[Zohreh Gholami]

مقایسه ابزارهای آشپزی گذشته با امروز

اين روزها وسايل مختلفي براي پخت انواع غذاها مورد استفاده قرار مي‌گيرند، از قابلمه‌هاي معمولي و زود‌پز گرفته تا نسل‌هاي جديدتر غذاپز مانند نسوزپز يا هواپز. در پوستر اين هفته سعي کرده‌ايم نگاهي اجمالي به خصوصيات اين وسايل مختلف و خوبي‌ها و بدي‌هاي آنها داشته باشيم...

[/b]

اين وسيله بيشتر براي پختن سبزي‌هاي مختلف به کار مي‌رود؛ بخارپز کردن سبزي‌ها يکي از بهترين و ساده‌ترين راه‌ها براي پختن اين مواد غذايي بدون تغيير شکل ظاهري آنهاست. از آنجا که مدت زمان پخت سبزي‌ها در دستگاه‌هاي بخارپز طولاني است، مقدار زيادي از ويتامين C موجود در آنها از دست مي‌رود ولي ساير ويتامين‌ها تا حد قابل‌قبولي حفظ مي‌شوند. شما مي‌توانيد ماهي يا مرغ را هم به جاي سرخ‌کردن، با کمي آبليمو و روغن زيتون مزه‌دار کنيد و داخل دستگاه بخارپز بگذاريد تا يک غذاي خوشمزه، سالم و البته کاملا رژيمي داشته باشيد. براي خوش‌طعم شدن غذاهاي پروتئيني، سبزي‌هايي مانند هويج، کلم بروکلي يا فلفل دلمه‌اي را در 10 دقيقه پاياني پخت به گوشت سفيد يا قرمز درون دستگاه اضافه کنيد تا غذاي مغذي‌تر و خوش?فرم را روي ميز بچينيد. در روش بخارپز انرژي گرمايي به?طور غيرمستقيم به غذا منتقل مي?شود و درصدي از آن بر اثر انتقال به آب هدر مي?رود، در نتيجه در اين روش انرژي بيشتري براي پخت غذا به?کار مي?رود.


بـخـارپـز
زودپز يکي از رايج‌ترين وسايل پخت غذا محسوب مي?شود. معمولا بدنه داخلي زودپزها از جنس آلياژي از آلومينيوم يا استيل است. با افزايش فشار، دماي جوش تا حدود 140 درجه سانتيگراد بالا مي?رود و عمل پختن سريع?تر اتفاق مي?افتد، در نتيجه زمان پخت کم مي?شود. يکي از سريع‌ترين راه‌هاي پختن غذاهاي ديرپزتري مانند گوشت‌هاي قرمز است. گوشت قرمز در کمتر از 70 دقيقه داخل زودپز پخته مي‌شود و همين موضوع مي‌تواند به حفظ ارزش تغذيه‌اي و ريزمغذي‌هاي موجود در گوشت کمک کند. البته بهتر است از پختن سبزيجات با زودپز خودداري کنيد زيرا سبزي‌هاي شما بيش از اندازه نرم مي‌شوند و شکل ظاهري‌شان را هم از دست مي‌دهند. اما اين دستگاه براي پختن سبزي‌هاي سخت‌تري مانند چغندر هم بسيار کارآمد است به?طوري كه ظرف مدت 30 تا 35 دقيقه داخل زودپز کاملا پخته و نرم مي‌شود. در استفاده از اين دستگاه بايد به شعله گاز و يا سوپاپ اطمينان دقت زيادي نمود زيرا هر نوع نقص در اين دستگاه امکان انفجار آن را تشديد مي کند.


زودپــز
استفاده از قابلمه‌هاي معمولي براي پختن برنج و حتي انواع خورش‌ها بين خانواده‌هاي ايراني بسيار رايج است. پختن غذا در قابلمه، زمان زيادي طول مي‌کشد و آب زيادي هم براي پخت لازم است بنابراين امکان از دست رفتن ريزمغذي‌هاي موجود در مواد غذايي و حتي از دست رفتن طعم واقعي آنها طبيعي و البته ناخوشايند است.


قابلمه معمولي
هواپز يا فليور ويو، از جديدترين دستگاه‌ها براي پخت غذاهاست. شکل ظاهري اين دستگاه تقريبا شبيه بخارپز است. وجود يک لامپ هالوژني و فن براي گردش هواي داغ در اين وسيله، باعث مي‌شود غذا به مراتب سريع‌تر و بي‌دردسرتر پخته شود، اما نه آنقدر سريع که فروشندگان يا بروشورهاي اين دستگاه ادعا مي‌کنند. آنها در تبليغات خود مي‌گويند که شما مي‌توانيد يک مرغ يا بوقلمون درسته را فقط طي 25 دقيقه بپزيد اما واقعا اين‌طور نيست. اگر مرغ، ماهي و گوشت به صورت تکه‌شده باشند، حدود 20 تا 30 دقيقه زمان براي پختشان کافي است اما براي پخت کامل يک مرغ درسته، حداقل يک ساعت بايد زمان بگذاريد. يکي از مزاياي مهم هواپز اين است که براي درست کردن غذا لازم نيست به هيچ‌وجه آب يا روغن به ماده غذايي اضافه کنيد که علاوه بر خوشمزه‌تر شدن غذا، به سالم‌تر و کم‌کالري‌تر شدن آن نيز کمک مي‌کند.


هـواپــز
آشپز هوشمند يا نسوزپز، آخرين مدل انقلابي در پخت غذاي سالم است، دستگاهي 7 لايه که 5 لايه آن گرما را منتشر و 2 لايه آن گرما را به مواد غذايي موجود در ظرف، منتقل مي کند. اين غذاپز به صورت هوشمند عمل مي کند و پس از پخته شدن غذا، حرارت را در حد گرم ماندن غذاي موجود در قابلمه نگه مي دارد. غذا در اين دستگاه به هيچ وجه نمي سوزد و ته نمي گيرد. اين دستگاه توسط مخترعان ايراني در داخل کشور و آمريکا و چين به ثبت رسيده است. آشپز هوشمند علاوه بر عمل پخت به‌صورت ملايم،‌ حرارت را به طور يکسان در تمام سطوح مواد غذايي پخش مي‌کند و به همين خاطر باعث مي‌شود که تمام قسمت‌هاي مواد غذايي به خوبي پخته شوند. آشپز هوشمند، با توجه به سيستم جذبي حرارت، زمان پخت را کاهش داده، در مصرف انرژي صرفه‌جويي مي‌کند و مهم اينکه تمام اين کارها را بدون مصرف برق و تنها با اجاق گاز معمولي انجام مي‌دهد. اين وسيله براي پختن انواع غذاهاي سنتي و مدرن از دلمه گرفته تا ته‌چين و لازانيا مناسب است و با توجه به توانايي تنظيم، مي‌تواند کيفيت و رنگ ته ديگ را کنترل مي?کند و حسابي به درد مادران گرفتار يا شاغل مي‌خورد.