزیستی، آموزش و پرورش پیش از دبستان کودکان نابینا (۱۳۷۶)، موسسه پژوهشی کودکان دنیا (۱۳۷۷)، دوره کتابداری برای کتابداران کتابخانه فراگیر، (۱۳۸۱)

تهیه مجموعه کتابخانه فراگیر، (۱۳۷۸):
در سال ۱۳۷۹در پی طرح مشترک شورای کتاب کودک، یونیسف، کانون پرورش فکری کودکان و سازمان بهزیستی، کتابخانه ای تحت عنوان کتابخانه فراگیر با هدف همسان سازی محیط مطالعاتی وآموزشی برای همه کودکان باویژ گیهای گوناگون تاسیس شد.

در این طرح گروه خدمات ویژه کتابداری شورای کتاب کودک مسئولیت تهیه کل مجموعه این کتابخانه را به عهده داشت. کانون پرورش فکری کودکان محل کتابخانه را تامین کرد، سازمان بهزیستی مشاور تخصصی طرح بود و یونیسف حمایت کننده مالی طرح بود.

گروه ویژه موفق شد مجموعه ای متشکل از ۱۲۰ عنوان کتاب گویا (از هر کدام پنج نسخه)، ۱۰۰ عنوان کتاب بریل (از هر کدام پنج نسخه)، ۱۰۰ عنوان کتاب مناسب سازی شده (از هر کدام پنج نسخه)، ۱۵ عنوان کتاب حسی ـ لمسی (از هر کدام پنج نسخه)، ۵۰ عنوان کتاب ویدیویی (از هر کدام پنج نسخه) تهیه کند و کتابشناسی های مربوط به هر یک از آثار را نیز طبق استاندارد های کتابداری تدوین و در اختیار کتابخانه فراگیر قرار دهد. پس از اتمام طرح یک دوره آموزش کتابداری نیز برای کتابداران در محل شورای کتاب کودک برگزار شد.

این کتابخانه که در پارک فدک واقع در میدان رسالت است، در حال حاضر مراجعان ویژه خویش را از خدمات کتابخانه ای بهره مند می سازد.مسئولیت هماهنگی فعالیت های گروه را تا سال ۱۳۸۲ خانم زهرا فرمانی، و از آن تاریخ به بعد خانم منصوره شجاعی برعهده دارند.




Share via facebook Share via linkedin Share via telegram Share via twitter Share via whatsapp

https://www.meta4u.com/forum/Themes/Comet/images/post/xx.png
کتابداری تطبیقی یا همسنجشی

نویسنده Zohreh Gholami در مقالات کتابداری

0 ارسال
1916 مشاهده
آخرین ارسال: بعد از ظهر 17:22:46 - 11/06/11
توسط
Zohreh Gholami
https://www.meta4u.com/forum/Themes/Comet/images/post/xx.png
بزرگان کتابداری ایران

نویسنده Zohreh Gholami در مقالات کتابداری

3 ارسال
2236 مشاهده
آخرین ارسال: بعد از ظهر 19:24:24 - 07/14/11
توسط
Zohreh Gholami
https://www.meta4u.com/forum/Themes/Comet/images/post/xx.png
قطع خدمات تلگرام در ایران و روسیه

نویسنده guld118 در فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT)

0 ارسال
606 مشاهده
آخرین ارسال: بعد از ظهر 13:33:04 - 09/30/17
توسط
guld118
https://www.meta4u.com/forum/Themes/Comet/images/post/xx.png
جایگاه کارآموزی در پیکره دروس اختصاصی رشته کتابداری و اطلاع رسانی

نویسنده Zohreh Gholami در مقالات کتابداری

0 ارسال
1821 مشاهده
آخرین ارسال: بعد از ظهر 21:16:39 - 07/12/11
توسط
Zohreh Gholami
https://www.meta4u.com/forum/Themes/Comet/images/post/xx.png
همکاری اچ‌پی و توشيبا در توسعه خدمات پردازش ابری

نویسنده Zohreh Gholami در فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT)

0 ارسال
1650 مشاهده
آخرین ارسال: بعد از ظهر 13:41:14 - 06/19/11
توسط
Zohreh Gholami
https://www.meta4u.com/forum/Themes/Comet/images/post/xx.png
دکوراسیون داخلی سالن زیبایی و خدمات ناخن

نویسنده masoudfn در دکوراسیون

0 ارسال
614 مشاهده
آخرین ارسال: بعد از ظهر 13:00:04 - 10/09/18
توسط
masoudfn
https://www.meta4u.com/forum/Themes/Comet/images/post/xx.png
آیا در دوران بارداری می توان از خدمات دندانپزشکی استفاده کرد؟

نویسنده Zohreh Gholami در اخبار مامایی

0 ارسال
1330 مشاهده
آخرین ارسال: قبل از ظهر 10:41:21 - 11/28/11
توسط
Zohreh Gholami