[Zohreh Gholami]

 تبخیر - تعرق *evapotranspiration*

تبخیر (evaporation)
بر حسب تعریف، تبخیر پدیده ای است که از هر گونه سطح مرطوب مانند سطوح آزاد آب یا سطح مرطوب خاک صورت گرفته و طی آن آب مایع به بخار (که حالتی بین گاز و مایع می باشد) تبدیل شده و مجددا به جو زمین باز می گردد.از عوامل موثر بر تبخیر می توان دمای هوا،سرعت باد، تابش خورشید و رطوبت هوا را نام برد که همگی بر میزان تبخیر موثرند. به طور متوسط هر سال از سطح دریاها 1400 میلی متر آب تبخیر می شود.


تعرق (transpiration)
پس از آنکه آب وارد خاک شد بخشی از آن توسط ریشه ها جذب شده و وارد گیاه می شود .آب موجود در گیاه از طریق روزنه های موجود در برگ ها خارج و وارد جو می شود. این پدیده فیزیکی -بیولوژیک را تعرق گویند که از نظر ماهیت مشابه تبخیر بوده و در واقع یکی از تولیدات جانبی عمل فتوسنتز و تنفس گیاه به شمار می رود.


تبخیر - تعرق (evapotranspiration)
به دلیل اینکه در حوضه های آبریز دو پدیده تبخیر از سطح مرطوب خاک و تعرق از سطح گیاهان را نمی توان از همدیگر مجزا ساخت غالباً این دو فرایند توام با یکدیگر و بنام تبخیر و تعرق توصیف می شوند.  تقریبا نیمی از آبی که وارد خاک می شود دوباره از طریق تبخیر- تعرق جو زمین باز می گردد. در ایران بیش از 70 درصد آبی که بصورت نزولات جوی فرو می ریزد بلافاصله و در مدت کوتاهی از طریق تبخیر یا تبخیر و تعرق مجددا به اتمسفر باز می گردد.

جعبه متن

منبع: مرکز تحقیقات ژنتیک

[/size]